د کوچنيانو د کار پرضد د لا سختي مبارزې غوښتنه
۱۳۹۲ خرداد ۲۲, چهارشنبه
ملگرو ملتونو د کوچنيانو د کار پر ضد د مبارزې د نړیوالي ورځ د لمانځلو پر مهال ويلي دي، چي کوچنيان د نورو سختو کارونو تر څنگ د نورو ماشومانو او زړو خلکو د ساتني په برخه کې په شاقه کارونو بوخت دي. د دغو کوچنيانو ډیره برخه په غریبو هیوادونو کي ده.
دې سازمان ویلي دي چي د دغو کوچنيانو له ډلي څخه ډیر شمیر یې له فزیکي، رواني او جنسي تاوتریخوالي سره مخامخیږي. د کار د نړیوال سازمان په حواله د کارګرو ماشومانو په ډله کي اووه میلیونه یې تر ۱۵ کلونو کم عمر لري.
په ټوله نړۍ کي نزدې ۲۱۵ میلیونه کوچنيان په کار بوخت دي چې په ځینو مواردو کي یې د کار شرایط ډیر سخت وي.
په افغانستان کي تر يو ميليون ډير کوچنيان په کار اخته دي. هغه کارونه چي دغه کوچنيان کوي د دوی تر توان تير دي. افغان حکومت وايي، چي د کارگر کوچنيانو د ستونزي د حلولو له پاره ئې يوه ستراتيژي جوړه کړې ده.
د افغانستان د کار او ټولنيزو چارو وزارت وايي، چي په دغه هيواد کي ۱،۲ ميليونه کوچنيان کار کوي. د دغه وزارت وياند وايي، چي په افغانستان کي ۶ ميليونه کوچنيان له ستونزو سره مخامخ دي چي له دې ډلي څخه ۱،۲ ميليونه ئې کارگر دي.
دغه وزارت وايي، چي د کوچنيانو د ستونزو د لمنځه وړلو له پاره ئې يوه ستراتيژي جوړه کړې ده چي له دولتي جودجې څخه به تمويل سي. د دغه وزارت وياند محمد علي افتخاري وويل:
«لنډه مهاله پروژې نسي کولای چي د کوچنيانو په مخ کي پرتې ستونزي له منځه يو سي. ځکه دغه شان پروژې يوازي شپږ مياشتي يا يو کال دوام کوي، ځکه نو د يوې ستراتيژۍ جوړول ډير مهم دي.»
خو په افغانستان کي د بشري حقونو خپلواک کمېسيون وايي، چي افغانستان د کوچنيانو د حقونو کنوانسیون منلی دی خو دغه کنوانسيون په سمه توگه نه عملي کيږي. د دغه کنوانسيون له مخي کوچنيان بايد، روغتيايي خدمتونو، تعليمي، تفريحي او سالم ژوند ته لاس رسی ولري.
د بشري حقونو د ساحوي دفتر رئيس شمس الله احمدزی وايي، چي دولت کلف دی چي د کوچنيانو له پاره د يوه خوندي ژوند زمينه برابره کړي:
«کوچنی نسي کولای چي ځان له يوه آفت څخه وژغوري. دولت مکلف دئ چي د هغه د خوندي کولو له پاره هر څه وکړي.»
اوس هم افغان دولت او هم د بشري حقونو کمېسيون په دغه هيواد کي د کوچنيانو د راتلونکي په اړه اندېښمن دي. هغه کوچنيان چي په بازار کي کار کوي په رواني او جسمي ناروغيو اخته دي. هغنوی له زده کړو څخه بې برخي دي.