Меѓународен ден на домородните народи

„Меѓународниот ден на домородните народи во светот“ се навраќа на резолуцијата на Генералното собрание на Обединетите нации од декември 1994 година. Поводот беше првиот состанок на работната група на ОН за домородните народи дванаесет години претходно. Оттогаш, организациите за човекови права и акционите групи ширум светот ги ставаат прстите во раните, осудувајќи ја нелегалната експлоатација на природните ресурси, како и политичката и економската маргинализација на домородците. „Проблеми има на секој континент - во Северна Америка, Јужна Америка, Централна Америка, Австралија, Азија, овде, во Северна Европа и во Русија“, вели за ДВ Елијане Фернандес од Гетингенското друштво за загрозени народи.

Според проценки на ОН, во 90 земји ширум светот живеат околу 476 милиони припадници на домородните народи. По број се помалку од пет проценти од светската популација, но сочинуваат 15 проценти од најсиромашните. Домородните луѓе се - по дефиниција - потомци на групи на население кои живееле во одредени области пред освојувањето, колонизацијата или формирањето на една држава. „Домородните народи се наследници и практичари на уникатни култури и начини на однесување со луѓето и животната средина“, се вели од Друштвото за загрозени народи.

Декларација на ОН за правата на домородците

Речиси половина од сите вработени домородни луѓе немаат образование. Домородните народи имаат речиси трипати поголеми шанси да живеат во екстремна сиромаштија отколку нивните колеги кои не се домородци. Според Обединетите нации, домородните народи зборуваат огромно мнозинство од околу 7.000 јазици во светот и претставуваат 5.000 различни култури.

Во 2007 година, светската организација ја усвои Декларацијата за правата на домородните народи или скратено УНДРИП. Законски необврзувачката декларација ги дефинира правата на домородните народи, ја осудува дискриминацијата и ги утврдува правата за учество во општествениот живот. Декларацијата има за цел да им помогне на земјите да работат со нивните домородни народи. Примарна цел: зачувување на нивното културно наследство, односно сопствената култура, идентитет, јазик, работа, здравство и образование.

Германската невладина организација Здружение за загрозени народи го користи „Меѓународниот ден на домородните народи во светот“ за со информативна кампања да го сврти вниманието на тешката состојба на домородните народи. Здружението, меѓу другото, годинава на улична акција во Хамбург претставува шест домородни активисти и ја раскажува нивната приказна.

„Домородните народи се на првата линија на климатската криза“, критикува организацијата за човекови права Опстанок, „тие живеат таму каде што ефектите од климатските промени се веќе најсилни. Нивната егзистенција и начин на живот во голема мера зависат од нивната природна средина“. Притоа, тие најмалку придонесуваат за климатските промени. „Многу од двигателите на климатските промени - вклучително и добивањето на нафта и гас, рударството и уништувањето на шумите - веќе имаат уништено земја на домородците.“