1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

6 soruda 15 Temmuz darbe girişimi

18 Temmuz 2016

Türkiye tarihinde 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra ilk askeri darbe girişimi olan 15 Temmuz'da neler yaşandı? 6 soruda başarısız darbe girişimi...

https://p.dw.com/p/1JQg9
Fotoğraf: picture-alliance/dpa/S. Suna

1. Darbe teşebbüsü sırasında kaç kişi hayatını kaybetti?

Başbakan Binali Yıldırım'ın 18 Temmuz'da yaptığı açıklamaya göre darbe kalkışması sırasında 145'i sivil, 60'ı polisi, 3'ü asker olmak üzere 208 kişi hayatını kaybetti, 1491 kişi yaralandı. Yıldırım 24 darbecinin de öldürüldüğünü, 50 kişinin yaralı olarak gözaltına alındığını açıkladı.

Türkei Selfie vor einem Panzer auf der Bosporus-Brücke
Fotoğraf: picture-alliance/dpa/T. Bozoglu

2. Öne çıkan olaylar neler?

-Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, Kara Kuvvetleri Komutanı Salih Zeki Çolak, Hava Kuvvetleri Komutanı Abidin Ünal ve Jandarma Kuvvetleri Komutanı Galip Mendi darbeyi düzenleyen askerler tarafından rehin alındı.

-Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri jandarma tarafından kapatıldı. Köprüdeki askerlerin üzerine yürüyen sivillere asker tarafından ateş açıldı.

-Muğla Marmaris'te bir otelde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a karşı suikast girişiminde bulunuldu.

-Türkiye Büyük Millet Meclisi 50 kadar milletvekilinin genel kurul salonunda olduğu sırada F-16 savaş uçaklarıyla dört kez bombalandı.

-Ankara'da Milli İstihbarat Teşkilatı binasına askeri helikopterden ateş açıldı.

-Ankara'da Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bağlı Özel Harekat Daire Başkanlığı binası F-16 savaş uçaklarıyla bombalandı.

-TÜRKSAT'ın Gölbaşı tesislerine havadan helikopterle ateş edildi, tesis karadan ele geçirilmeye çalışıldı.

-İstanbul'da Bayrampaşa Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü binası zırhlı askeri araçlarla kuşatıldı.

-İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Vezneciler'deki binasını ele geçiren askerlerle polis arasında çatışma yaşandı.

-İstanbul Çengelköy Karakolu'nu ele geçirmeye çalışan askerlerle polis çatıştı.

-Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınlarına bir savaş uçağı tarafından bombalı saldırı düzenlendi. Bir Sikorsky helikopteri polis tarafından düşürüldü.

-Ankara'da alçak uçuş yapan darbecilerin kullanımındaki Cobra ve Sikorsky tipi iki helikopter F-16 savaş uçakları tarafından düşürüldü.

3. Hangi medya kuruluşlarına baskın yapıldı?

TRT'ye yapılan baskın sonrasında ekranlardan Yurtta Sulh Konseyi'nin yönetime el koyduğunu ifade eden darbe bildirisi okundu, ülkede sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildiği açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın CNN Türk canlı yayınına bağlanması üzerine Hürriyet Gazetesi ve CNN Türk'ün bulunduğu Doğan Medya Merkezi'ne helikopterle baskın düzenlendi. Çalışanlar dışarı çıkartıldıktan sonra askerle polis arasında çatışmalar yaşandı. Baskını yöneten yüzbaşı teslim oldu.

Türkei Verhaftungen nach Putschversuch
Fotoğraf: picture-alliance/AA/M. Kula

4. Darbe teşebbüsü sonrasında kaç kişi gözaltına alındı?

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın pazar günü yaptığı açıklamaya göre darbe teşebbüsü sonrasında ordu, yargı ve emniyet içerisinden gözaltına alınanların sayısı 6 bini geçti. General düzeyinde 103 asker gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan 2 orgeneral, 3 korgeneral, 12 tümgeneral, 2 tümamiral, 26 tuğgeneral, 11 tuğamiralin isimleri kesinleşti. Kuleli Askeri Lisesi'nin 80 öğrencisi gözaltına alınanlar arasında. Darbe teşebbüsünden sonra Türkiye genelinde 2 bin 745 hâkim hakkında gözaltı kararı alındı, 5 Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyesinin üyeliği düşürüldü. Anayasa Mahkemesi'nin 2 üyesi gözaltına alındı. Darbe soruşturması emniyete de sıçradı, İçişleri Bakanlığı'na bağlı 8 bin 777 personel görevden alındı.

5. Muhalefet partilerinin tepkisi nasıl oldu?

Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli Başbakan Binali Yıldırım'ı arayarak askeri kalkışmanın kabul edilmeyeceğini ifade etti. Bahçeli kamuoyuna yaptığı yazılı açıklamada “Demokrasiyi askıya alma, millet iradesini yok sayma teşebbüsünün ülkemize yapılacak büyük bir hata olacağı açık ve meydandadır” dedi. Cumhuriyet Halk Partisi lideri Kemal Kılıçdaroğlu Twitter hesabı üzerinden bir açıklama yayınlayarak “Bu ülke darbelerden çok çekmiştir. Aynı sıkıntıların yeniden yaşnamasını istemiyoruz. Cumhuriyet'e ve demokrasimize sahip çıkıyor, inancımızı eksiksiz bir şekilde koruyoruz” açıklaması yaptı. Halkların Demokrasi Partisi eş genel başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş da yazılı olarak “HDP her koşulda ve ilkesel olarak her tür darbeye karşıdır. Demokratik siyasete sahip çıkmak dışında bir yol yoktur” açıklaması yaptılar.

6. Darbe teşebbüsüne uluslararası tepkiler nasıldı?

Darbe girişimi dünya genelinde hemen hemen tüm ülkeler tarafından kınandı, demokratik yolla seçilmiş hükümete ve kurumlara destek ifade edildi. Anayasal düzene ve hukuk devletine dönüş çağrısı yapıldı. Darbe girişimi sonrasında Ankara'nın Fethullah Gülen'i işaret etmesi sonrasında ABD Dışişleri Bakanı John Kerry darbenin soruşturulmasına yardımcı olmak istediklerini belirterek Türkiye hükümetini elinde bulunan kanıtları paylaşmaya çağırdı. Almanya Başbakanı Angela Merkel darbe girişimini “en sert şekilde” kınarken çözümün “herkesin haklarına saygı gösteren ve azınlıkları koruyan bir demokrasiden geçtiğini” vurguladı.

©Deutsche Welle Türkçe

DW / EC, BÖ