کوچه برلن: پای صحبت راننده تاکسی ایرانی در آلمان

تاکسی‌رانی یکی از شغل‌های رایج  میان مهاجران ایرانی است. اما بسیاری از ایرانیان، نه از روی علاقه بلکه از روی اجبار این شغل را انتخاب می‌کنند. حسین سازور یکی از این رانندگان تاکسی در شهر بن از تجربیات خود می‌گوید.

زمستان امسال در آلمان زمستانی سرد و سفید بود. برف، فضای زیبایی را برای جشن کریسمس فراهم کرده بود. بارش برف اما برابر بود با یخبندان و اختلال در رفت و آمد وسایل نقلیه عمومی از جمله قطار و اتوبوس، که در آلمان به مراتب بیشتر از اتومبیل‌های شخصی و تاکسی‌ها مورد استفاده مردم قرار می‌گیرند. در این شرایط تاکسی‌ها که در حالت عادی به دلیل گرانی، به ندرت استفاده می‌شوند نقش فرشته نجات را بازی می‌کردند.

حسین سازور، یکی از رانندگان تاکسی در شهر بن است که هر سال در این موقع برای بردن مسافران به مقصدشان خطر خیابان‌های لغزنده را می‌پذیرد. او پالتوی بلند مشکی رنگی بر تن کرده ، چهره‌ای آرام دارد و با مسافران خود دوستانه برخورد می‌کند.

عدم علاقه ایرانیان به کار بدنی

حسین سازور مانند بسیاری دیگر از مهاجران ایرانی نتوانسته شغلی مناسب مربوط به رشته خود پیدا کند و مجبور بوده به تاکسی‌رانی روی آورد. برای بسیاری این پرسش مطرح است که چرا تعداد چشم‌گیری از ایرانیان شغل تاکسی‌رانی را برمی‌گزینند. حسین سازور یکی از دلائل گرایش ایرانیان به این شغل را مشکلات اقتصادی می‌داند و می‌گوید: «ایرانی‌ها مجبور هستند این کار را انجام دهند. شما وقتی جایی استخدام می‌شوید، بعد از یک ماه حقوق خود را دریافت می‌کنید. اما یک راننده تاکسی در پایان روز کاری، سهم صاحب کار را پرداخت می‌کند و سهم خود را همان روز دریافت می‌کند. یعنی فرد مبلغی را که باید برای فردای خانواده‌اش تهیه کند، در پایان یک روز در دست دارد.» او یکی دیگر از دلايل گرایش ایرانیان به شغل تاکسی‌رانی را بالا بودن نسبی تحصیلات آنها می‌داند. او اعتقاد دارد که افراد تحصیل کرده حاضر نیستند شغلی را انتخاب کنند که در آن مجبور به انجام کار بدنی هستند. در صورتی که بسیاری از مهاجران هنگام ورود به کشوری جدید به اینگونه شغل‌ها روی می‌آوردند.

ارتباطات: یکی از دلائل گرایش ایرانیان به تاکسی‌رانی

حسین سازور ۶۰ سال دارد. او بیش از سی سال است که در آلمان زندگی می‌کند و صاحب دو دختر است. او در ایران در رشته فیزیک تا مقطع فوق لیسانس تحصیل کرده و در ابتدای ورود خود به آلمان تلاش کرد با کمک اداره کار، شغلی در زمینه تخصص خودش پیدا کند. اما تلاش‌های او با موفقیت مواجه نشد. او در این‌باره می‌گوید:  «بالاخره من مجبور شدم بروم و کار تاکسی‌رانی را شروع کنم. آن هم به خاطر اینکه دوستی داشتم که راننده تاکسی بود و او مرا راهنمایی کرد.»

او در کل ارتباطات را یکی دیگر از دلائل روی آوردن ایرانیان به این شغل می‌داند، چون افرادی که تازه وارد کشوری با فرهنگ و زبان جدید می‌شوند، خود اطلاعات کافی برای راه یافتن به شغلی معین را ندارند. او توضیح می‌دهد: «اجبار و ارتباطات، ایرانیان را به سمت این شغل کشیده است. به طور مثال یکی از افرادی که کار تاکسی را شروع کرده بود ایرانی‌های مهاجر دیگر را که با او در تماس بوده‌اند راهنمایی کرده و این کمک باعث شد که بسیاری دیگر نیز همین شغل را انتخاب کنند.»
یکی از امتیازات که برای مهاجران در مورد شغل تاکسی‌رانی وجود دارد این است که آنها لازم نیست به زبان مسلط باشند. حسن سازور در این باره می‌گوید: «کسی که قصد دارد در بانک یا در بنگاه معاملات ملکی کار کند باید به زبان آلمانی مسلط باشد، اما راننده تاکسی نیازی به زبان پیشرفته ندارد. فقط کافی است که بپرسد "کجا می‌روید؟"، آنگاه مسافر اسم خیابان را می‌گوید و راننده به آن سمت حرکت می‌کند.»

نتیجه تجربیات تاکسی‌رانی در قالب مجموعه داستان‌های کوتاه

با وجود اینکه تاکسی‌رانی برای حسین سازور گزینه نخست نبوده، اما او پس از سال‌ها فعالیت در این زمینه توانسته خود را با این شرایط وفق دهد. او می‌گوید: «این کار، کار مورد علاقه من نیست. اما سعی می‌کنم از آن در جهت علاقه خودم استفاده کنم، بیشتر با مسافرها ارتباط داشته باشم، از وقت آزادی که هنگام تاکسی‌رانی دارم استفاده کنم و کتاب بخوانم با وجود اینکه کار تاکسی با روحیه من سازگار نیست.» نتیجه مصاحبت او با مسافران مختلف، مجموعه داستان‌های کوتاهی درباره تجربیات او در دوران تاکسی‌رانی است که او قصد دارد آن را به زودی به چاپ برساند. این مجموعه حاوی داستان‌های ملاقات‌او با مسافران مختلف است، مسافران ایرانی، سیاستمدار، روسپی و حتی کسی که قصد داشته خود را به قتل برساند.

آیدا آذرنوش
تحریریه: یلدا کیانی