Растечката пустина

Камен, песок и солени пустини- речиси една третина од површината на земјата е скудна, неплодна земја- површина која постојано се зголемува. Поголемиот дел се создал низ илјадници години, како на оваа фотографија на која е планините Хогар во Алжир. Но денес ширењето на пустините е резултат на односот на човекот.

Со дезертификацијата се означува пресушената земја. Тоа особено се случува во региони кои веќе се жртви на суша, како делови на Африка, Америка и Азија. Ова житно поле во Тексас (САД) не ја преживеа големата суша која се случи во летото 2011.

Околу 70 илјади квадратни километри пустини се создаваат секоја година- регион со големина на Ирска. Освен климатските промени, во прв ред виновни се луѓето за ширењето на пустината. Земјоделците, како овие во Бразил, во иднина ќе мораат да се адаптираат на промените во климата и да засадуваат одржливи култури.

И преголемиот број животни ја пресушува земјата. Тие ги преживаат последните мали растенија, па земјата повеќе нема заштита од ветер и вода. Кога ќе настапи суша, тоа набрзо води кон опустошување: земјата станува кревка и слаба и брзо пропаѓа.

Веќе раширената суша им је отежнува работата и на фармерите- како на ова житно поле во Мексико. Не помага ни тоа што полињата често не се одржуваат добро. По жетвата, не и се дава време за опоравок што и е потребно пред следната сеидба. Резултатот е што земјата губи хранливост и помалку растенија растат- што пак води кон ерозија.

Бројот на дрвјата исто така драматично се намалува. Поради потрагата по горива, дрво, за проширување на обработливото земјиште или живеалишта, луѓето ги сечат дрвјата и ги уништуваат шумите. Дрвјата ја спречуваат ерозијата на земјиштето од водата или ветрот. Но, со нивното сечење земјата станува ранлива- и брзо пресушува.

Населението расте, а со тоа се зголемува и конзумацијата на водата. Последниве 50 години, тоа е двојно зголемено. Делумно, тоа е резултат и од интензивната земјоделска иригација, со што резервите на вода драматично се намалија.

Откако опустошувањето ќе започне, тоа предизвикува верижна реакција: бидејќи посевите се уништени, водата исчезнува а земјата се суши. Земјата станува солена и тешка, како тука во Индија. Тешко е потоа да се спаси вакво пресушено земјиште.

Опустошувањето не само што води кон уништување на екосистемот, туку последиците се уште подлабоки. Може да води кон уништување на животински видови, сиромаштија, глад и недостаток на вода- што сето води кон суша. Во западноафриканските земји, како тука во Буркина Фасо, ширењето на пустината има катастрофален ефект врз луѓето. Се работи за ѓаволски круг.

Повторното оплодување на почвата е можно, но многу скапо. Најчесто, пошумувањето се смета за добар начин да се поврати вегетацијата. Новите дрвја, како тука во Доминиканската република се садат за да се заштитат планините од ерозија. Досега, успехот на ваквите проекти на светско ниво беше умерен.

Конвенцијата на ОН за борба против опустошувањето стапи во сила во 1996 година. Оттогаш, целта е да се поврати сувата земјата и да се спречи ширењето на пустината. На 17 јуни секоја година се одбележува борбата против опустошувањето (дезертификацијата).