Niecodzienny pomysł. Niemieckie pieczywo na liście UNESCO?

Niemcy uznali, że niemiecka różnorodność chleba, którą z powodzeniem można nazwać kulturą, zasługuje na umieszczenie na Liście Reprezentatywnej Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Gdyby wniosek został przyjęty, byłby to pierwszy uznany przez UNESCO wkład Niemiec do tej spuścizny. Z podobnym wnioskiem wystąpili także już niemieccy browarnicy, dumni z różnorodności piw warzonych w Niemczech.

Zrzeszenie niemieckich piekarzy prowadzące obecnie kampanię na rzecz uznania niemieckiej sztuki piekarniczej za światowe dziedzictwo chce "rozbudować w społeczeństwie świadomość tego, jakim skarbem jest kultura pieczenia chleba", zaznaczył prezes stowarzyszenia Amin Werner.

Co wieś to inny gatunek chleba

Dla mieszkańców Niemiec chleb nie jest już tak ważnym produktem spożywczym, jak było to niegdyś, bo ciepła kolacja wypiera coraz bardziej jedzone tradycyjnie wieczorem kanapki, ubolewa szef zrzeszenia piekarników. Solą w oku jest mu także to, że piekarnicze rzemiosło w coraz większym stopniu wypierane jest przez tanie, fabryczne wyroby. Dlatego sztuka pieczenia chleba jest godna ochrony i poszanowania, podkreśla.

W niemieckojęzycznym kręgu kulturowym istnieje unikatowe na skalę światową bogactwo wypieków, podkreśla także dyrektor Muzeum Kultury Chleba w Ulm Andrea Fadani, wyjaśniając, że regionalna różnorodność wypieków były wynikiem z jednej strony warunków klimatycznych i glebowych, z drugiej zaś rezultatem "notorycznego rozdrobnienia politycznego terytorium Niemiec". Jego zdaniem sztuka piekarnicza jest "niekwestionowanym ambasadorem kulturalnym Niemiec".

Tango, fado i opera pekińska

Niemieckim piekarzom już od dawna uśmiechało się miejsce na liście światowego dziedzictwa, lecz dopiero w 2013 roku RFN w ogóle podpisała uchwaloną w 2003 roku konwencję o ochronie dóbr niematerialnych. Ze względu na długie procedury wciągnięcia na tę listę do tej pory nie znalazły się na niej żadne dobra z Niemiec, podobnie zresztą jak z Polski. Są wśród nich kunszty i rytuały, szczególne tradycje kulinarne czy tańce i śpiewy z całego świata.

Wkład innych krajów do światowego, niematerialnego dziedzictwa kultury jest dość bogaty i od dawna uznany. Z Chin umieszczono na niej aż 38 pozycji: m.in. operę pekińska, kaligrafię czy tradycyjne tańce żyjących w Chinach koreańskich chłopów. Bardziej znane na świecie jest przypuszczalnie, także wciągnięte na tę listę, argentyńskie tango, portugalskie fado, francuska kultura posiłków, dieta śródziemnomorska czy turecki sposób parzenia kawy.

Długie procedury

Niemieccy piekarnicy chcieliby, żeby ich kunszt rzemieślniczy został najpierw wciągnięty na listę narodowych skarbów sztuki niematerialnej.

O tym ma do początku kwietnia br. zadecydować Senat Berlina. Następnie wniosek ma być skierowany przez Konferencję Ministrów Kultury do niemieckiej komisji UNESCO, która po dokonaniu własnego wyboru kieruje wnioski z powrotem do Konferencji Ministrów Kultury i rządu RFN. Już wciągnięcie kunsztu piekarzy na listę narodową zrzeszenie producentów pieczywa uznałoby za sukces, podkreśla Amin Werner.

Jeżeli wszystko poszłoby pomyślnie różnorodność niemieckiego pieczywa mogłaby znaleźć się na liście UNESCO najwcześniej w 2017 roku.

Także w Polsce przygotowywana jest lista kandydatów do wpisania na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO; znaleźć ma się na niej m.in. kultura górali Podtatrza.

AFPD / Małgorzata Matzke

red.odp.: Bartosz Dudek