Özel mülkiyet hakkına anayasal güvence
9 Mart 2004
3 bin delegenin oyuna sunulan yeni taslağa göre yasal yollardan elde edilmiş özel mülk kesinlikle ihlal edilmeyecek. Böylece özel mülkiyet anayasada kamu mülkiyeti ile eşit konuma gelecek. Yılda bir kez toplanan Ulusal Halk Meclisi, Çin’deki en yüksek yetki organı olma özelliğini taşıyor.
Geçtiğimiz Cuma günü başlayan ve 10 gün sürecek olan Çin Ulusal Halk Meclisi toplantısı sırasında Çin merkezi hükümeti, Yüksek Halk Mahkemesi, Yüksek Halk Savcılığı ve Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi'nin yıllık çalışma raporları incelenip oylanacak ve anayasada bazı önemli değişiklikler yapılacak.
Bu yılki toplantının gündemindeki en önemli madde ise Komünist Parti’nin iktidara geldiği 1949 yılından buyana ilk kez özel mülkiyetin korunmasının anayasal güvence altına alınması.
Kamu ve özel mülkiyet farkı kalkıyor
Yasal yollardan elde edilmiş özel mülklerin ihlal edilemeyeceği belirtilen yeni düzenlemeye göre kamu ve özel mülkiyet arasındaki farklılıklar da ortadan kalkıyor. Çin Ulusal Halk Meclisi Başkan Vekili Wang Zhaoguo, özel mülkiyet hakkının ihlali durumunda, mülk sahibine yargı yolunu da açan düzenlemenin kaçınılmaz hale geldiğini söylüyor.
Ekonomik büyüme hızlandı
Reform ve dışa açılma politikasının başlamasıyla birlikte ekonomik büyümenin hızlandığını, bunun sonucu olarak da özel mülk edinenlerin sayısında belirgin bir artış kaydedildiğini belirten Wang, bu mülkiyetin yasal güvence altına alınma talepleri karşısında kayıtsız kalmayarak, ilgili düzenlemeyi bu yılki Halk Meclisi toplantısının gündemine almayı kararlaştırdıklarını vurguluyor.
Gözlemciler, bu düzenlemenin kişi hak ve özgürlükleri açısından büyük önem taşıdığını, ayrıca özel sektör ve kamu endüstrisi arasındaki farklı konumların ortadan kalkacak olmasıyla, ülke ekonomisine dinamizm kazanacağını belirtiyorlar.
Yatırımcıların ilgisi artacak
Özel mülkiyetin anayasal güvenceye alınmasının yatırımcıları da cezbedeceğini ifade eden Çinli iktisatçı Jang Jin, özel sektörün bu sayede büyük oranda canlanacağını vurguluyor. Jang, özel müteşebbislerin, anayasada kamu kuruluşlarıyla eşit konuma gelmesiyle mali kaynaklara daha rahat ulaşabileceklerini de kaydediyor.
Gelecek yıl yürürlüğe girmesi beklenen düzenleme, Komünist Çin'in 25 yıllık ekonomik reform çabalarında bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Ancak anayasadaki bu değişikliğin günlük hayata da yansıması için, Pekin yönetiminin mülkiyet hakkını düzenleyen pekçok yasada da ilgili düzenlemeleri yapması gerekiyor.
Girişimci sınıfının zaferi
Yine de bu düzenlemeyi, Çin'de yükselmekte olan girişimci sınıfının zaferi olarak yorumlayan uluslararası ekonomi çevreleri, Pekin hükümeti’nin, Rusya'nın 90'lı yıllarda gerçekleştirdiği özelleştirmede yaşanan hataları tekrarlamamakta kararlı göründüğünü belirtiyor. Geçen yıl ilk kez girişimcilerin de Komünist Parti'ye katılımına izin verilmişti.
Taslak metinde ”Yasal olarak elde edilmiş” ifadesi kullanılması, Çin Komünist Partisi'nin denetiminde olan hukuk sistemi, mülk haklarının koruyucusu konumunda yer almaya devam edeceğini gösteriyor. Özel mülkiyetle ilgili düzenlenmenin, önümüzdeki Pazar günü Çin Ulusal Halk Meclisi’nde oylanarak kabule edilmesi bekleniyor.