پیامدهای درازمدت نفت ارزان
۱۳۸۷ آذر ۴, دوشنبه
با نگاهی به فهرست برندگان کاهش بهای نفت، باز هم این بورس‌بازان هستند که در سکوی اول قرار دارند. اگر کسی با دل و جرأت کافی، در تابستان گذشته روی کاهش بهای نفت شرط‌‌‌بندی می‌کرد، اکنون ۲ هزار درصد بر سرمایه‌ای که گذاشته بود، افزوده می‌شد.
اما بخش اعظم برندگان مصرف‌کنندگان گازوئیل و بنزین در سراسر جهان هستند. پس از افزایش بهای فرآورده‌های نفتی در ماه‌های گذشته، حال این صاحبان اتومبیل و منازل هستند که می‌توانند به‌خاطر کاهش بهای بنزین و گازوئیل برای مصارف تولید گرما نفسی راحت بکشند. این خوشحالی کوتاه‌مدت است. اما در میان‌مدت، کاهش بهای مواد نفتی می‌تواند حتی زیان‌بار نیز باشد.
فاتح بیرول، متخصص آژانس بین‌المللی انرژی، در این باره می‌گوید: «ما تقریبا هر روزه باخبر می‌شویم که پروژه‌های جدید انرژی، هم در عرصه‌ی نفتی و هم در زمینه‌ی ساخت نیروگاه، به تعویق می‌افتند. این مشکل بزرگی است. انتظار می‌رود که در سال ۲۰۱۰، بحران اقتصاد جهانی خاتمه یابد و تقاضا برای انرژی افزایش یابد. اما وقتی امروز این پروژه‌ها به تعویق می‌افتند، در آن‌زمان ما با بحران تامین انرژی روبه‌رو خواهیم بود که ابعاد آن باز هم بزرگ‌تر از بحران کنونی است و بهای آن نیز بسیار بیشتر از آن خواهد بود که ما در تابستان شاهد آن بودیم.»
اکنون با نفت بشکه‌ای ۵۰ دلار دیگر برخی از پروژه‌های استخراج نفت مقرون به صرفه نیستند. در کنگره‌ی جهانی نفت، که در تابستان سال جاری (۲۰۰۸) در مادرید برگزار شد، رئیس شرکت فرانسوی توتال، در زمینه‌ی افزایش بهای نفت گفت: «فراموش نکنید که در برخی از نقاط جهان هزینه‌ی استخراج نفت برابر بشکه‌ای ۸۰ دلار است».
بر اساس ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی، بهره‌برداری از ۸۰۰ سفره‌ی بزرگ نفتی جهان، سالانه ۹ درصد کاهش می‌یابد. برای تامین این میزان باید تا سال ۲۰۳۰ حداقل چهار "عربستان سعودی" کشف شده و منابع نفتی آن مورد بهره‌برداری قرار گیرد. برای تامین انرژی، باید در آینده روزانه یک میلیارد دلار در سفره‌های نفتی و پالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری شود.
این یک تضاد است. بهای نازل نفت در طولانی‌مدت برای همه زیان‌بار خواهد بود. بحران بعدی نفت، هر آن‌چه را که تاکنون دیده‌ایم، به فراموشی خواهد سپرد.