Niemcy: Giełda sposobem na kryzys na rynku mleka

By zapobiec utrzymującemu się spadkowi cen mleka i uspokoić lęki egzystencjalne rolników, Niemiecki Związek Rolników (DBV) zabiega o wprowadzenie handlu mlekiem niepasteryzowanym na giełdach terminowych. W opinii centrali DBV pozwoliłoby to mleczarniom oraz spółdzielniom mleczarskim przekazać rolnikom korzyści wynikające z różnic w naliczaniu cen. Gdyby dzięki ustalonym na wyrost terminom kontraktacyjnym na mleko udało się zmniejszyć niepewność rolników, stworzyłoby to dobre szanse na złagodzenie spadku cen.

W ostatnim czasie, pomimo lekkiego odprężenia na rynku mleka, niemieccy rolnicy otrzymywali przeciętnie za litr 23 centy. Aby w pełni pokryć koszty produkcji musieliby dostać co najmniej 35 centów.

Rosyjskie embargo

Podczas konferencji branżowej poświęconej nowym modelom cen mleka Niemiecki Związek Rolników (DBV) krytykował rodzimy sektor mleczarski, który w porównaniu z międzynarodową konkurencją pozostaje w tyle. Obok słabego popytu na niemieckie mleko w Chinach oraz wysokiej podaży mleka z USA i Nowej Zelandii rolników wykańcza dodatkowo rosyjskie embargo na żywność z zachodu. Jednocześnie producenci mleka życzyliby sobie, aby mleczarnie oraz niemiecki handel lepiej komunikowały w kwestii możliwości sprzedaży. W gospodarce obowiązuje zasada, że zapłata i dostarczenie towaru następują natychmiast po zamówieniu lub wg ustalonej umowy.

Zasady na giełdach za wzór

Zupełnie inaczej wygląda kupno i sprzedaż towarów na giełdach terminowych. Przykładowo rolnik, godząc się z kupującym na kontrakt terminowy, może sprzedać swoje przyszłe dobra ustalając z wyprzedzeniem obowiązującą cenę.

Ponieważ tego typu transakcje towarów rolnych na giełdach są dziś na porządku dziennym, DBV proponuje identyczne rozwiązanie także dla mleka i produktów mlecznych. Kontrakty terminowe są niczym innym jak spekulacją co do rozwoju cen z jasno określonym celem - osiągnięciem w terminie dostawy najwyższego zysku z różnicy. Na takich zasadach działa na giełdach terminowych od dziesięcioleci handel rudami metali, węglem i ropą naftową. Produkty rolne, jak zboża, cukier lub bawełnę sprzedaje się przede wszystkim na giełdzie w Chicago oraz w Paryżu.

Zalety

W opinii DBV kontrakty terminowe mogłyby przyczynić się do ustabilizowania rynków. Zdaniem analityka ds. cen surowców Eugena Weinberga z Commerzbanku rozwiązanie takie „miałoby sens, nawet, gdyby przystało na nie tylko kilku uczestników, bo pozwoliłoby wprowadzić przejrzystość”. Jest on przekonany, że z modelu transakcji terminowej skorzystaliby nie tyle pojedynczy niemieccy rolnicy, co mleczarnie oraz spółdzielnie mleczarskie.

Byłoby to też sporym odciążeniem dla polityków. Rząd w Berlinie obiecał rolnikom w sektorze mleczarskim pakiet środków zawierających gwarancje pożyczek, ulgi podatkowe oraz zwiększenie pomocy. Tymczasem minister rolnictwa Christian Schmidt (CSU) już w lipcu b.r. przytłumił nadzieje ws. czysto politycznych rozwiązań po tym, jak w marcu 2015 zniesione zostały w UE  kwoty mleczne.

dpa/ Alexandra Jarecka