Oto Zander, glas koji se ne zaboravlja!

Ulogom kapetana podmornice u višestruko nagrađivanom filmu Volfganga Petersena "Podmornica" (Das Boot, 1981), Oto Zander je ušao u filmsku istoriju. Film otkriva osobenost Ota Zandera: on nije morao da igra glavnu ulogu, i da svu pažnju privlači na sebe. Njemu je bila dovoljna mala, sporedna uloga, ponekad i malecna scena, kako bi dao pečat delu.

Student kabaretista

Rođen je u Hanoveru 30. juna 1941. Posle mature početkom 60-ih odslužio je vojni rok u saveznoj mornarici. Zatim odlazi u Minhen gde studira pozorište, germanistiku, literaturu, istoriju umetnosti i filozofiju. Dve godine kasnije, 1964, upisao je časove glume na renomiranoj školi Oto Falkenberg. Godinu kasnije izbacuju ga iz škole jer se nije pridržavao termina. Ipak polazi mu za rukom da uspešno završi obrazovanje zahvaljujući eksternom ispitu. Još tokom studija radio je kao kabaretista u pozorištu i na studijskoj sceni Univerziteta.

Iako Zander iste godine prvi put stoji ispred kamere u kratkometražnom filmu "Ludvig" (reditelja Rolanda Klika) i glumi jogunastog sina seljaka, on pre svega radi za pozorište. Njegovi angažmani vode ga u Kamerne igre u Diseldorfu, Gradsko pozorište u Hajdelbergu i Slobodnu narodnu scenu u Berlinu. Odatle ga intedant Peter Štajn 1970. angažuje za tek osnovano Pozorište (Schaubühne) am Halešen ufer. Pored Petera Štajna, Zander je radio zajedno sa rediteljima kao što su Klaus Pejman, Klaus Mihael-Griber i Luk Bondi.

Impresivna pozorišna zvezda

Često je glumio mirne i gospodske ljude, koji samo ponekad planu. To su pre introvertni tipovi, čije je ljudske slabosti znao ubedljivo da prikaže. Zander pripada najupečatljivijim glumcima, koji su berlinsko pozorište (Schaubühne) učinili jednom od najvažnijih pozorišta na svetu. U to vreme 1974. najveći uspeh mu donosi uloga inženjera Suslova u Gorkijevom komadu "Letnjikovac", po kojem je kasnije snimljen i film. Oto Zander napušta Pozorište u Berlinu 1981. godine.

Zander vremenom sve više glumi u bioskopskim filmovima, pre svega započinje saradnju sa rediteljima Novog nemačkog filma: Godine 1979. u filmu "Limeni doboš" Folkera Šlendorfa (prema istoimenom bestseleru Gintera Grasa) igra nikada trezvenog trubača. U filmu "Palermo ili Volfsburg" Vernera Šretera, preuzima ulogu državnog tužioca, koji italijanskog useljenika optužuje za "ubistvo iz časti". Sredinom 80-ih u filmu "Roza Luksemburg", Margaret fon Trot, kao Karl Libkneht podiže pesnicu i zajedno sa Rozom Luksemburg osniva Komunističku partiju Nemačke.

Predivna uloga anđela

Bez obzira na raznovrsnost filmskih uloga, sva dela bivaju nagrađena. To važi i za ulogu anđela u filmu Vima Vendersa "Nebo nad Berlinom" (1981). I u nastavku "Tako blizu, a tako daleko" (1993) ponovo nastupa, u melanholičnoj, suptilnoj i neobičnoj ulozi, koju je majstorski odigrao.

Od 90-ih godina Zander se može videti u mnogim filmovima. Ipak reč je o manjim ulogama, u kojima likovi koje tumači, ponekad imaju problema s alkoholom. Pri tome namigivanjem ukazuje i na lične probleme. Godine 2012. u komediji Bernda Beliha "Do horizonta, pa levo!" (Bis zum Horizont, dann links!) može se videti u poslednjoj glavnoj ulozi. U filmu je igrao starog čoveka, nezadovoljnog svojim životom u staračkom domu, koji mutira u otmičara aviona.

Zahvaljujući svom markantnom glasu Oto Zander svoj pečat daje brojnim dokumentarcima, zvučnim knjigama i filmovima, na primer u ostvarenju Toma Tikvire "Parfem" Toma Tikvera i filmu "Krabat". Zato ga u branši mnogi jednostavno nazivaju - "glas".

Autor: Bernd Sobola / Ivana Ivanović
Redakcija: Jakov Leon