141011 Banken Krise

Тонењето на презадолжениот грчки брод би можел најмногу да ги погоди француските банки. Така на пример големите „Кредит агриколе“ и „Сосиете женерал“ имаат банки-ќерки во Грција. Бидејќи тие купувале големи количества грчки државни обврзници, неликвидноста на грчкиот буџет би значела големо оптоварување за „мајките банки“ во Франција. Сличен е односот и меѓу италијанската банка „Уникредит“ и германската „ќерка“ „Хипо-Ферајнсбанк“, која порано ја имаше улогата на втора по големина деловна банка во Германија. Експертот Бургхард Алгајер тврди дека проблемите на „мајката“ банка можат лесно да станат проблеми и на „ќерката“:

„Тоа секако се одразува на овдешните банкарски установи, како што е на пример ’Уникредит’. Притоа мора да се каже дека банкарските институции во Германија уште и добро се држеа во времето на големата финансиска криза. Меѓународниот банкарски пазар е толку тесно испреплетен што секогаш постојат опасности од прелевање на кризата, од што може да страда и квалитетот и бонитетот на германските банки.“

Заеднички кредити

Но, она што експертите го гледаат како најпроблематично во сегашната криза не се директните капитални вложувања, туку повеќе големите кредити, во кои се вмешани меѓународни конзорциуми од повеќе банки. Станува збор за толку големи кредити, што не можело да ги носи само една банка, туку биле вклучени повеќе. И сега, доколку едниот од партнерите потклекне и се повлече од зделката, тогаш другите би требало да ги подметнат плеќите - се разбира доколку и тие не се во криза.

Сепак најголемата опасност доаѓа од финансискиот пазар. Веќе одамна банките не работат само со парите што во нив ги вложуваат нивните муштерии, туку позајмуваат од други банки, кои моментално располагаат со вишок средства. Но, кога на берзите расте недовербата, тогаш ваквиот оптек на финансиски средства секнува и банките не се во состојба да изнајмуваат пари од други банки за да им ги стават на располагање на своите муштерии. Така настрада и големата белгиско-француска банка "Дексиа“: „Во изминатите два месеца состојбата на финансиските пазари стана тешка. Тоа почна со грчките проблеми и продолжи со другите државни обврзници. Затоа финансискиот пазар се затвори, што на „Дексиа“ и’ го отежна снабдувањето со капитал“, порача за белгиската телевизија членот на управниот одбор на банката, Јос Клијстерс.

ЕЦБ влева најмногу доверба

Во меѓувреме Европската централна банка презеде голем дел од рефинансирањето на банките. Нејзе имено банките и’ веруваат и кај неа го депонираат вишокот капитал. Таа, пак, го изнајмува понатаму и така сепак не секнува „финансискиот крвоток“. За да не дојде до крах на пазарот со државни обврзници ЕЦБ во меѓувреме откупи 160 милијарди евра хартии од вредност од земјите во незавидна положба. Но, со тоа таа ја носи и одговорноста за евентуалниот банкрот и неможност на државите да ги покријат своите долгови. Доколку тоа се случи, тогаш ЕЦБ ќе мора да се обрати до земјите основачи, како што е на пример Германија, Таа имено гарантира за цели 27% од вкупните долгови. Михаел Шуберт од „Комерцбанк“ појаснува:

„Тие средства Бундесбанката и ќе ги плати. Прво може да ги покрие со добивки од други зделки, што значи дека добивката би излегла помала. Или пак може да посегне по сопствените резерви, како што е на пример златото, кое го имаше купено по многу пониски цени од сегашните. Би можела сега да го продаде златото и од заработувачката во разликите на цената да ги покрие загубите од државните обврзници. Но, со тоа добивката би и’ се намалила, исто така и средствата што му ги префрла на министерот за финансии, а тоа пак повторно во крајна линија ќе ги погоди даночните обврзници“.

Но, сето тоа и не мора да се случи. Европската централна банка најрадо би се повлекла од сите зделки со државните обврзници и би му препуштила на новооснованиот европски фонд за спас ЕФСФ да си ја исполнува задачата.

Автор: Михаел Браун / Горан Чутаноски

Редактор: Жана Ацеска