Szarotka i swastyka
29 listopada 2011
„Berg Heil” to niemieckie pozdrowienie w górach. Nie ma ono polskiego odpowiednika. Na szlaku w Polsce ludzie pozdrawiają się krótkim „pochwalony”. Pozdrowienie „Berg Heil” nie jest też odpowiednikiem „Darz bór”. To program. Wprawdzie dzisiaj członkostwo w Niemieckim Związku Alpejskim jest całkowicie apolityczne, ale bywało inaczej: w latach 20. i później. Ideologia nacjonalsocjalizmu i cele alpinistów wydawały się uzupełniać. Bohaterowie na ścianie, którzy dzięki wytrzymałości, sile i tężyźnie zdobywają szczyt odpowiadali wzorcowi nowego człowieka, jakiego chciał stworzyć Adolf Hitler. Już przed objęciem władzy Niemiecki Związek Alpejski był elementem jego ruchu.
Schroniska „tylko dla aryjczyków”
Niemiecki Związek Alpejski zajął się ciemnym rozdziałem własnej przeszłości w latach 1918 - 1945. Liczne sekcje związku w latach 20. XX wieku przyjmowały jedynie aryjczyków. Tym samym – mówi dyrektorka Muzeum Alpejskiego w Monachium, Friederike Kaiser, Związek uzyskał charakter antysemicki na długo przed objęciem władzy przez nacjonalsocjalistów. Współczesna karykatura komentuje to następująco: schronisko zdobi szarotka i "hakenkreuz", a jego goście w uniformach wspinaczy mają ...ośle uszy. I podpis: Teraz jesteśmy sami swoi. Wystawa „Berg Heil!” w Muzeum Alpejskim opowiada historię Związku w latach 1918 – 1945 za pomocą dokumentów, opowiadań i zdjęć.
100 lat historii dla czytelnika
Niełatwe to zadanie dla zrzeszenia, powstałego w XIX wieku pod nazwą Niemiecki i Austriacki Związek Alpejski, a które obchodzi właśnie stulecie istnienia. Wystawa „Berg Heil!” – Związek Alpejski i sport wysokogórski w latach 1918 – 1945" stanowi pokazowy element prowadzonego przez wiele lat projektu badawczego pod tym samym tytułem, z udziałem związków alpejskich z Niemiec, Austrii i Górnej Adygi, które w y tym celu otworzyły swe archiwa. Plon pracy podziwiać można w liczącej 600 stron druku, bogato ilustrowanej publikacji, w której przeczytać można nie tylko o politycznej historii związku i jego nacjonalsocjalistycznej ideologii, lecz także o wielkich ekspedycjach i słynnych alpinistach.
Renate Heilmeier / Andrzej Paprzyca
red. odp.: Małgorzata Matzke