Borba sa Kinezima na tržištu solarnih ćelija

Q-Cells, Sovello, Solon... Ovi nemački proizvođači solarnih ćelija su proteklih meseci već morali da proglase stečaj, ali i mnogi drugi se svaki dan pitaju, koliko dugo će još izdržati pre nego što ne učine isto. Još pre par godina su svi ostvarivali lepu dobit i izgledalo je kako narudžbinama nema kraja. Ali odnedavno su se pojavile ćelije iz Kine koje su mnogo jeftinije od nemačkih.

"Tržišna utakmica je potpuno poremećena, mi imamo posla sa poplavom kineskih solarnih ćelija koji se nude ispod proizvodne cene. Evropski proizvođači koji žele pošteno da posluju imaju malo šansi", tvrdi Milan Ničke iz nemačkog solarnog koncerna Solarworld.

Cene manje od proizvodnih troškova

On je ujedno i portparol inicijative EU ProSun koja je uputila žalbu Briselu. Prema procenama, 80 odsto solarnih ćelija u Nemačkoj su kineskog porekla. A nemački proizvođači moraju da se bore sa prevelikim proizvodnim kapacitetima, sve nižim cenama i sve skromnijim subvencijama za korišćenje sunčeve energije.

"Mislim da je tužba opravdana jer kineski proizvođači mogu ponuditi svoje ćelije ispod proizvodne cene, zahvaljujući posebnom statusu koji im daje kineska vlada. Tržišna utakmica je dobra, ali takva utakmica se mora održavati u poštenim okolnostima -  a to se trenutno ne događa", smatra Klaudia Kemfer iz nemačkog Instituta za ekonomska istraživanja.

Puna skladišta solarnih modula

Ni u Evropi se ne slažu svi sa žalopojkama ovdašnjih proizvođača solarnih ćelija. Jedan od njih je i Ejke Veber sa instituta Fraunhofer za solarne energetske sisteme. "Zaista ima solarnih ćelija koji se kod nas u Evropi, prodaju ispod proizvodne cene. Ali nije sasvim jasno, može li se zaista reći da se radi o ciljanom dampingu cena, odnosno da su te ćelije proizvedene samo kako bi bili prodate ispod cene i kako bi uništili nemačke i evropske proizvođače", tvrdi ovaj stručnjak.

Razlog je jednostavan: u svetu se proizvede daleko više solarnih ćelija nego što se na kraju proda. Prema nekim procenama, godišnje se proizvede ćelija za proizvodnju 60 gigavata električne energije, ali se ugrađuje za samo 30 gigavata. "Na čitavom svetu postoji višak proizvodnje. To onda znači da kompanije koje imaju problema sa plaćanjem svojih računa onda prodaju svoje module čak i ako je njihova proizvodnja bila skuplja od prodajne cene", objašnjava Veber.

Iz Nemačke u Kinu, iz Kine u Nemačku...

Da čitav problem bude još složeniji, ovom tužbom Briselu protiv kineskih proizvođača nipošto nisu srećni i neki drugi proizvođači iz Nemačke. Jer ako na tim ćelijama možda i piše "Made in China", ključni materijal, polisilikon po pravilu još uvek dolazi iz Nemačke, solarne ćelije su proizvedene u sistemima koji dolaze iz ove zemlje, a i specijalno staklo kojim su obloženi po pravilu je "Made in Germany".

Drugim rečima: čitav niz nemačkih firmi živi od izvoza u Kinu. Bjorn Emde, koji predstavlja kinesku firmu „Suntech“ dodaje: "Nemačko vođstvo u solarnoj tehnologiji nije ugroženo. Ono što jeste ugroženo jeste masovna proizvodnja i to je slično kao i sa računarima i mobilnim telefonima. I u tome je postojala tendencija da proizvodnja ode u zemlje u kojima su troškovi manji."

Ipak, već pre dva mjeseca Ministarstvo trgovine Sjedinjenih Američkih Država je privremeno podiglo carine na solarne ćelije iz Kine. Konačnu odluku o sudbini tih carina biće doneta ove jeseni. Ali ni nemački profesor fizike Veber, koji je neko vreme predavao i na Univerzitetz u Berkliju ne misli da će se carinama išta postići: "Carine su opasnost za svetsko tržište. One će na kraju dovesti samo do toga da će eksploatacija solarne energije u Nemačkoj i u Evropi, postati skuplja."

Autor: Rajna Brojer
Odg. urednik: Jakov Leon