Nova, „još starija“ džamija u Livnu

Ovih dana je počela obnova džamije Ćurčinice u Livnu, uništene u oružanom sukobu Hrvata i Bošnjaka 1994. godine. Ali čak niti tadašnji protivnici i njihova rodbina nisu protiv obnove. Oni se bune zato što obnovljena džamija neće ličiti na onu predratnu.

„Mogla se Ćurčinica obnoviti. I ja kao kršćanin dao bih prilog za to. Samo onakva kakva je bila, jer to plan grada dozvoljava. Ovo što oni rade... to rade iz inata“, tvrdi Jozo Vidović, predsednik Udruženja porodica poginulih branitelja Livna.

Predsednik livanjskog ogranka HVIDRE (Udruženje hrvatskih ratnih vojnih invalida) Anđelko Barun pozvao je vlasti Livna da zaustave izgradnju džamije Ćurčinica: „Pod krinkom obnove džamije Ćurčinice pravi se sasvim novi objekat. Koordinacija udruga je, nakon što je sagledala svu dokumentaciju, uvidjela da se krše zakonski propisi“, smatra Barun.

Pravna zavrzlama oko „spomenika kulture“

Uništeni sakralni objekat, sagrađen u 19. veku, proglašen je nacionalnim spomenikom u BiH još 1987. godine. To znači da se svi radovi odobravaju u Sarajevu, ali mnogima u Livnu nije jasno, zašto je onda, po novom rešenju iz 2007, Komisija za zaštitu nacionalnih spomenika prihvata projekat obnove džamije po kojem se graditelji više ne obavezuju na obnovu, nego im se dopušta izgradnja potpuno nove džamije, od modernih materijala.

Efendija Dževad Hadžić, glavni imam Medžlisa iz Livna uveren je da je sve urađeno po zakonu: „Mi smo poštivali kompletnu zakonsku proceduru oko dobijanja građevinske dozvole i nismo mogli preskočiti niti jednu jedinu stepenicu“, tvrdi Hadžić.

Jer po rešenju iz 2007, koje je izdalo nadležno telo Federacije BiH, džamija Ćurčinica u Livnu može da bude građena u bilo kom obliku i ne mora da izgleda kao pre rušenja jer je Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH, prilikom usvajanja odluke o proglašenju te džamije nacionalnim spomenikom, utvrdila da „rehabilitacija objekta, odnosno njegovo vraćanje u stanje pre rušenja, nije moguća“.

Neka sud presudi

Usprkos toj odluci, Željko Krišto predsednik Koordinacije udruženja bivših pripadnika HVO traži da se radovi na izgradnji obustave i zahteva da se džamija obnovi u obliku u kojem je bila pre rata. Pokrenut je sudski spor, a Krišto objašnjava da je u ovom slučaju nadležan sud u Sarajevu, s obzirom na to da je sedište nadležnog federalnog ministarstva u Sarajevu. „Tražimo da se obustave radovi do okončanja spora. Kada se spor riješi i ako bude u korist Islamske zajednice neka se objekat pravi“, zaključuje Krišto.

Opšinsko veće Livna pozvalo je specijalnog predstavnika EU Petera Sorensena i OHR da svojim autoritetom zatraže od Uprave za inspekcijske poslove Federacije BiH obustavljanje izgradnje sakralno-poslovnog objekta džamije u Livnu do okončanja postupka preispitivanja dozvole Ministarstva prostornog uređenja Federacije BiH i odluke Komisije za zaštitu i očuvanje nacionalnih spomenika. Opštinsko veće pozvalo je i Komisiju za očuvanje nacionalnih spomenika kao i nadležno Ministarstvo prostornog uređenja da preispitaju svoje odluke o džamiji Ćurčinica.

Livno - u Republiku Srpsku?

Mišljenja građana Livna su podeljena: „Ovo je trebalo riješiti prije. Nisam za obnovu džamije“, govori jedna Livanjka. Njena sugrađanka pak poručuje: „Žalosno je što je do ovog došlo. Volim vidjeti da je uređeno nego ruševinu. Ljudi trebaju imati mjesto za molitvu.“

Jasminka Džumhur ombudsman za ljudska prava u Bosni i Hercegovini kaže da država mora da osigura vladavinu zakona i zaštitu ljudskih prava: „Sasvim je logično da se ustraje na obnovi tog objekta. Jasno je da je nadležni organ u legalnoj i zakonskoj proceduri, donio odluku o obnovi džamije. U konkretnom slučaju, svako nesprovođenje odluke koja je donesena znači da Bosna i Hercegovina nije demokratska država i da time krši član 3. Vijeća Evrope čija je članica“, kaže Jasminka Džumhur.

O tome koliko je stanje napeto svedoči i zahtev poslanika „Narodne stranke radom za boljitak“ u Skupštini Livanjskog kantona Toni Miloloža koji je izjavio da treba raspisati referendum o pripajanju Livna Republici Srpskoj!

Inače, dodatni problem u sporu oko nadležnosti jest da Livanjski kanton niti više od godinu dana nakon općih izbora u BiH nema novu Vladu. To je rezultat političke krize koja je posljedica nepopustljivih stavova dva HDZ-a, čiji će kandidat biti mandatar.

Autor: Sanel Kajan
Odgovorni urednik: Ivan Đerković