Kako se finansiraju verske zajednice?
28. decembar 2018.
Hršćanske crkve
Odakle velike kršćanske zajednice dobijaju novac? Zakonodavci u evropskim zemljama imaju različite odgovore. U Nemačkoj država prikuplja porez za crkve. Taj iznos je obično devet posto poreza na dohodak pripadnika crkvenih zajednica. Za naplatu poreza od strane državnih poreznih uprava, crkve plaćaju državi, obično između dva i četiri posto poresknih prihoda.
I u Švedskoj i Finskoj, poreske službe prikupljaju novac za crkve. Međutim, taj doprinos u tim zemljama iznosi svega jedan do dva posto oporezivog dohotka. U Francuskoj pak crkve dobijaju državni podsticaj i one su pre svega upućene na donacije svojih članova. U Holandiji izostaje podrška države - crkve se moraju brinuti o tome da njihovi članovi sami uplate te doprinose. U Belgiji i Grčkoj, sveštenike i državne službenike finansira država, dok se zajednice moraju pobrinuti za održavanje svojih objekata. U Italiji i Španiji je taj porez povećan. No, on ne služi samo za finansiranje crkava, nego i italijanske kulture uopšte. Iznos tog poreza je veoma različit: u Italiji iznosi osam posto poreza na dohodak, a u Španiji jednu desetinu tog iznosa, odnosno 0,8 posto.
Druge verske zajednice u Nemačkoj
I jevrejske zajednice se finansiraju porezom koji prikuplja država. On se naplaćuje na temelju dohotka i dobiti stečene ulaganjem kapitala. Kao i kod hrišćanskih zajednica, država za tu uslugu dobija između dva i četiri posto od prihoda.
Ipak, prihodima od poreza se ne finansiraju sve verske zajednice. Na primer, oko 800 zajednica Saveza evangelističkih slobodnih crkava (VEF) nastupaju kao javna pravna lica i finansiraju se putem donacija.
Finansiranje islamskih zajednica
Islamske zajednice zavise od donacija. Osim toga, brojne džamije dobijaju sredstva iz inostranstva. U zajednicama okupljenim oko Ditiba, udruženja bliskog Turskoj – kome pripada oko 900 džamija - molitve predvode imami koji se šalju iz Turske, odakle se i finansiraju.
Iako su u nekim džamijama predviđeni doprinosi od članstva u njihovim udruženjima, to, prema studiji Naučne službe nemačkog Bundestaga, nisu njihovi glavni izvori prihoda. Umesto toga, te zajednice su delimično finansiraju prodajom publikacija i drugih proizvoda, kao i prihodima od manifestacija, koncerata i kulturnih događaja, navodi se u studiji. "Prema tim podacima, mnoge zajednice najveći deo svog delovanja finansiraju kroz dobrovoljne donacije vernika, takozvani zekat, koji se najčešće prikuplja nakon obavljanja džuma-namaza - molitve petkom", navodi se još u studiji.
Prepreke za finansiranje islamskih zajednica prikupljanjem poreza
U suštini, država bi takođe mogla prikupljati porez i za islamske zajednice. Međutim, te zajednice ne registruju svoje članove, pa državi nije poznato ko stoji iza te verske zajednice. No, to je ključni preduslov da bi se te zajednice pravno mogle priznati kao javne ustanove. Tek kada taj uslov bude ispunjen, država može prikupljati porez za njih. Do sada je samo jedna islamska zajednica stekla status javne ustanove, a to je zajednica Ahmadija u Hesenu. Ona je taj status od pokrajine Hesen dobila 2013. godine.
Ideja prikupljanju poreza za islamske zajednice
Debatu o prikupljanju poreza za islamske zajednice u Nemačkoj pokrenula je pravnica Sejran Ateš, osnivačica liberalne džamije Ibn Rušd u Berlinu. "Dosadašnji sistem treba promeniti, jer je diskusija o organizovanju islamskih zajednica u Nemačkoj pod ogromnim uticajem iz inostranstva", izjavila je u intervjuu za DW TV. Taj uticaj se, kako je rekla, mora zaustaviti. jer upravo to sprečava muslimane koji žive u Nemačkoj i Evropi i njihove porodice da se integrišu. Ona je istovremeno pozvala muslimane da se što više i aktivnije uključe u diskusiju o identitetu islama koji se praktikuje u Nemačkoj. „Oni to sami moraju regulisati. Oni moraju paziti na svoju religiju u Nemačkoj. Zbog toga bi muslimani u Nemačkoj trebalo da urade nešto za islam u Nemačkoj," kaže Sejran Ateš.