Святкаванне Купалля па-палеску

Моладзевая арганізацыя “Талака” святкуе Купалле на прыродзе, недалёка ад Гомеля. Месца для Купалля павінна адпавядаць некалькім крытэрыям. Перадусім абіраецца ўзбярэжжа ракі – каб была магчымасць купацца на досвітку, як таго патрабуе традыцыя. Побач мусіць быць вялікі поплаў з кветкамі для дзявочых вянкоў і дубы – для мужчынскіх.

У пэўны момант я ўжо нават згубіў надзею, што здолею дабрацца да месца святкавання. Машына ўпарта адмаўлялася ехаць па бездарожжы, загрузала ў глыбокіх калюжынах, да таго ж цэлыя суткі без перапынку церушыў дождж. Выехаць на жаданае месца мне дапамаглі купальскія песні, якія я пачуў у начным лесе.

На беразе ракі каля вялікага вогнішча я ўбачыў гурт маладых людзей у нацыянальных строях. Хлопцы і дзяўчаты ўжо частаваліся рытуальнай ежай – яешняй і белым сырам. Якія яшчэ традыцыі захоўвае гомельскае Купалле, я запытваюся ў найстарэйшага сябра “Талакі” Кастуся Грошава: “Гэтае Купалле палескае. Мы зрабілі асноўныя рэчы, якія павінны быць на Купаллі - крамбабулю, была рытуальная страва – сыр і яешня. У нас ёсць слуп, аздоблены вянком з зёлак, і роўна а 12-й гадзіне ночы мы яго запальваем”.

Не проста скокі…

Кастусь не хавае эмоцый. Для яго Купалле – гэта не проста народныя песні, скокі, гульні: „Я чакаў гэтага гомельскага Купалля пяць год. Бо я працаваў у Сібіры, пасля ў Казахстане. Гэта настальжы было такое, што не перадаць. Я чакаў Купалля ўсімі фібрамі душы. І нават гэты дождж, але наш беларускі імпэт файны і жыве Беларусь“.

Я цікаўлюся ў іншых маладзёнаў, што прымусіла іх прыехаць на Купалле, нягледзячы на бесперапынны дождж і злых камароў:

„Гэтае нашае нацыянальнае свята, так гістарычна склалалася. Ніякае надвор’е не перашкодзіць нам святкаваць сённяшні дзень“ (Андрэй Цянюта, “Малады Фронт”).

„Менавіта тут Беларусь сабралася. Не там, у Менску, дзе збіраюцца людзі, якія не адчуваюць сябе нацыяй. Тут мы адчуваем сябе людзьмі і народам, а не быдлам, якое збіраецца на плошчы 3 ліпеня. Там натоўп, а тут сапраўдная нараджаецца нацыя“ (Кастусь Жукоўскі, каардынатар БХД па Гомельскай вобласці).

„Бо тут мае аднадумцы, тут мае сябры. Сюды я здолеў выцягнуць сваю сям’ю. Мы ўсе тут адзін аднаго разумеем, і гэта наш свет“ (Алесь Сівакоў, “Талака”).

Падабаецца беларускае Купалле і кітайскаму студэнту Шэн Дзя, які прыехаў сюды разам з сябрамі: „Хорошо, очень хорошо, тут как в сказке. У нас в Китае нет такого. Что нравится мне? Добрые люди белорусские и процессы Купалья – танцуем, поем и играем в славянские игры“.

Старшыня “Талакі” і арганізатарка свята Ларыса Шчыракова распавядае, што гэтымі днямі Купаллі ладзяцца па ўсёй Беларусі. Поспех гомельскага Купалля Ларыса тлумачыць тым, што тут арганічна спалучаюцца народная традыцыя і сучаснасць: „Да прыкладу, студэнцкае этнаграфічнае таварыства вельмі рупяцца пра аўтэнтычнасць – усё павінна быць згодна апісанням, якія яны самі і сабралі. Мы звычайна на “Талацэ” ставім на тое, што гэта павінна быць свята, гэта павінна быць весела. Мы ж усё ж такі не сяляне, для нас гэта ўжо не рытуалы, звязаныя з дабрабытам, мы прыходзім на святы“.