AB ortak savunma peşinde

Avrupa Birliği Savunma Bakanları, bir anlamda Avrupa Birliği'nin üvey evlatları konumundalar. Çünkü konu güvenliğe geldiğinde, 27 üye ülke de kendi ordusunu ve savunma sanayini öncelikle ulusal düzlemde ele alıyor. Avrupa Birliği genelinde silah altında yaklaşık iki milyon asker var. Birlik üyesi 27 ülkenin ordularının toplam masrafı 160 milyar Euro'yu buluyor.

"Ortak güvenlik ve savunma politikası projesi", 1999 yılından beri Avrupa Birliği'nin gündeminde. Bu proje, Avrupa Birliği'nin dış politikada güçlenmesini sağlamak açısından da önemli… Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Avrupa Birliği'nin savunma politikasını değiştirmeden, siyasi bir güç olmasını istemenin de mümkün olmadığını vurguluyor.

Hedef, Avrupa Birliği Ordusu

Almanya Başbakanı Angela Merkel'in de daha önce belirttiği gibi Avrupa Birliği'nin hedefi, ortak Avrupa Birliği Ordusu'nu kurmak. Bu hedefe doğru giderek daha fazla adım atılıyor. 2005 yılında bir düzine muharip birlik kurulmasına karar verildi. Bunlar çabuk yer değiştirebilen ve pek çok Avrupa Birliği ülkesinin bir araya getirebileceği 1500 kişilik birliklerdi. Plan, bunların altı ayda bir değiştirilerek görev bölgesinde konuşlandırılması ve acil durumlarda kriz bölgelerine nakledilmesiydi. Birliklere takviye yapılabilmesi için ise Savunma Bakanı'nın onayı gerekiyordu. Bu nedenle bazı durumlarda onama gerçekleşmediğinden, birliklere ek kuvvet sağlanamadı.

Avrupa Birliği'nin halen yürüttüğü bazı ortak askeri operasyonlar var. Bunlardan biri, Avrupa Birliği Askeri Personeli'nin Bosna'da sürdürdüğü barışı koruma çalışmaları. Bunun dışında AB, Kongo'daki seçimleri denetledi. Ayrıca AB gemileri "Atalanta Operasyonu" kapsamında Somali'deki korsanlarla da mücadele ediyor.

Alman Federal Savunma Bakanı Jung, Somali'deki operasyona ilişkin hedeflerinin, gemiler daha baskına uğramadan, korsan saldırılarını önlemek olduğunu belirtmişti.

Önce ulusal çıkarlar

AB bünyesindeki ortak operasyon planları yavaş yavaş şekillenmeye başlandı. Ancak bu noktada bakanların kendi ulusal çıkarları belirleyici olmaya devam ediyor. Ayrıca pek çok üye ülkenin aynı zamanda NATO'ya da üye olması, Avrupa Birliği'nin güvenlik politikasındaki önemini geri plana itiyor.

Birlik tasarruf için silahlanmada da ortak politikaların izlenmesini hedefliyor. Ancak bunun önünde bir takım siyasi engeller var. Öncelikle uluslararası rekabetin korunması ve tedarik şartlarının şeffaflaştırılması için yeni bir yönerge hazırlanması gerekiyor. Avrupa Parlamentosu Milletvekili Angelika Beer, orduya dağıtılan çorapların tedarikinin bile gizli bilgi olarak değerlendirildiğini, şimdiye kadarki uygulamanın çok saçma olduğu belirtiyor.

Fransa'nın 2008 yılının ikinci yarısında Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı'nı yürüttüğü dönemde, öncelikler arasına alınan ortak savunma politikası pek hissedilmedi. Çek Cumhuriyeti'nin dönem başkanlığı sırasında da ortak savunma politikası arayışına hız verilmesi beklenmiyor.