TÜR 2312 Kroatien Serben

Hırvatistan'da savaş öncesinde 600 bin Sırp yaşıyordu, şimdiyse bu sayı yaklaşık 220 bine düştü. Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'deki sivil toplum kuruluşları, savaştan kaçan ve daha sonra ülkeye dönen 130 bin Sırp göçmenin yarısının mülklerini satıp yeniden ülkeden ayrıldığını söylüyor. Sırp Demokrat Forumu, ülkede Sırplara şiddet uygulandığını ve 2004 yılına kadar Sırplara yönelik ve çoğunluğu ölümle sonuçlanan yılda ortalama 80 şiddet eyleminin yaşandığını iddia ediyor. Sadece son birkaç yıldır Avrupa Birliği'nin baskısı üzerine Hırvat hükümetinin harekete geçtiği yine verilen bilgiler arasında.

Müzik yoluyla baskı

On binlerce Hırvat, makineli tüfek markasıyla aynı ismi taşıyan, "Thompson" adlı milliyetçi müzisyenler sahne aldığında coşkuyla eşlik ediyor. İnsan hakları örgütleri bu müzisyenlerin şarkı sözlerini “faşist” olarak nitelendiriyor ve birçok ülke konser vermelerini yasaklamış durumda.

Öte yandan ülkenin en büyük ikinci kenti Split'in belediye başkanı, Sırpların Hırvatistan'a olumlu hiçbir şey katmadığını söyleyerek kentinde Sırp ailelerin yaşamamasından mutluluk duyduğunu söylemekten çekinmiyor.

Son beş yılda gazeteciler ile siyasetçiler ise artan oranda Hırvat şovenizmi ve nefret söylemlerine karşı çıksa da hükümetin küçük ortaklarından Bağımsız Demokratik Sırp Partisi olumsuzlukların sürdüğünü itiraf ediyor. 2004 yılından itibaren Sırpların iktidara ortak olmasıyla azınlık hakları yasalarla güçlendirildi.

Umutlu olanlar var

Jelka Glumicic gibi insan hakları savunucuları da geleceğe umutlu baktıklarını söyledi ve şunları kaydetti: “Arada halen bazı olaylar yaşansa da eskisi gibi değil. Ben birlikte yaşamaktan korkulmaması gerektiğini düşünüyorum. Ben Sırplarla Hırvatların bir halkı oluşturduğuna inanıyorum. Aynı dili konuşuyor ve aynı düşünce yapısına sahipler... Her şeyleri aslında ortak…"

Ayrımcılık yapılıyor iddiası

Savaş öncesinde polis olan Sırp yerel politikacılardan Mileta Stipic ise yaşananları bu kadar olumlu değerlendirmiyor. Sırpların kamu hizmetlerinde iş bulma fırsatına sahip olmadıklarını aktaran Stipic, özel sektörde de Sırplara daha az maaş verildiğini anlatıyor. Stipic, "Ben resmi olarak Hırvat savaş gazisi olmama rağmen iş bulamıyorum. Biz ancak yol yapımında ya da TIR şöförü olarak iş bulabiliyoruz. Mesela ben şimdi otobüs şöförlüğü yapıyorum” diye konuştu.

Bir dönem Sırpların çoğunluk olduğu Krayina'da durum sakin görünüyor. Ancak bunun başlıca nedeni birçok kent ve köyün adeta boşalmış olması. Gerçek şu ki Hırvatistan neredeyse yurttaşlarının onda birini savaş ve gerilim dolaysıyla kaybetmiş durumda.

© Deutsche Welle Türkçe

Filip Slavkovic/ Çeviren: Değer Akal

Editör: Hülya Köylü