Ustawa o Volkswagenie niezgodna z prawem europejskim

Specjalna ustawa chroniła przez ponad cztery dziesięciolecia koncern samochodowy Volkswagena przed obcymi inwestorami. Po częściowej prywatyzacji na początku lat 60-tych udziały państwa (20 procent zachowała federacja, drugie 20 procent otrzymał kraj związkowy Dolnej Saksonii) chronić miały przedsiębiorstwo przed połknięciem przez któregoś z potężnych konkurentów na rynku światowym.

Ta regulacja była jednak od lat cierniem oku Komisji Europejskiej. Trzy lata temu zdecydowała się wnieść skargę do Trybunału Europejskiego. Teraz Trybunał UE w Luksemburgu wydał orzeczenie nakładające na niemieckiego ustawodawcę obowiązek uchylenia lub zmiany ustawy, bo narusza zasadę swobodnego przepływu kapitału w Unii Europejskiej.

Ustawa o Volkswagenie w obecnym kształcie przyznaje prawa specjalne państwu. Wynikają one z regulacji, że żaden akcjonariusz nie może dysponować w gremiach przedsiębiorstwach – radzie nadzorczej, walnym zgromadzeniu akcjonariuszy – większym udziałem głosów, niż 20 procent, nawet gdyby de facto posiadał większy pakiet akcji.

Skarb państwa reprezentuje, posiadając około 20 procent udziałów Volkswagena – kraj związkowy Dolnej Saksonii; centrala koncernu mieści się na terenie tegoż landu, w Wolfsburgu. Federacja, która po prywatyzacji zachowała również 20-procentowy udział, pozbyła się swoich akcji już w połowie lat 60-tych.

Największym udziałowcem jest jednak aktualnie nie Dolna Saksonia, lecz producent samochodów sportowych Porsche, który posiada 31 procent akcji Volkswagena. Spodziewając się orzeczenia Trybunału Europejskiego, Porsche od wielu miesięcy systematycznie kupował akcje Volkswagena, rozbudowując swoje wypływy w największym koncernie samochodowym w Europie.

Porsche zachwycony

Zarząd koncernu Porsche nie ukrywa swego zadowolenia z wyroku europejskiego sądu: - Orzeczenie Trybunału Europejskiego zamyka długi kres niepewności. Teraz będziemy mieli większy, mianowicie 30-procentowy, wpływ na decyzje gremiów koncernu Volkswagena – zwrócił uwagę rzecznik zarządu Porsche, Frank Gaube.

Premier Dolnej Saksonii, Christian Wulf oświadczył, że akceptuje orzeczenie i zapowiedział, że i po nowelizacji ustawy jego kraj związkowy zachowa znajdujące się w jego posiadaniu 20 procent udziałów Volkswagena.

Rząd federalny w Berlinie zapowiedział ze swej strony, że ustawa o Volkswagenie zostanie w szybkim trybie zmieniona. Rzecznik ministerstwa sprawiedliwości powiedział, że stosowanie zakwestionowanych przez Trybunał Europejski artykułów ustawy zostało z mocą natychmiastową wstrzymane. Rzecznik nie sprecyzował, czy ustawa o VW zostanie całkowicie uchylona, czy też jedynie odpowiednio znowelizowana.

Ze niemiecki ustawodawca szybko zareaguje – co do tego nie ma wątpliwości także rzecznik Komisji Europejskiej, Oliver Drews: - Postępowanie legislacyjne w Niemczech powinno rozpocząć się możliwie szybko. Po reakcjach z Berlina jesteśmy też przekonani, iż to nastąpi – stwierdził rzecznik Komisji Europejskiej.

Największa niepewność zdaje się panować wśród załogi samego koncernu Volkswagena. Wiele się może bowiem – na niekorzyść pracowników – zmienić, jeżeli Porsche jako największy udziałowiec będzie dalej zwiększał swoje wpływy lub zdecyduje się wręcz całkowicie przejąć Volkswagena. Szef Porsche Wendeling Wedeking już wcześniej krytykował struktury koncernu, a także układ zbiorowy. Szef związku zawodowego metalowców IG Metall w Dolnej Saksonii, Hartmut Meine zdaje sobie sprawę z tego, że pracownicy i związkowcy u Volkswagena mają przed sobą kolejny trudny okres przebudowy koncernu.