Çin'den İran ve Tayvan'a mesaj
7 Mart 2006
Çin Dışişleri Bakanı Li Zhaoxing Pekin’deki Ulusal Halk Kongresi’ndeki basın toplantısını “Çin’in hedefi dünyada barışı sağlamak ve barış ve istikrar için uluslararası toplumla işbirliği yapmak” sözleriyle açtı. Bakan, İran’ın tartışmalı nükleer programı dosyasının acil olarak Güvenlik Konseyi’ne götürülmesine onay verdiklerini söyledi.
İran, Çin’in önemli hammadde kaynaklarından biri olduğu için bu haber şaşkınlıkla karşılandı. Geçen yıl, iki ülke arasında senede 10 milyon tondan, 25 yıllık doğal gaz anlaşması ve 30 yıllık petrol anlaşması imzalamıştı. Ayrıca Çin, İran’a MD 90 yolcu uçakları satmak istiyor.
Bu nedenle Pekin yönetimi, ticari ilişkilere zarar vermemek için Tahran’ın nükleer programıyla ilgili tartışmanın diplomasi yoluyla çözülmesini umuyor. Çin Dışişleri Bakanı bu konudaki görüşlerini şu sözlerle açıkladı: “Şu anki şartlar altında uluslararası toplum için diplomatik bir çözüm yolu bulmak çok önemli. Bu sorunun Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu çerçevesinde çözümü için hala fırsat var.”
Tayvan konusu
Tayvan da basın toplantısında ele alınan konulardan biriydi. Diplomatik olarak uluslararası anlamda tanınmayan bu ada cumhuriyetinin lideri Chen Shuibian, Çin ile yeniden birleşme anlaşmasını geçen hafta feshetti. Çin Dışişleri Bakanı Li Zhaoxing, Tayvan’ın Halk Cumhuriyeti’nin asi bir bölgesi olduğunu, ancak kesin olarak Çin’e ait olduğunu belirtti. Li, “Dünyada sadece bir tek Çin var ve Tayvan’da bunun bir parçası” diye konuştu.
Tayvan 1949 yılında bu yana Amerika Birleşik Devletleri’nin koruyucu kalkanı altında bulunuyor. Bu nedenle Li Zhaoxing, Amerikalılar’a da uyarıda bulunmayı ihmal etmedi. Li, “Tayvan sorununda, ABD ve Tayvan arasındaki ilişkiler önem kazanıyor. Amerikalılar’ın Çin siyaseti kapsamında, Tayvan’a özgürlükten bahsetmelerinin tehlikesinin farkında olduklarını zannediyoruz. Amerikalılar’ın bu ayrılma eğilimlerine karşı olacaklarını umuyoruz” dedi.
Basın toplantısında Amerikalı bir gazetecinin, askeri bütçenin yüzde 14,7’ye yükseltilmesiyle ilgili sorusuna ise Li şöyle cevap verdi: “Çin’in askeri harcamaları sizin ülkenizin yaptığı harcamalardan daha az. Çin 16 Ekim 1964’te ilk nükleer denemesini yaptığında, sizin ülkeniz dünyaya Çin’in asla ve hiçbir surette nükleer silah kullanan ilk ülke olmayacağını bildirdi.”