Największe dzieła Leonarda da Vinci

W przypadku 500-letnich dzieł sztuki nietrudno o wątpliwości w kwestii ich pochodzenia. Podobnie jest z autoportretem Leonarda w zbiorach Biblioteki Królewskiej w Turynie. Niepewność dotyczy i autorstwa wizerunku, i tożsamości modela. Ta grafika w technice sangwiny mogła - zdaniem niektórych ekspertów - powstać po śmierci artysty. Czy mistrz uśmiecha się teraz szyderczo, słuchając tych dyskusji?

Ten najbardziej znany obraz Leonarda powstał w szczytowej fazie włoskiego renesansu. Dziś można go podziwiać w paryskim Luwrze. Rok jego powstania jest równie niepewny, co tożsamość modelki. Najpopularniejsza wersja mówi, że była to mieszkanka Florencji Lisa del Giocondo, żona handlarza suknem i jedwabiem Francesco di Bartolomeo di Zanobi del Giocondo. Wielu historyków sztuki jednak w to wątpi.

W roku 2017 w nowojorskim domu aukcyjnym Christie's obraz ten wylicytowano dla saudyjskiego następcy tronu za rekordową sumę 450 milionów dolarów. Dzieło, namalowane około roku 1500, jest jednym z blisko 20 zachowanych do dziś obrazów mistrza. W roku 1958 sprzedano je za 60 dolarów. Właściciel sądził bowiem, że nie jest to oryginał. Dyskusje na temat autentyczności dzieła zresztą trwają do dziś.

Ten obraz również wisi w Luwrze. Jan Chrzciciel według Nowego Testamentu rozpoznał w Jezusie Chrystusa. Pogodna twarz proroka jest wyrazem jego mądrości. Leonardo w latach 1513-1515 przebywał w Watykanie, gdzie prawdopodobnie dostał zlecenie od papieża Leona X na ten wizerunek, który potem okazał się ostatnim obrazem olejnym mistrza.

Nie Mona Lisa, a właśnie to malowidło na ścianie refektarza klasztoru dominikanów przy bazylice Santa Maria delle Grazie w Mediolanie uchodzi za szczytowe osiągnięcie malarskie Leonarda. Dzieło było wielokrotnie restaurowane, powstało bowiem pod koniec XV wieku w bardzo nietrwałej technice "secco", czyli na suchym tynku. "Ostatnia Wieczerza" została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Oryginał obrazu się nie zachował, istnieją za to dwie kopie namalowane przez uczniów Leonarda. Jedna z nich należy do prywatnego kolekcjonera z Nowego Jorku, drugą zaś w roku 2003 skradziono ze szkockiego zamku Drumlanrig. W roku 2007 dzieło odzyskano podczas akcji policyjnej, dziś wisi w Scottish National Gallery. Choć nie jest to oryginał, obraz wyceniono na 40 milionów euro.

Leonardo był nie tylko artystą, ale i naukowcem oraz inżynierem. Interesował się architekturą, biologią, techniką oraz anatomią. Wszechstronny geniusz szkicował efekty swoich badań. Powyższy rysunek śmigła (Helix Pteron) to bardzo wczesny projekt helikoptera. Niestety, zabrakło odpowiednich materiałów, by tę ideę urzeczywistnić.

Natura wynalazcy jest jedną z przyczyn, dla których Leonardo pozostawił po sobie tak niewiele obrazów. Ten szkic jest oparty na wizji człowieka o wyidealizowanych proporcjach, przedstawionej przez starożytnego architekta Witruwiusza. Uchodzi za symbol symetrii, piękna i świadomości ciała. Wielu Niemców nosi go przy sobie codziennie, widnieje bowiem na kartach ubezpieczenia medycznego.