Lipsk – miasto muzyki

Zatrudnieni w 1479 roku przez radę miejską Lipska fleciści i trębacze codziennie muzykowali przed ratuszem na cześć miasta, grali dla mieszkańców w kościele lub na odpustach. Muzycy otrzymywali stałe wynagrodzenie, odzienie na lato i zimę, mieszkanie na ulicy Stadtpfeiffergasse i wspólną łaźnię z piecem „na nogach żeliwnych”.

Ten najstarszy w Niemczech chór założono w roku 1212 i nazwano od nazwy kościoła, w którym działa: kościół św. Tomasza (Thomaskirche). Tam piastował renomowany urząd kantora także Jan Sebastian Bach. Thomanerchor znany jest na całym świecie. Chłopcy śpiewający w chórze oklaskiwani są na koncertach jak gwiazdy muzyki rockowej. Na co dzień muszą godzić próby chóru z zajęciami szkolnymi.

Jan Sebastian Bach został kantorem w kościele św. Tomasza w 1723 roku. To wymagało odwagi, bo z kapelmistrza książęcego stał się miejskim kantorem. Relacje muzyka z włodarzami miasta nie były dobre podobno z jego winy, bo miał trudny charakter. Jednakże 27 lat życia w Lipsku, to niezwykle owocny okres w działalności kompozytorskiej Bacha. O Bachu przypomina dziś także Festiwal Bachowski.

1692 był rokiem narodzin opery w Lipsku: książę elektor Saksonii Jan Jerzy III Wettyn zarządził, aby w budynku opery w Lipsku odbywało się 15 publicznych przedstawień w czasie trwania każdej z trzech imprez targowych. Wkrótce komponowali dla lipskiej opery Telemann i Heinichen. Lipska opera stała się potem ostoją muzyki romantycznej. Obecny budynek na Placu Augustusplatz wzniesiono w 1960 roku.

„Res severa verum gaudium – rzecz poważna jest prawdziwą radością”. Ten cytat z rzymskiego filozofa Seneki wykuty w kamieniu zdobi salę koncertową założonej w 1743 roku słynnej orkiestry. W 1781 roku przeniosła się do byłych sukiennic, stąd jej nazwa. Orkiestra Gewandhaus jest jedną z najbardziej znanych na świecie orkiestr.

W 1835 roku dyrekcja Gewandhaus chciała pozyskać postępowego dyrygenta. Nowoczesność Felixa Mendelssohna-Bartholdy’iego polegała m.in. na tym, że dyrygował batutą, a nie jak było to wtedy przyjęte, zwiniętymi w rolkę nutami. Jego koncerty były owacyjnie oklaskiwane. Mendelssohn zmarł w Lipsku w 1847 roku. W jego domu przy Goldschmidtstrasse 12 mieści się poświęcone mu muzeum.

Jeszcze inny znakomity kompozytor rezydował w Lipsku: Robert Schumann. Jako osiemnastolatek rozpoczął tam studia muzyczne w klasie fortepianu Friedricha Wiecka. Kiedy rana na palcu pokrzyżowała jego marzenia zostania wirtuozem, poświęcił się kompozycji. W 1834 roku Schumann założył czasopismo „Neue Zeitschrift für Musik” i tym samym został jednym z pierwszych dziennikarzy muzycznych.

Friedrich Wieck przygotowywał swoją córkę Klarę do zawodu pianistki. Kiedy miała 12 lat zakochała się w uczniu ojca Robercie Schumannie. Trwający z tego powodu kilka lat konflikt między Wieckiem i Schumannem rozstrzygnął w końcu sąd, który orzekł, że Klara może wyjść za mąż za Roberta Schumanna. Ich dom był miejscem spotkań muzycznej prominencji.

W Lipsku urodził się w 1813 roku Richard Wagner. Tam chodził do szkoły i potajemnie na lekcje muzyki. W Lipsku odbyły się też premiery pierwszych utworów Wagnera. Miasto niewiele sobie robiło ze swego sławnego syna aż do jubileuszowego roku 2013, kiedy wystawiono mu pomnik autorstwa Stephana Balkenhola.

Piotr Czajkowski mówił o dyrygencie Arthurze Nikischu, że „stojąc przed orkiestrą staje się czarodziejem”. W wieku 40 lat ten austro-węgierski mistrz batuty został kapelmistrzem Gewandhaus i pracował tam do śmierci w 1922 roku. Za czasów Nikischa, podobnie jak wcześniej za lat Mendelssohna, Gewandhaus przeżywał swój drugi złoty okres.

W 1970 roku dyrygentem Gewandhausu został Kurt Masur i to dzięki niemu wybudowano jego trzecią siedzibę. Masur pracował tam jako dyrygent 26 lat. W październiku 1989 roku rozpoczęły się w Lipsku największe w NRD protesty przeciwko enerdowskiemu reżimowi. Najważniejszym uczestnikiem negocjacji między rządem i opozycją był Kurt Mazur.