په المان کي د «پيراتن» گوند پرمختگ
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۰, یکشنبهځکه نو په ډيرو ايالتي ټاکنو کي هغوی د بهرنيو چارو د اوسني وزير، ګيدو وسترويله د ليبرال ديموکرات له ګوند او حتی د ګروينن يا زرغون ګوند څخه هم مخکي شوي دي.
د پيراتن د ګوند د اداري چارو اوسنۍ مشري، مرينا وايس بند وويل: «موږ د يو د ۲،۰ فيصده ګوند پيسې لرو، دغه راز زموږ پروګرام او جوړښت هم له ۲ فيصده څخه زيات اهميت نه لري، خو د خلکو انتظار زموږ څخه ۱۲ فيصده دئ.»
«پيراتن»، په الماني ژبه کي د «سمندري غلو» معني لري. که څه هم د دغه ګوند د بيرغ نښان د «سمندري غلو» په څېر دئ، خو هغوی نه سمندري غله دي او نه هم د پرديو د شتمنيو د لوټولو په فکر کي دي. د پيراتن د ګوند غټ شعار په سياست او حکومتوالي کي «شفافيت» دئ.
ډيری کارپوهان وايي، چي له دغه نوي ګوند سره د خلکو خواخوږي په دې وجه زياته شوې ده چي هغوی پر نورو سياسي ګوندونو باندي په غوسه شوي دي.
د «فوراسا» په نامه د انستيتوت کارپوه، مانفرد ګيولنر وايي: «ډيری سياستوالو خپل اعتبار له لاسه ورکړی دئ. خلک پر هغوی په غوسه دي، خو د پيراتن ګوند د هغوی د غوسې له پاره ځواب لري.»
د سياسي ګوندونو څيړونکي، کارل- رودولف وايي: «د سياستوالو بې اعتبارتوب د دې له پاره لاره هواره کړې ده چي خلک هغه څه ته مخه کړي چي پيراتن پر هغه باندي د شفافيت نوم ايښی دئ.» هغوی ډيري وخت خپله ډيرو ستونزو ته ځواب نه لري او اعتراف کوي چي:
«موږ پر دې يا هغي موضوع باندي اوس کوم خاص نظر نه لرو.» د نوموړي کار پوه په نظر دغسي يو دريځ پيراتن د نورو کوچنيو ګوندونو په پرتله مخکي کړي دي: «دا د هغوی دريځ او ډول دئ، چي څرنګه له هغو موضوعاتو سره چلند وکړي چي د عامو خلکو د ليوالتيا وړ دي، پرته له دې چي کوم مشخص پروګرام ولري.»
پيراتن په اوسني وخت کي نه يوازي د احتجاجي رائيو ورکونکو له پاره په زړه پوري ګوند دئ، بلکي د هغو له پاره هم چي غواړي په سياست کي يو څه بدلون رامنځ ته کړي.
دغه ګوند په ټول المان کي ۲۸ زره غړي لري. د برلين د ۲۰۱۱کال د سپتمبر د ايالتي ټاکنو څخه را په دې خوا چي پيراتن وتوانيدل ايالتي شورا ته لاره پيدا کړي، د هغوی غړي دوه برابره زيات شوي دي. دوه کاله مخکي د هغوي شمير يوازي ۱۰۰۰ تنه وو.
ددغو غړو ځيني ئې د سياسي ګوندونو د ځوانانو په سازمانونو کي ول، خو دا چي هغوی په ډير لنډ وخت کي سياسي کارونه پر غاړه اخلي او د هغو د عملي کولو له پاره ملا تړي، د ډيرو کار پوهانو په نظر د حيرانتيا خبره ده. د پيراتن د تماسونو ستره وسيله «انترنت، فيس بوک، تويتر» او داسي نور نوي پرمختللي مفاهمه يي او مخابراتي وسايل دي.
د ځينو ګوندونو حتي لوړ پوړي غړي له خپلو پخوانيو ګوندونو څخه جلا شوي او له پيراتن سره يوځای شوي دي، د هغو په جمله کي د ګروينن پخوانۍ فدرالي مشره، انګيلا بير د يادوني وړ ده. هغه اوس د المان د شليسويګ هولشتاين په ايالت کي د پيراتن ايالتي کانديده ده او وايي:
«ټول اوسني حاکم ګوندونه، د ګروينن يا زرغون ګوند په شمول، يو ډول تړلی ګوندي سيستم لري، او له لوړه د قاعدې په لور واکمني کوي. خو زموږ د پيراتن ګوند داسي نه دئ، زموږ هر څه له قاعدې څخه طرحه او ديزان کيږي، ټول بايد د ګوند د پروګرام په جوړولو کي برخه واخلي، په نورو ګوندونوکي داسي نه ده.»
د پيراتن ګوند په خپله فدرالي غونډه کي چي د شليس ويګ هولشتاين ايالت د ناميونستر په ښار کي جوړه شوې ده، ۴۱ کلن بيرند شلويمر د ګوند د مشر په توګه وټاکه. اوسنی ګوندي مشر سبستيان نيرز، د هغه مرستيال وګرځيد.
دغه راز په خپله دې غونډه کي هغوی د «ښی اړخو افراطيانو» پر ضد دريځ او په ښکاره توګه ئې اعلان وکړ چي هغوی له داسي ډلو سره سياست نه غواړي. په دې ډول پيراتن د المان فدرالي شورا ته د لار موندولو له پاره ملا وتړله تر څو د دي هيواد په فدرالي سياسيت کي ونده ولري.
شولڅ/ عبدالباري حکيم
کتونکی: نجيب الله زیارمل