1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Почина Волфганг Шојбле, политичка институција во Германија

Фолкер Витинг
27 декември 2023

Волфганг Шојбле околу половина век играше клучна улога во обликувањето на политиката во Германија. Политичарот на ЦДУ почина на 81-годишна возраст. Сцената ја напушта еден политички авторитет.

https://p.dw.com/p/4abwC
Früherer Bundestagspräsident Wolfgang Schäuble ist tot
Фотографија: Kay Nietfeld/dpa/picture alliance

Почина Волфганг Шојбле. Сцената ја напушти една политичка институција. Замина политичар со страст, протестантско чувство за должност и самоувереност. Човек кој никогаш не дозволил да го урнат поразите и ударите на судбината.

Волфганг Шојбле (роден 1942 година) беше нешто како во човечки лик инкарнирана политичка историја на Сојузна Република Германија - прво Западна, потоа цела Германија. Политичарот на ЦДУ беше пратеник во Бундестагот без прекин од 1972 година. Тоа е рекорд: во околу 150 години национална парламентарна историја, никој не го постигнал тоа пред него. Животот без политика беше незамислив за Шојбле. „Јас сум парламентарец со страст“, повторуваше тој постојано. Запрашан во едно интервју како се чувствува што ја обликуваше политиката во Бундестагот околу половина век, Шојбле, веројатно со палава насмевка, светкави очи и веројатно со интелектуална иронија што беше типична за него, одговори: „Од тоа може да се види колку политиката може да биде забавна“.

Волфганг Шојбле и Хелмут Кол
Тогашниот лидер на парламентарната група на ЦДУ/ЦСУ Волфганг Шојбле (д.) и поранешниот претседател на ЦДУ, канцеларот Хелмут Кол, за време на предизборен настан во Вестфаленхале во Дортмунд во 1998 годинаФотографија: Franz-Peter Tschauner/dpa/picture alliance

Волфганг Шојбле: Животот е надеж

Две пресвртни точки го обликуваа политичкиот и приватниот живот на човекот од Баден: обид за убиство во 1990 година, што го принуди да живее во инвалидска количка. Десет години подоцна мораше да се откаже од раководството на партијата ЦДУ, а со тоа и од изгледите еден ден да стане канцелар.

Синот на локален политичар на ЦДУ од Фрајбург студира економија и стана правник со докторат. Хелмут Кол, новоизбраниот канцелар, го назначи во тогашната владина централа во Бон во 1984 година. Тој стана шеф на Канцлерамтот и со тоа организатор на моќта. Никој веќе не можеше да помине покрај него. Во 1989 година, Шојбле стана министер за внатрешни работи и погоден момент го катапултираше во центарот на вниманието: по падот на Ѕидот, тој одигра голема улога во преговорите за спогодбата за обединување меѓу Сојузна Република Германија и ГДР.

Потпишување на договорот за германско обединување во 1990 година
Потпишување на договорот за германско обединување: Волфганг Шојбле (л.) со тогашниот премиер на ГДР, Лотар де Мезиер (средина) и поранешниот државен секретар на ГДР, Гинтер Краузе (д.) на 31 август 1990 годинаФотографија: Peter Kneffel/dpa/picture alliance

Само неколку недели подоцна, на 12 октомври 1990 година, ментално болен човек пукаше на изборен митинг и критично го повреди Шојбле. Оттогаш тој е во инвалидска количка - парализиран од третиот торакален пршлен надолу. Откажување? Тоа не е опција за него! Не бил предолго разочаран, се присети еднаш. Си рекол: „Не можам да го сменам ова, но додека живеам, ќе живеам“. Шест недели по нападот, тој ја одржа својата прва прес-конференција во инвалидска количка.

