Niemcy zaniepokojeni. Nasila się przemoc wobec policjantów

Komisarz policji Sven Kaden tylko pozornie wygląda tak, jakby nie był mu potrzebny cały ten bojowy rynsztunek: kamizelka ochronna, pałka i służbowy pistolet. Kaven nie jest wysoki, ale dobrze zbudowany. Ma szerokie bary. Ten dobrze wytrenowany mężczyzna rozpoczyna służbę na Dworcu Głównym w Berlinie. Na jednej z galerii nad torami zatrzymuje się i rozgląda sprawdzając, czy wszystko jest w porządku. - Uczymy się rozpoznawać groźne sytuacje i niebezpiecznych ludzi – mówi i dodaje, że przybywa przypadków przemocy. Policjant opowiada, że przed rokiem w pięciu chcieli aresztować przestępcę, który „był naćpany i jednego z kolegów ugryzł w nogę”.

Koledzy Kavena biorą udział wyjątkowo często w operacjach, w których dochodzi do spektakularnych ataków przemocy na policjantów, chociażby 1 maja w Berlinie, w czasie bójek na stadionach piłkarskich, czy też w czasie protestów przeciwko transportom z ładunkiem promieniotwórczym. Po takich zajściach automatycznie zabierają głos aktywiści związku zawodowego policji i szefowie resortów spraw wewnętrznych, którzy potępiają nasilającą się przemoc wobec policjantów. – Przemoc wobec policjantów i konsekwencje tego dla ich zdrowia – mówi minister spraw wewnętrznych RFN Hans-Peter Friedrich - są zjawiskiem, którego nie będziemy akceptować.

W sukurs policji

W sukurs policjantom przyszedł Bundestag. Niemiecki parlament podwyższył niedawno karę za czynną napaść na funkcjonariuszy.

Podczas gdy politycy wszystkich partii starają się pomóc policji, stosunek społeczeństwa do stróży porządku publicznego wydaje się być zakłócony. – Właściwie zawsze to my otrzymujemy baty za wszystko - stwierdza nadkomisarz Thomas Stetefeld. Berliński policjant uważa, że społeczeństwo coraz mniej szacunku okazuje na co dzień jemu i kolegom. Ostentacyjne ignorowanie policji, obraźliwe słowa, koszulki z akronimami ACAB (wszyscy policjańci są bastardami) to wszystko ma negatywny wpływ na osobiste poczucie bezpieczeństwa Stetefelda, kiedy udaje się na uliczny patrol.

Niepewne statystyki

Christian Pfeiffer, dyrektor Instytutu Badań Kryminologicznych Dolnej Saksonii, przedstawił ostatnio raport z wynikami szeroko zakrojonych badan dotyczących “policjantów jako ofiar przemocy”. – Z raportu wynika, że patrole policjantów doświadczają przemocy na co dzień – wskazuje Pfeiffer. Jednak są nadzieje na poprawę tej sytuacji. - To była tylko jedna odsłona, ale generalnie społeczeństwo starzeje się i w konsekwencji tego jest spokojniejsze - mówi Pfeiffer.

Statystyki zdają się to potwierdzać. Wynika z nich, że w latach 2010-2011 liczba aktów przemocy skierowanych przeciwko policjantom utrzymuje się - mniej więcej - na stałym poziomie. W 2011 roku odnotowano 21 257 takich przypadków. Raport konferencji szefów resortów wewnętrznych niemieckich landów mówi o niecałym procencie przypadków przemocy, w wyniku których policjanci odnieśli poważne obrażenia. Eksperci wskazują jednak na to, że z powodu braku danych odzwierciedlających powiązania obrażeń z interwencjami, nie można wyciągnąć wniosków o trendach.

Społeczeństwo jako sprawca

Być może nie mamy do czynienia z pomnożeniem aktów przemocy, lecz ze wzrostem poziomu brutalności? – On wyraźnie wzrósł – mówi na podstawie własnych obserwacji Michael Eckerskorn. Ekspert Ośrodka Badań Społecznych Policji Federalnej wskazuje, że “wstrząsające jest, że niektórym agresywnym osobom zależy na zadaniu ciężkich obrażeń”. Wnioski te Eckerskorn wysuwa na podstawie rozmów z poszkodowanymu funkcjonariuszami.

Nie wszyscy eksperci zgadzają się z tą opinią. Rafael Behr uważa, że do wyciągnięcia jednoznacznych wniosków w tej sprawie nie wystarczą obserwacje samych policjantów. – Nie ma żadnego potwierdzenia, że służba policyjna jest coraz cięższa – stwierdza wykładowca hamburskiej Szkoły Policyjnej. Prof. Behr mówi, że “pewne jest, że przemoc ta odnotowywana jest coraz częściej przez media oraz policjantów". - Ale w dyskusji wewnętrznej organów bezpieczeństwa nie ma zgodności co do definicji przemocy - dodaje.

Naukowca irytuje aktualna dyskusja, w której policjanci występują w roli ofiar, a także denerwują go ciągłe apele policji o więcej społecznego uznania dla pełnionej przez nich roli opiekunów porządku publicznego. Prof. Behr uważa, że “społeczeństwo nie da się tak łatwo zmienić, ale policja mogłaby się zastanowić, co zmienić w swoim postępowaniu”.

Heiner Kiese / Barbara Cöllen

red. odp. Bartosz Dudek