BE-ja dërgon shumë para, por nuk ka ndonjë rol të rëndësishëm në takimin e Lindjes së Mesme

Vetë presidenti SHBA-së Barack Obama ka punuar në përgatitjen e takimit të kryeministrit izraelit Benjamin Netanjahu dhe presidentit palestinez Mahmud Abbas. Në të gjitha çështjet kontroverse pozicionet janë shumë të ndryshme dhe një mirëkuptim i shpejtë nuk mund të pritet. Brukseli dërgon shumë para në këtë rajon, por nuk konsiderohet aktor i rëndësishëm.

E ngarkuara e BE-së, Catherine Ashton, e ka përkufizuar kështu synimin e politikës evropiane për Lindjen e Mesme: „Ne mendojmë se bisedimet brenda dy vjetësh do të sjellin zgjidhjen, që çon në shtetin e pavarur, demokratik të Palestinës, që ekziston në paqe dhe siguri me Izraelin dhe fqinjët e tjerë."

Shpresa të pakëta

Por ky synim sot duket më i largët se kurrë dhe evropianët kanë pak shpresa tek bisedimet e Uashingtonit. Shkak për këtë në palën palestineze është p.sh. fakti, që Hamasi radikal islamist e ka vendosur nën pushtetin e tij Rripin e Gazës dhe administrata zyrtare palestineze qeveris faktikisht vetëm në Bregun Perëndimor. Hamasi deri tani ka refuzuar ta njohë Izraelin, apo të distancohet nga dhuna. Dhe në anën izraelite BE e shqetëson vazhdimi i ndërtimeve në Bregun Perëndimor të Jordanit dhe rrethimi i Rripit të Gazës.

Kur marina izraelite në fund të majit sulmoi fregatën ndërkombëtare me ndihma për Rripin e Gazës në Mesdhe dhe vrau edhe qytetarë të BE, në Bruksel pati breshëri kritikash. Deputetja socialiste belge në Parlamentin Evropian, Véronique de Keyzer: „Kjo është një tragjedi edhe për Izraelin, sepse këtu ka humbur logjika e shëndoshë dhe kuptimi për të drejtën ndërkombëtare."

BE bën më shumë nga ç'duket

Të dy palët, palestinezët dhe izraelitët, ia bëjnë të vështirë BE, që të bëjë një politikë efektive. BE është donatori më i madh për autoritetet autonome palestineze me afro një miliardë euro në muaj. Pa paratë nga Brukseli nuk mund të mbaheshin dot një pjesë e mirë e shërbimeve publike në territoret palestineze. Por për BE është problem, që shumë gjëra, që ai bën, janë të vogla dhe nuk vihen re në opinionin botëror. Colin Smith, ish instruktor i BE për policinë, ka informuar një herë në Bruksel në lidhje me punën e tij të vështirë.

„Ne kemi mbajtur një konferencë për policinë izraelite dhe palestineze për çështjet e transportit. Zgjodhëm temën e transportit, sepse kam menduar, se nuk është e ngarkuar politikisht. Megjithatë kanë qenë orët më të vështira të jetës sime, që të ndërmjetësoja ndërmjet dy palëve. Por përmirësimi i këmbimit të informacioniit ka ndryshuar diçka. Më parë në Izrael vidheshin shumë makina dhe që kur policia palestineze ka qasje në bankën e të dhënave izraelite, dëgjoj që numri i vjedhjeve të makinave ka rënë. Në këtë rrafsh shoh se ka ndodhur diçka."

Problemi kryesor i BE në Lindjen e Mesme është disproporcioni ekstrem ndërmjet një angazhimi shumë të madh financiar dhe diplomatik dhe ndikimit shumë të vogël. Për këtë ai është edhe vetë fajtor. Përfaqësuesja e politikës së Jashtme, Catherine Ashton, ishte ftuar për darkë para fillimit të bisedimeve në Uashington, por shkoi për një vizitë të planifikuar prej kohësh në Kinë. Një zëdhënës i Komisionit tha se negociatat zhvillohen në mënyrë strikte ndërmjet dy aktorëve kryesorë dhe Ashton nuk do të kishte "ndikim të konsiderueshëm" në bisedime. Shumë kritikë e konsiderojnë mungesën e Ashtonit gabim simptomatik. Pikërisht tërheqja ka bërë që BE në skenën e politikës botërore të mbetet nën mundësitë e tij.

Autor: Christoph Hasselbach/Angjelina Verbica

Redaktoi: Bahri Cani