Partie w Niemczech: metamorfoza elektoratu

Średnia wieku zwolenników Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD) jest znacznie wyższa niż w przeszłości – wynika z najnowszej analizy Niemieckiego Instytutu Badań nad Gospodarką (DIW). Jeszcze w 2000 roku przeciętny wyborca SPD miał 48 lat, w 2016 już 52,8. Nieznacznie wzrosła za to średnia wieku u chadeków (CDU i CSU) – z 51,7 do 52,8 lat.

Wśród zwolenników socjaldemokracji powiększył się odsetek emerytów (z 26 na 36 proc.), a poważnie zmniejszył odsetek robotników. W 2000 roku robotnicy stanowili jeszcze 44 proc. wyborców SPD, w ubiegłym roku już tylko 17 proc. Jednocześnie z 48 do 68 proc. powiększyła się grupa pracowników umysłowych.

Nowy profil wyborcy

Podobne zmiany zaszły w kręgu wyborców CDU/CSU. Odsetek robotników zmniejszył się z 35 do 16 proc., a pracowników umysłowych z 45 do 63 proc. Rozwój taki to odzwierciedlenie zmian, jakie zaszły w świecie pracy – uzasadniają autorzy badań. – SPD nie może już nazywać się partią robotników – konstatuje Alexander Kritikos, dyrektor naukowy DIW. – Struktury wyborców socjaldemokracji i chadecji coraz bardziej się upodabniają. Różni je tylko niewiele szczegółów – dodaje. I tak na przykład SPD ma więcej zwolenników w dużych miastach, a CDU w obszarach wiejskich.

Zasadniczo postarzał się elektorat wszystkich największych partii w Niemczech. Największe zmiany dotyczą partii Zielonych. Średnia wieku wzrosła w niej z 40 do 48,1 lat. Wyborcy Lewicy mieli w 2000 roku średnio 48 lat, w ubiegłym roku już 50,1. Najstarszych wyborców ma z kolei Wolna Partia Demokratyczna (FDP). Średnia wieku wzrosła u nich z 48,6 do 54,3 lat.

Inny dochód – inne preferencje

Elektorat liberałów jest jednak dosyć zamożny. Średni dochód netto w ich gospodarstwach domowych wynosi miesięcznie 3901 euro. Nieco mniej mają do dyspozycji zwolennicy chadecji (3388 euro), Zielonych (3379 euro) i SPD (3010 euro). Wyborcy antyislamskiej Alternatywy dla Niemiec (AfD) dysponują średnio 2913 euro, a Lewicy - 2542 euro. Na końcu plasuje się grupa tych, którzy nie uczestniczą w wyborach – mają do dyspozycji średnio 2462 euro.

Wyborcy Lewicy i AfD są „ponadprzeciętnie zatroskani” – dowód tego dali w odpowiedziach na pytania dotyczące m.in. rozwoju gospodarczego, zabezpieczenia na starość czy pokoju na świecie.

Na potrzeby badań DIW wykorzystał głównie badania opinii publicznej Towarzystw Socjologicznych GESIS. Próba losowa obejmowała 3500 respondentów.

AFP / Katarzyna Domagała