SAD isporučuju diktatorima više oružja od Kine

Organizacije za zaštitu ljudskih prava, mediji i političari u SAD i Evropi kritikuju Kinu da isporukama oružja ugrožava demokratiju na afričkom kontinentu. Međutim, norveški politolozi Indra de Sojsa i Pol Midford sa univerziteta u Trondhajmu, upoređivali su kineske i američke isporuke oružja Africi između 1989. i 2008. godine. Rezultat je iznenađujući, kaže de Sojsa: „Utvrdili smo da Kina isporučuje znatno manje oružja autokratskim državama od SAD. Kina snabdeva relativno demokratske zemlje kao što je Zambija, SAD nedemokratske kao što je Egipat".

Egipat važan saveznik SAD

Međutim, za Vašington je Egipat važan saveznik u sukobu na Bliskom istoku, a osim toga za SAD je od vitalnog značaja kontrola nad tako važnim trgovačkim putem kao što je Suecki kanal.

De Sojsa naglašava da ni u kom slučaju ne namerava da pravda Kineze i kaže: „Ne kažemo da Kina ne krši ljudska prava. Kažemo samo da ako se trgovina oružjem posmatra kao spoljnopolitički instrument, onda ga i Kina i SAD koriste na isti način".

Međutim, analitičarka Debora Brautigam sa Američkog univerziteta u Vašingtonu upozorava da se podaci odnose na vrednost oružja, a ne broj komada ili razornu moć. Amerikanci prodaju uglavnom teško oružje koje je skupo, dok u statistici nema podataka o pešadijskom oružju koje se, zapravo, najviše koristi u afričkim sukobima. Brautigamova kaže:

„Mislim na kalašnjikove i municiju za njih. Time se vode ti ratovi i u mnogim od sukoba koristi se kinesko pešadijsko oružje. Naravno, ne samo kinesko, nego i ono koje potiče iz Ukrajine i drugih zemalja bivšeg Sovjetskog Saveza".

Negativni uticaj i Kine i SAD

Najzad, nemački analitičar Otfrid Nasauer upozorava da su istraživanjem obuhvaćena dva različita perioda - do 2001. kada Kina još nije bila aktivna u Africi i sledećih sedam godina kada je bila vrlo aktivna. Međutim, Nasauer je saglasan sa suštinskom ocenom istraživanja – da uticaj Kine na demokratiju i ljudska prava u Africi nije negativniji od američkog.

Autori: K. Riking / N. Briski

Odg. urednica: I. Ivanović