Патот на страдањето

„Сакав да избегам. Да се вратам дома. Газдата ме претепа и два дена не станав од кревет. Рече дека ќе ме убие. И почнав да го работам тоа. Секоја вечер им ги задоволував ниските страсти. Беше пекол.“

Ова е приказната на 16-годишната Надица од едно село во Македонија, која сиромаштијата ја натерала рано да избега од дома и во најблискиот град да побара работа. Лошата судбина експресно ја носи во погрешни раце и во соседниот град е продадена како робје, за работа прво како келнерка, а потоа и како дама за придружба. Кога го одбила сопственикот на локалот за неа почнал пеколот. Со месеци била малтретирана, тепана, силувана, искористувана. Сега е спасена од канџите на трговците со бело робје, но носи мноштво трауми од месеците минати во заложништво.

Надица е само една од тажните приказни за се‘ поприсутната трговија со деца во Македонија.

Девојче од Скопје е ветено или поточно продадено од семејството на маж од странство, па по пеколот минат со наметнатиот сопруг таа бега, се крие и потоа се мажи за човекот што навистина го сака и со кого сега среќно живее.

Вакви приказни има се‘ повеќе и сите до една имаат сурови пораки. За жал, се‘ уште се дознаваат само мал дел од случаите, поточно оние што ќе ги открие полицијата. Останатите и натаму присилно работат, трпат болка - психичка и физичка, и сонуваат дека еден ден ќе бидат спасени.

„Отворена порта“ за жртвите

Жртвите од трговијата со деца, последниве три години ги прифаќа невладината организација „Отворена порта“ , која се грижи за нивното згрижување и ресоцијализација. Низ нивниот центар за згрижување досега минале 54 девојчиња, кои добиле комплетна правна, медицинска, социјална и психолошка помош.

Дел од нив, продолжиле да се школуваат под надзор на старател, дел се вратиле во своите семејства, но за жал дел се вратиле и во канџите на трговците, без разлика што нивното засолниште е тајно.

„Имавме и случаи каде жртвите на трговија со луѓе се вратија во синџирот. Навистина не беа многу, од педесетина само три-четири случаи, но имавме и такви податоци“, вели социјалниот работник Маја Варошлија, која дообјаснува дека трговците не ги бираат жртвите според националноста, бидејќи како жртви се јавуваат и Македонки и Албанки и Ромки.

За тоа каква е реакцијата на семејствата на жртвите или на средината во која живеат на сознанието дека биле жртви на трговците со бело робје, Варошлија објаснува: „Зависи од која средина дошле и во која средина ќе се вратат. Нормално е дека во помалите средини стигматизацијата е поголема. Секако дека наидуваат на проблеми при враќањето во своите средини. Колку нивните семејства се подготвени да им помогнат, толку тие полесно го пребродуваат тој период.“

Навремено информирање и едукација се клучни

Најбитно за спречување на оваа појава е навремено информирање и едуцирање на целокупната јавноста за проблемот на трговијата со луѓе, посебно на средношколската младина како најранлива група, вели Стојне Атанасовска Димишковска: „Она што најмногу заплашува е дека Македонија во минатото беше дестинација на трговијата со луѓе, а во моментов е земја на потекло на овие жртви. Се соочуваме со внатрешна трговија. Старосната граница опаѓа и се движи од 12 до 18 годишна возраст“, вели Атанасовска Димишковска.

Сонот за подобар живот е мамката која ја користат трговците со луѓе, нудејќи им примамливи услови за работа, школување, луксуз. Жртвите никогаш не влегуваат во мрежата доброволно - трговците ја користат нивната слабост и им „пакуваат“ најразлични прикаски. Кога тоа тие ќе го сфатат, веќе е доцна.

За врбување на жртвите трговците најчесто го користат „лавер бој“ методот, односно преку момче кон кого девојчињата развиваат младешка љубов и доверба, кој потоа им ги предава или продава, сеедно. Од сакани девојки, тие тогаш стануваат жртви.

Треба да се каже дека претходно најчесто во бизнисот беа користени кафеани и бордели, а во последно време тоа се прави по приватни станови, па затоа и потешко се открива.

Автор: Сашко Димевски

Редактор: Елизабета Милошевска Фиданоска