4'üncü kez başbakanlık yolunda

“Almanya’ya hizmet edeceğim”. Angela Merkel başbakanlık yemin töreninde bu vaatte bulunmuştu. Merkel 22 Kasım 2005’te kıl payı ilk kadın başbakan ve ilk Doğu Almanyalı olarak bu göreve seçildi. Böylece Hıristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ve Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) oluşturduğu büyük koalisyonun başına geçti.

Sağlam sinirleriyle tanınan Merkel’in dış politikada güçlü bir siyasi hasmı var. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 2007’de onu kabulü sırasında belli ki Başbakan’ın sinirlerini test etmek istemişti. Putin, Merkel’in zayıf yanını hemen keşfetti. Başbakan köpeklerden korkuyordu. Buna rağmen Putin’in köpeği Koni serbestçe ortalıkta dolaşmıştı.

Merkel çoğu kez soğukkanlı olmayı başarıyor ve bu özelliği kriz anlarında işine yarıyor. 2008’de finans piyasaları sarsıldığında ve Alman ekonomisini de etkisi altına aldığında hemen Avrupa kurtarma şemsiyesi fikrini ortaya attı, Almanya da krizden böylece az zararla kurtuldu. Kriz yöneticisi olarak ünlenen Merkel’in önlemlerinden özellikle Yunanistan ve İspanya nasibini aldı.

Her ne kadar 27 Eylül 2009 tarihindeki genel seçimde Hıristiyan Demokratlar tarihlerinin en kötü sonucunu alsa da Merkel için bu seçim yine de bir başarı oldu. Sosyal Demokrat Parti ile büyük koalisyona son vererek, asıl arzuladığı Hür Demokrat Parti (FDP) ile yeniden iktidara geldi.

Fizik eğitimi almış olan Merkel, ileri teknoloji ülkesi Japonya’da bir nükleer facianın olabileceğini tahmin etmiyordu. Nükleer enerji taraftarı olan Merkel, 2011’de Fukuşima’daki facia sonrasında bir anda karşıt konuma geçti. Alman nükleer santrallerinin çalışma sürelerini uzatma kararını geri alarak, bu tür enerjiden vazgeçmeye başladı.

Onu tanıyan, sesini duymuş olan var mıdır? Merkel'in uzun yılları bulan başbakanlığı süresince, eşi Joachim Sauer gözlerden ırak kalabildi. Berlin Humboldt Üniversitesi’nde kimya profesörü olan Sauer, Angela Merkel ile 1998’den beri evli. Eşi görevde olduğunda o geri planda duruyor. Özel hayatta bunun tersi de olabiliyor, tıpkı fotoğraftaki gibi.

Dinleme skandalı Merkel açısından en nahoş olaylardandı. En iyi dostu ABD’nin Merkel’i gizlice dinlediği ortaya çıktı. Amerikan istihbarat servisi NSA’in cep telefonunu ve başbakanlıktaki telefonlarını dinlemesi konusunda Merkel uzun süre sessiz kaldı. İç ve dış politika açısından bir facia anlamına gelen olayla ilgili Merkel’in “Dostlar arasında dinleme kabul edilemez” cümlesi hâlâ akıllarda.

Merkel’in dünya çapında hayranı çok ama Yunanistan’da bunların sayısı az. Finans ve borç krizinin doruk noktasına çıktığı 2014 yılında Merkel Yunanistan’da hiçbir yerde olmadığı kadar çok düşman kazandı. Ülkede eski önyargılar canlandı ama Merkel sert tavrını değiştirmedi ve Atina’ya tasarruf, reform ve sosyal devletin budanması gibi taleplerini yöneltmeyi sürdürdü.

Kendine hâkim, yüz ifadeleri konusunda tasarruflu Angela, Rio’daki Dünya Futbol Şampiyonası finalinde protokolleri altüst ederek, Cumhurbaşkanı Joachim Gauck ile birlikte sevinç gösterisinde bulundu. Tıpkı Merkel gibi Alman Milli Futbol Takımı da popülaritesinin zirvesindeydi ve bu ikisi Almanya’nın dünyadaki imajını belirledi.

Yüz binlerce mülteci Balkan rotası üzerinden Almanya’ya akın ettiğinde, “Sığınma hakkının üst sınırı diye bir şey olamaz. Biz bu sorunu başarırız” demiş ve bu konuda bir planı olduğunu söylemişti. Ama Almanlar şu aralar “gerçekten başarır mıyız?” sorusunu yöneltiyor. Sorunun yanıtı ise açık.

Kasım ayının 13’ünde Fransa’da bir katliam düzenlendi ve ülkede olağanüstü hal ilan edildi. Merkel komşusuna her türlü desteği vereceğini açıkladı. Terör korkusu etrafı sararken Başbakan Merkel 10 yıllık iktidarı dönemindeki en büyük meydan okumayla karşı karşıya kaldı.

2015 yılı Kasım ayında kardeş Hıristiyan Sosyal Birlik (CSU) partisinin lideri Horst Seehofer Başbakan Merkel’in mülteci politikasını sert dille eleştirdi. Seehofer, Almanya’nın kendi sınırlarını koruyamaz duruma düştüğünü Merkel’in yüzüne vurdu. Merkel ayakta bekleyerek ve yanıt verme imkânından yoksun olarak bu sözleri dinlemek zorunda kaldı.

Önceleri Obama’ya karşı çekinceliydi. Cep telefonlarının dinlendiği NSA skandalı Merkel’in temkinli duruşunu onaylar nitelikteydi. Ama şimdilerde ne yapacağı öngörülebilir bir ortak olan Obama siyaset sahnesinden çekiliyor ve yerini Donald Trump’a bırakıyor. New York Times Merkel’i daha şimdiden “Liberal Batı’nın Savunucusu” olarak anıyor ©Deutsche Welle Türkçe