Bezrobotni cudzoziemcy z UE dostaną zapomogi dopiero po trzech miesiącach

Jak było dotychczas?

Na podstawie europejskiego porozumienia o wzajemnej pomocy (EFA) przyjeżdżający do Niemiec obcokrajowcy mieli prawo do natychmiastowego otrzymywania świadczenia socjalnego. Do 17 państw, które podpisały to porozumienie, należą między innymi: Grecja, Turcja, Hiszpania czy Portugalia, ale już nie takie europejskie państwa, jak Austria czy Polska.

Co niesie za sobą zmiana przepisów?

Szukający pracy cudzoziemcy będą mieli prawo do zasiłku socjalnego dopiero po 3 miesiącach pobytu w Niemczech. Ma to uchronić przed sytuacją, w której imigranci zaczynają starać się o pracę dopiero po przyjeździe do kraju, wymagając jednocześnie natychmiastowego wsparcia socjalnego.

Według rządu Niemiec zmiana ma przynieść niezbędne wyrównanie sytuacji mieszkańców państw Unii Europejskiej z tymi, które podpisały porozumienie EFA.

Choć opozycja twierdzi, że jest to fatalnym sygnałem dla europejskiej polityki, rząd utrzymuje, iż u podłoża decyzji nie leży żadne „polityczne przesłanie”. Wręcz przeciwnie, Niemcy nadal opowiadają się za swobodnym dostępem do rynku pracy i są zainteresowani imigracją wykwalifikowanych pracowników. Lecz chcą zapobiegać nadużyciom.

Dlaczego właśnie teraz?

W 2010 roku Federalny Trybunał Socjalny zmusił swym orzeczeniem rząd do przywrócenia postanowień EFA z 1953 roku, według których zasiłek socjalny miał być naliczany także bezrobotnym przybyszom. Krótko przed końcem ubiegłego roku rząd  zgłosił jednak zastrzeżenia co do umowy EFA. Podobne wątpliwości wysunęły również rządy takich państw, jak Belgia, Luksemburg, Norwegia, Turcja i Wielka Brytania.

Czy były wypadki nadużywania tych świadczeń?

Sporadycznie. jak informuje Federalna Agencja Pracy przywrócenie tej regulacji nie wywołało większego napływu imigrantów. Podobnie jak kiedyś, do Niemiec przybywa miesięcznie ok. 10 tys. osób.

Jakie są zdania krytyków?

Istnieją obawy, że wielu młodym ludziom, zwłaszcza z takich krajów, jak Hiszpania, o ponadprzeciętnym bezrobociu wśród młodych, zamknięto możliwość rozwoju. Twierdzi się, że odrzucenie postanowień EFA zaprzepaszcza dotychczasowe wysiłki poczynione w kierunku integracji cudzoziemców w Niemczech.

Związek zawodowy Ver.di pisze na przykład, że Niemcy ze swoją rekordową nadwyżką eksportową są współodpowiedzialne za bezrobocie w innych państwach. W tej sytuacji wkład w europejską politykę zatrudnienia jest koniecznym minimum.

Czy zastrzeżenie wobec porozumienia EFA jest uzasadnione prawnie?

Rząd RFN twierdzi, że tak, ale berliński prawnik zajmujący się prawem socjalnym, Richard Wachmann, wyraża wątpliwość.

Zastrzeżenia wobec umowy EFA przez rząd są niezgodne z prawem europejskim. Podstawowe świadczenie nie może być ograniczone wyłącznie do obywateli Republiki Federalnej Niemiec. Decyzja w  w tej sprawie ponownie należy do właściwości Federalnego Trybunału Socjalnego.

dpa / Martyna Ziemba

red. odp.: Andrzej Paprzyca