Şaibelerin ortasındaki Çin

Son günlerde Çin'de yaşanan bir trafik kazası büyük tartışmalara yol açtı. Kian Yunhui isimli vatandaşın, bir tırın tekerleri arasında can vermesi büyük şaibe yarattı. Nitekim Yunhui, köyüne nükleer santral yapılmasını protesto edenlerin başında yer alıyordu.

Öte yandan, Çin’deki internet platformları, bunun kaza değil cinayet olduğu tartışmaları ile çalkalanıyor. Bloglarda olaya şahit olan bir köylünün, birkaç kişinin Kian Yunhui’yi tırın önüne ittiğini gördüğü iddia ediliyor. Tırın 4 metre uzağında olduğunu söyleyen bahsi geçen köylü, devlet televizyonunda "Kian Yunhui'nin yarım metrelik hareketine tanık oldum" diyerek, tırın arkasında dört kişi gördüğünü ifade etti.

Tartışılan iki şüpheli ölüm

Köylü, spikerin yönelttiği ''O dört kişinin muhtarı ittiklerini gördünüz mü?'' sorusuna ise ''Hayır'' yanıtını verdi. Ancak bloglarda bütün bu ifadelerin baskı altında verildiği iddia ediliyor. Zira söz konusu şahit, asılsız haberler yayma gerekçesi ile tutuklu bulunuyor. Tır şoförleri de tutuklular arasında yer alıyor. "Cinayete dair ne bir sebep ne de bir delik bulduk" diyen Wenzhou şehri baş komiseri Ye Hanbin de cinayet iddilarını reddetti.

Bütün bu açıklamalara rağmen Kian Yunhui’nin tartışmalı ölümü Çin'deki hemen hemen bütün blogları meşgul ediyor. Sansür kurumları bu tartışmaların dünyaya yayılmasını engelleyemiyor. Bloglarda hükümetin gerçeği örtbas etmeye çalıştığı öne sürülüyor.

Aynı şekildeki yorumlara, bir kişinin, baş komiser yardımcısı babasını olaya dahil etmekle tehdit ettiği bir başka kişinin ölümüne sebep olduğu olayda da rastlandı. Bloglarda bu iki skandalın Çin’de giderek arttığı iddia edilen adaletsizliklere örnek teşkil ettiği öne sürüldü.

Nükleer santral karşıtı Kian Yunhui'nin ölümünde, onu daha önce susturmaya çalışan yerel yönetimlerin parmağı olduğu da iddialar arasında yer alıyor. Zira Kian Yunhui, köylünün protestolarını Pekin'e kadar taşıyıp yerel yönetimlerin öfkesini üzerine çekmişti.

Çin hükümetinin yolsuzluk raporu

Çin'de dikkat çeken bir başka konu da Şanghay’da devlete ait televizyon kanalının, sadece resmî makamların iddialarına değil, aynı zamanda hayatını kaybeden Kian Yunhui’nin kızlarının ifadelerine de yer vermesi oldu. "Etrafımız polis tarafından çevrildi diyen Kian Yunhui’nin büyük kızı, polis çemberini kırmaya çalışan kız kardeşinin tutuklandığını söyledi.

Çin'de bütün bu tartışmalara paralel ilginç bir gelişme daha yaşandı. Çin hükümeti ülkede yaşanan yolsuzluklara dair bir rapor yayınladı. Raporda internet kullanımına birçok atıfta bulunulurken, Komünist Parti’nin yolsuzlukla mücadeleye devam edeceği belirtildi. Geçen yıl soruşturması yapılan 120 bin olaya rağmen görünürde bağımsız bir mercinin olmaması eleştirildi.

Rapora göre, Çinlilerin yüzde 70’i yolsuzlukla mücadeleden memnun. Ancak ülkede Kian Yunhui’nin ölümünün yol açtığı öfke, bu sonuçlardan kuşku duyulmasına neden oluyor.

Dünyanın en kalabalık ülkesi Çin, Uluslarası Şeffaflık Örgütü’nün hazırlağı en fazla yolsuzluk yapılan ülkeler listesindeki 180 ülke arasında 79’uncu sırada geliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Astrid Freyeisen/ Çeviren: Başak Demir

Editör: Ahmet Günaltay