Разочаран гастарбајтер-повратник: Во Македонија владее тотална исполитизираност

Во 2001. година, на 26 години, Илија заминал за Германија. Во потрага по нов живот, надевајќи се дека таму ќе му биде подобро. Работел како обичен работник во една од поголемите германски шпедиции во градот Бремен. Стигнал до раководна позиција – шеф на компјутерски системи во фирма која „живее“ три века .

„Шефот ме праша: каде се гледам за пет години? Му реков дека сум задоволен од работата и условите и дека со задоволство би прифатил поголема одговорност. По една недела ми рече дека сум добил раководно место. Тоа за мене беше вистинско изненадување, некој од Македонија, од Охрид, да успее и да стигне до добра позиција. Посебно што доаѓав од едно до коска исполитизирано општество во кое без членска книшка од некоја политичка партија немаше и нема шанси да стигнеш до работно место. Сфатив дека во Германија повеќе се цени тоа што го работиш и дека не им се важни партиите и туѓите совети“, вели Илија.

Шок, депресија и сознание дека се‘ функционира под конец

Сепак признава дека почетокот не бил лесен.

„Точно. Бев шокиран. Доаѓав од земја во која бев научен се‘ да се одвива брзо, преку врски, роднини и пријатели и почнуваш живот во земја каде што се‘ е средено. На пример не можев да сфатам дека за обична возачка дозвола треба да чекам шест недели да ја проверат и да добијам право да полагам и таму. Разбрав, дека за се‘ треба да се чека термин“.

Сончевата Македонија и тмурноста на Германија биле силен контраст и за него:

„Денот кога го напуштив Охрид температурата беше 30 степени, а слетав во Хамбург на само 12 степени. Три месеци не видов воопшто сонце. Пред да заминам во Германија не знаев што е тоа депресија и по нон – стоп движење, таму морав да седам затворен меѓу 4 ѕида. По неколку години ги сфатив и Германците зошто се такви, повлечени во себе. Ако сакаш да се сретнеш со некого, треба да закажеш термин барем две недели однапред. Темпото на живот им ја украло спонтаноста. Ми се допаѓа што таму функционираат сите закони, се‘ е како што треба“.

Новата генерација Македонци во Германија има друг живот

Македонците од крајот на шеесеттите беа вистински печалбари. Живееја со идејата дека еден ден ќе се вратат назад. Многу од нив тоа го сторија. Но, по војните во поранешна Југославија, девдесет одсто од Македонците кои живееја сами, семејствата ги повлекоа во Германија. Така се разби фамата дека во Германија можеш да спечалиш многу пари. А, новите генерации се влезени во системот и живеат со тамошен стил на живеење, раскажува Илија.

Се вратив и се разочарав-во Македонија уште нема клима за здрав бизнис

Пред неколку месеци решил да се врати во Охрид. Очекувањата не му се исполниле и покрај желбата:

„Се вратив и уште сум тука. Се надевав дека во Македонија многу работи се изменети. По 11 години минати таму, немав толку допир со Македонија, доаѓав на кус одмор и не забележував што се случува. Мислев, Македонија се стреми кон ЕУ и НАТО и се надевав дека ако не е исто, дека ќе биде барем слично на она што го навикнав во Бремен. Но сфатив дека за оваа деценија речиси ништо не е променето, дури е и полошо. Тотално е се‘ исполитизирано и до работа можеш само преку партиска книшка. Во Германија за сите години никој не ме прашал од која партија си, а со колегите никогаш не сме воделе политички, туку сосем нормални разговори на социјални теми. А овде уште се гледа кој од кого е поголем Македонец, на штета на другиот“.

Размислувал да ги искористи германските контакти и да поврзе некој овдешен шпедитер и фирма со тамошните:

„По неколку разговори ми беше јасно дека со начинот на којшто работат Македонците, на ’жими мајка’ не би го фрлил својот авторитет. Кога видов кои услови ми ги нудат овде и како ќе одат плаќањата решив да се повлечам. Освен корпупција, гледам и нефлексибилност. Едноставно македонскиот и германскиот начин на работа се одвоени со неколку светлосни години“ , вели Митрески.

Разочаран, признава:

„Најверојатно ќе се вратам. Овде не гледам перспектива. За среќа, Бремен за мене е втор дом и го доживувам исто како и Охрид.