Ало, ало! Среќен 150-ти роденден!

Колку и да не можеме денешниот свет да си го замислиме без телефони, од насловот на предавањето, со кој Рајс го повикувал населението од Франкфурт на Мајна да дојде на претставување на својот изум, речиси никој не насетувал дека почнува ново информатичко време. „За пресадувањето на тоновите на посакувана оддалеченост со посредство на галванска струја“, бил насловот на предавањето.

Ниту првите зборови, кои тогашниот 27 годишен научник ги испратил преку жица, не спаѓаат во антологијата на големите мудрости: „Коњот не јаде салата од краставици“. Конечно, оваа бесмислена реченица послужила само за да се докаже оти не станува збор за измама.

Не доживеал процут на својот изум

Телефонот на младиот иноватор од Фридрихдорф во германската покраина Хесен не изгледал баш привлечно. Слушалката ја направил од дрво, а во неа ставил мембрана од животинско црево на која поставил електрода. Покрај тоа, историското предавање во Франкфурт не предизвика револуција од други причини.

Проблемот бил во тоа што младиот иноватор не се досетил дека овој ефект на преносот на гласот преку жица може да функционира во двете насоки. Со други зборови, телефонот на Рајс пренесувал само глас од едно место на друго.

За жал, Јохан Филип Рајс никогаш не доживеал процут на технологијата што самиот ја измислил. Тој починал од туберкулоза на 40 годишна возраст, само две години пред и Александар Греам Бел да го претстави својот патент „говорен телефон“ во 1881 година. Потоа, овој изум се ширел со вртоглава брзина. Само пет години подоцна е отворена првата телефонска мрежа во Берлин, која броела дури 48 учесници.

Планетарна комуникација

Телефонските мрежи никнувале низ целата планета, а веќе во 19-от век се појавиле и првите телефонски говорници. Многу брзо им станало проблем на телефонските операторки да ги паметат сите корисници. Инаку, тоа е едно од првите занимања во кои се запослувале жените со поголемо задоволство од мажите. Се сметало дека жените се посмирени, а справувањето со бројните жици и приклучоци помалку наликувало на плетење.

Но, веќе во 1889 година Алмон Браун Строуџер го измислил бројчаникот на телефонот и од тој момент бројот на корисниците практично станал неограничен.

А, што е со мобилниот телефон? Некој мисли дека е измислен неодамна? Уште во 1918-та година композициите во германската железница експериментирале со подвижни телефони, а од 1926-та година и тој луксуз е овозможен за патниците додуша само на релацијата Хамбург – Берлин и само за патниците во прва класа.

Тоа било така, бидејќи телефонот ги преживувал своите први денови како чист луксуз, што малку кој можел да си го дозволи. Така било во првите денови на фиксната телефонија во 19-от век, но и во 1992 година, кога во Германија започнала со работа првата дигитална мрежа на мобилната телефонија.

Тогаш, пред едвај дваесетина години, ретко кој тинејџер можел да сонува за праќање на СМС пораки од сопствен мобилен телефон. Првите апарати тогаш чинеле околу 3 200 германски марки.

Автор: Анѓелко Шубиќ/ Александар Методијев

Редактор: Александра Трајковска