793 milyon yetişkin okuma-yazma bilmiyor

UNESCO'nun Almanya Komisyonu’nun 8 Eylül Dünya Okuma-Yazma Günü’nde açıkladığı 2011 Eğitim Raporu’na göre, 2000 yılında dünya çapında 860 milyon olan okuma-yazma bilmeyenlerin sayısı, 70 milyon geriledi. Ancak son yılların bu düşüşe pek bir etkisi olmadı.  UNESCO'nun Almanya Komisyonu Genel Sekreteri Roland Bernecker, bunun nedeninin, eğitim programlarının ve politik çabaların yetersizliği olduğunu söyledi. Küresel malî krizin de durumu vahimleştirip zaten yetersiz olan bu çabaların daha da azalmasına sebebiyet verdiğini kaydetti.

UNESCO’nun 2011 Dünya Eğitim Raporu’na göre, okuma-yazma bilmeyenlerin yarısından fazlası, dünyada nüfusu en yoğun olan Çin, Hindistan, Bangladeş ve Pakistan gibi ülkelerde yaşıyor. Okuma -yazma bilmeyenlerin üçte ikisini ise kadınlar oluşturuyor.

Almanya'daki ürkütücü rakamlar

İstatistikler sanayi ülkelerinde de okuma-yazma bilmeyenlerin oranının sanılandan çok daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Hamburg Üniversitesi tarafından bu yıl yapılan araştırmaya göre, Almanya’da 18 ile 64 yaşları arasında yaklaşık 7 buçuk milyon kişi, okuyup yazmakta zorlanıyor ya da okuma-yazma bilmiyor. Ancak bunların çok küçük bir kısmı, bunu itiraf edip okuma-yazma kurslarına katılıyor. Yılda yaklaşık 20 bin yetişkin, Alman Halk Eğitim Merkezleri’nin verdiği kurslara başvuruyor. Bu sayının neden bu kadar düşük olduğunu, Halk Eğitim Merkezleri Birliği’nin Başkanı Rita Süssmuth şöyle açıklıyor: ‘’Bu sinsice, farkedilmeden gelişen bir süreçti. Daha 1990’lı yıllara kadar kimse Almanya’da bir okuma-yazma sorunu olabileceğini kabul etmek istemiyordu. Bu sorun hastalıklardan kaynaklanabiliyor, tam teşhisi konulamamış öğrenme engelliler var, evlerinde kitap bulunmayan, değişik sorunları olan aileler var. Bu soruna hazırlıklı olmayan öğretmenler, bireysel teşvikteki eksiklikler... Yani bu sorunun tek bir nedeni yok. Daha ziyade bir sorun yığınından bahsetmek mümkün.’’

Okuma-yazma bilmediklerini saklıyorlar

Süssmuth, gelişmiş ülkelerde bir başka sorunun da okuma-yazma bilmeyenlerin bu durumdan utanıp, bunu açığa vurmak istememesi olduğunu vurguluyor. Bunun özgüveni zedelediğine dikkat çeken Süssmuth, bu insanların kendisini toplumdan geri çekmeyi, böylece göze batmamayı tercih ettiğini belirtiyor. Süssmuth, Türkiye ve İngiltere’de alınan önlemleri örnek vererek, Alman politikacıların çözüm için kolları sıvaması gerektiğini kaydediyor: ''Tüm dünyada hayatında hiç okula gitmemiş, okuma-yazma bilmeyen 759 milyon kişi var. İngiltere örneğini alalım. Burada 2001 yılında bu soruna karşı savaş açıldı ve 2011 yılında okuma-yazma bilmeyenlerin sayısının 2 milyon düşürülmesi hedefi belirlendi. 8 milyar 900 milyon sterlin yatırım yaptılar ve hedefe daha 2008 yılında ulaşmayı başardılar. Türkiye de 1998 yılında ‘’Ana Kız Okuldayız’’ projesini başlattı ve büyük bir başarı elde etti. Okuma-yazma bilmeyenlerin sayısını 1 buçuk milyon düşürdü. Yoğun önlemlerle insanlar cesaretlendirilebilir. Onlara 'yetişkinler de öğrendiklerini unutabilir' dememiz gerekiyor. Bu millî bir ödev.’’

Yetersiz çabalar

UNESCO'nun Almanya Komisyonu’nun Genel Sekreteri Roland Bernecker, Almanya’da yaklaşık 100 bin yeni kursa daha ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Roland Bernecker, tüm dünyada bu alana yapılan yatırımların azlığını eleştiriyor ve BM’in  2015 yılına kadar okuma-yazma bilmeyen yetişkinlerin sayısını yarıya, yani 430 milyona indirme çağrısının da başarısızlıkla sonuçlanacağını düşünüyor. Roland Bernecker’e göre mevcut hız ve yatırımla devam edilirse, 2015 yılında 710 milyon yetişkin hâlâ okuma-yazma bilmiyor olacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Demir (DW,kna,afpd,epd)

Editör: Beklan Kulaksızoğlu