Волфганг Шојбле по атентатот
Шест недели по нападот, Волфганг Шојбле ја одржа својата прва прес-конференција на 22 ноември 1990 година во клиниката за рехабилитација Лангенштајнбах, во близина на КарлсруеФотографија: Norbert Försterling/dpa/picture-alliance

Во вртлогот на партиската афера со донации на ЦДУ

Во 1998 година, Волфганг Шојбле стана претседател на Христијанско-демократската унија на Германија (ЦДУ). Канцеларот Хелмут Кол постојано нагласуваше дека сака Шојбле да биде негов наследник во Канцлерамтот. Работите излегоа поинаку. На крајот на 1999 година стана познато дека во времето на канцеларот Хелмут Кол имало нелегални партиски донации за ЦДУ и тајни сметки. Само неколку недели подоцна, Волфганг Шојбле призна дека добил 100.000 евра од трговец со оружје за „црните каси“ на ЦДУ. Тој поднесе оставка како лидер на партијата. Тоа беше „силен удар“, рече Шојбле во интервју за весникот НЦЦ.

Министер со остри ставови

Во годините кога ЦДУ беше во опозиција (1998-2005), Волфганг Шојбле се концентрираше на надворешната и безбедносната политика. Во големата коалиција од 2005 година, тој прво стана министер за внатрешни работи, а потоа министер за финансии. Опозицијата го нарекуваше „тврдо куче“. На пример, тој се залагаше за закон за воздухопловна безбедност што ќе овозможи соборување на авион кој би бил киднапиран од терористи. Ваквиот предлогот не доби поддршка.

Под негово покровителство како министер за финансии (од 2009 година), црно-жолтата коалиција го донесе најголемиот пакет мерки за штедење во историјата на Сојузната Република. И тоа не му донесе пријатели на Волфганг Шојбле. За време на еврокризата, тој всушност стана непријател на многу Грци затоа што ѝ наметна строга дисциплина за штедење на земјата.

Ангела Меркел и Волфганг Шојбле
Поранешната канцеларка Ангела Меркел и Волфганг Шојбле како тогашен сојузен министер за финансии за време на дебата во Бундестагот во 2015 годинаФотографија: Rainer Jensen/dpa/picture alliance

Работа од соништата - претседател на парламентот

Во октомври 2017 година, Волфганг Шојбле стана претседател на германскиот Бундестаг, втор човек во државата. Но, веројатно прв избор за него. Волфганг Шојбле беше почитуван на оваа позиција како еден од најдобрите говорници. И како некој што ги водеше седниците на Бундестагот како никој друг со својот остар ум, длабоко разбирање на германската демократија и својот хумор. „Страсниот парламентарец“ веројатно ја најде својата функција од соништата и се помири со махинациите на моќта, кои ги доживуваше одблизу секогаш одново. Тој, исто така, самоуверено ја принуди деснопопулистичката и бунтовничка АфД да ги почитува парламентарните обичаи. Со остри реплики, опомени и казни. Тој дури ја прекори и канцеларката Ангела Меркел кога таа го надмина времето предвидено за зборување. Тој беше неприкосновен парламентарен авторитет.

И тоа и остана, дури и како „обичен“ пратеник во германскиот Бундестаг по изборите во септември 2021 година. Некој како Волфганг Шојбле никогаш не би можел да замисли да не е веќе член на парламентот.

Даваше импулси до старост

Волфганг Шојбле остана извор на идеи и конзервативен политички визионер до својата старост. Секогаш бараше интелектуални предизвици. На почетокот на 2021 година објави книга со наслов: „Гранични искуства - како растеме низ кризи“. Книгата е нешто како кредото на неговиот живот како политичар. Тоа ја покажува љубопитноста на Шојбле, неговата радост во полемизирањето и сакањето иновации. Волфганг Шојбле и корона-пандемијата ја виде како можност да се надмине „неподвижноста“ во Германија: „Многу луѓе во нашата земја чувствуваат дека е потребна промена“.

Една реченица речиси би можела да биде лајтмотив за неговиот живот: „Имаме слобода да го направиме светот во кој живееме подобар, да можеме да постигнеме големи работи“. Волфганг Шојбле веруваше во тоа целиот свој живот. Негови роднини соопштија дека починал мирно, опкружен со семејството - сопругата Ингеборг и четири деца.

Овој текст првично е објавен на ДВ на германски јазик