A-380 görücüye çıktı

Avrupalı uçak üretim konsorsiyumu Airbus bugün dünyanın en büyük ticari uçağının tanıtımını yaptı. Sivil havacılık alanında dünya piyasasındaki liderliği iki yıl önce ele geçiren Airbus, A- 380 modeliyle bu konumunu pekiştirmeyi amaçlıyor. 76 metre uzunluğunda, 24 metre yüksekliğinde ve 79.8 metrelik kanat açıklığına sahip uçağın 2006 yılında hizmete sokularak Boeing 747’yi tahtından etmesi bekleniyor. İki katlı uçak 555 yolcu taşıma kapasitesine sahip. Dünyanın bu en büyük yolcu uçağının tanıtımı da oldukça görkemliydi.

Toulouse’daki montaj tesisindeki tanıtıma aralarında en büyük kreditörler olan Fransa Cumhurbaşkanı ile Almanya, İngiltere ve İspanya başbakanlarının da bulunduğu 5 bin davetli katıldı. Yeni Airbus’ın tanıtımında yaşanan görkemin ardındaki nedenlerden biri ise baş rakip Amerika’ya karşı sivil havacılık alanında elde edilen başarı.

Avrupa Airbus’la gururlu

Avrupa, Airbus ile gurur duyuyor. Dünyanın en büyük yolcu uçağını üreten Airbus, sivil havacılık alanındaki en büyük rakibi Amerikan Boeing’e karşı önemli bir avantaj kazanmış oldu. Avrupa Komisyonu’nun sanayiden sorumlu üyesi Günter Verheugen’ın sözleri Avrupalılar’ın moralini yükseltme amacını taşır nitelikte…

“Bu, Avrupa’nın gerçekten isterse herşeyi yapabileceğini gösteriyor. Çok sıcak bir rekabetin yaşandığı bir piyasada çok ileri ve titiz bir teknoloji. Bir Avrupa şirketinin hem teknolojik hem de ekonomik olarak dünya liderliği konumuna yükselmesi, biz Avrupalılar’ın becerilerimizi küçümsememiz için bir neden olmadığını gösteriyor.’’

Boeing’in suçlaması

Seattle merkezli Amerikan Boeing ile Avrupa Silahlanma ve Teknoloji Şirketi EADS’in bir kolu olan Airbus konsorsiyumu, dünyanın en büyük sivil uçak üreticisi. İki dev arasında dünya piyasasında liderlik için yaşanan savaşta, devlet teşvikleri ile ilgili suçlamalar ön plana çıkıyor. İki taraf da birbirini, büyük devlet teşvikleri ile pazarda pay kapmakla suçluyor.

Airbus geçtiğimiz yıl da sivil uçak üretiminde Amerikalılar’ın önündeki konumunu korudu. Boeing ise Airbus’ın başarısını, AB’den aldığı yoğun sübvansiyonlara borçlu olduğu suçlamasında bulundu. Hatta Amerikan Başkanı George Bush geçtiğimiz sonbaharda başkanlık seçim kampanyaları sırasında harekete geçerek, AB ile 1992 yılında imzalanan uçak üretimi kolunda devlet teşvikleri ile ilgili anlaşmayı feshetti.

1992 yılındaki anlaşmaya göre Airbus kreditörleri Fransa, İngiltere, İspanya ve Almanya, uçağın geliştirme masraflarının üçte birini karşılayabiliyor. Oysa A380’in geliştirilmesinde bu ülkeler iki milyar Euro ile anlaşmayı ihlal etmiş oldular. Airbus başkanı Noel Forgeard ise bu kredilerin faizli olduğunu ve Airbus’ın hepsini geri ödediğini belirtiyor.

Airbus da Boeing’i şikayet etmişti

Diğer tarafta Amerikan yönetimi Boeing’in jumbo filosunu, Boeing’in askeri uçaklarına verdiği teşvikler ve vergi kolaylıkları ile dolaylı olarak desteklemiş oluyor. Bu konuda hem Airbus hem de AB Dünya Ticaret Örgütü’ne şikayette bulunmuş, Amerika ile Avrupa arasında yeni bir ticaret savaşı tehlikesi doğmuştu. Geçtiğimiz hafta Amerikan ticaret temsilcisi Bob Zoellick’in geri adım atmasıyla sorun yatıştı, Zoellick ile Avrupa Komisyonu’nun ticaretten sorumlu üyesi Peter Mandelson arasında bir ateşkes üzerinde anlaşmaya varıldı.

Buna göre sorun Dünya Ticaret Örgütü’ne götürülmeden önce iki taraf arasında üç ay sürmesi öngörülen görüşmelerde çözülmeye çalışılacak. Uzun vadede amaç, uçak üretiminde devlet teşviklerinin tamamen kaldırılması. Ancak görüşmeler sonunda devlet teşvikleri azaltılsa bile, tamamen ortadan kalkması beklenmiyor. Avrupalı yetkililer Airbus ile Boeing arasında yaşanan dramın Başkan Bush’un şubat ayında Avrupa’ya yapacağı ziyaret öncesinde geçici de olsa yatışmasından memnun. İki taraf da olayın Dünya Ticaret Örgütü’ne götürülmesi durumunda zararlı çıkacağını biliyor. İki tarafın kapışması, uçak üretimine hız veren Brezilya ya da Çin’in işine yarayabilir.