1. محتوا ته تګ
  2. اصلي مینو ته تګ
  3. د دویچه ویله نورو پاڼو ته تګ

په هندوستان کي څوک د بشري حقونو د تيري څخه پرده نسي پورته کولای

۱۳۸۹ خرداد ۱۲, چهارشنبه

هندوستان په 1,13 مليارده نفوس سره بيانوي ، چي ددنيا تر ټولو لويه دموکراسي لري. خو په داخل کښي يې بيا خبره بل ډول ده...

https://p.dw.com/p/NfQN
زورېدلي هندۍ مېرمني
زورېدلي هندۍ مېرمنيانځور: AP

صدراعظم من موهن سنګ ددې څخه نه ستړی کيږي ، چي په تکرا سره ووايي، چي ماؤيسټي ياغيان د هندوستان دداخلي امنيت دپاره ډير لوی خطر دی.

د کشمير وضع د هندوستان او پاکستان د استقلال ، يعني 1947 کال راهيسي هيجاني ده.

د هندوستان پر دموکراسۍ باندي په دې اواخرو وختو کښي يوه نوې توره سايه هم لويدلې ده : په 1984 کال کښي د هندوستان صدراعظمه اندراگاندي د خپل سِک باډي گارډ لخوا ووژل سول ، چي په نتيجه کښي يې د بشر د حقوقو دسازمانو د اټکل له مخي تقريبأ 3000 انسانان چي زيادتره يې سکان وه ، ووژل سول.

د گجراد په ايالت کښي د هندواڼو او مسلمانانو تر منځ د تشدد او زور څخه ډکو اعمالو باندي پسله اتو کلو لا هم ملهم ندی ايښوول سوی ، او د پخلايني دپاره ورته کار ندی سوی . د ورځپاڼو ډير ليکونکي هغه ته قتل عام وايي.

ځکه نو د هندي مدافع وکيل او د بشر د حقوقومدافع پراناټ بوشان دپاره د هندوستان هر حکومت په هاګ کښي د بين امللي جزايي محکمې د اصولو سره په ټکر کښي دی.

«که هندوستان دبين امللي جزايي محکمې منشور امضأ کړی وای ، نو د جاناټا د پارټي ډير سياستمداران او د گجراد ايالتي صدراعظم نارندرا مودي به هلته محاکمه سوی وای.

په عين ډول به د کنگرس پر گوند باندي هم خبره تطبيق سوې وای. دوی داسي بيانوي چي د ماؤيسټي ياغيانو پر ضد جنگيږي، خو په حقيقت کښي د هندوستان د اصلي اوسيدونکو پر ضد جنگيږي، او غواړي چي هغوي ورک سي.موږ د ډيره پخوا څخه دا وينو چه زموږ حکمرانان او سياستمداران کوښښ کوي ، چي محکمې او عدالت تر خپل تأثير لاندي راولي . دوی حق په جانبه هم دي ، چي ددې څخه وبيريږي ، چي دبين امللي جزايي محکمې د منشور په امضأ کولو سره دا کار نور ممکن ندی . »

د بين امللي جزايي محکمې په اختيار کښي درې موضوعگاني دي ، چي ددوی د قضايي صلاحيت په چوکاټ کښي دي :دبشريت په مقابل کي جنايت، قتل عام او جنگي جنايت.

لکه څنگه چه په رسمي ډول ويل کيږي ، دغه درې سره جنايي موضوعگاني د هندوستان د جزأ په قانون او حقوقي سيسټم کښي داخلي دي .

پرويز امروز وايي، چي دا ډيره سخته خبره ده ، چي په هندوستان کښي سړی د بشر د حقوقو د تيري څخه پرده پورته کي. پرويز امروز هلته ډير ډله ايز قبرونه پيدا کړي دي، د جنسي تيري او شکنجې څخه يې په وارو وارو رپوټونه ورکړي دي ، او د همدغه خطرناکه کار په خاطر يې ډيري جايزې هم پلاس راوړي دي. دی د هندوستان پر امنيتي قواوو باندي تور لگوي ، چي د ملکي خلگو پر ضدپه ډيري بيرحمۍ سره عمل کوي ، او اکثرأ يې دغه اعمال هم بې جزأ پاتيږي.

خبره داده چي دوئ د خپل استقلاليت ددلاسه ورکول څخه بيريږي، او خبره پر دې ده چي دوئ په بين امللي عامه ذهنيت کښي خپل اعتبار د لاسه ور نکي.

په همدې خاطر اکثره آسيايي هيوادونه غواړي د بين امللي جزايي محکمې منشور امضأ کي. خو دغه نه امضأ کول بې تأثيره هم نه پاتيږي. د هاګ د اتو قاضيانو د جملې څخه يوازي دوه يې آسيايي دي.

Esselborn Priya/ محمد قاسم نوري

کتونکی. زيارمل