ABD Dışişleri Bakanı Rice Moskova'da

ABD Dışişleri Bakanı Condelezza Rice’ın Moskova gezisi, Dışişleri Bakanı olarak yaptığı ilk Moskova gezi olması nedeni ile önem arzediyor, ama Rice’ın gezisinin asıl amacı başka. Yeni ABD Dışişleri Bakanı, öncelikle Başkan Bush’un dileklerini Moskova’ya iletecek ve Putin yönetimini daha demokratik bir çizgi izlemeye davet edecek. Eleştirilerini dozunu ayarlamaya çalışacak olan Rice, iki ülke arasındaki ilişkilerin zedelenmemesini amaçlıyor.

Condeleezza Rice, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ülkedeki basın yayın özgürlüğünün kısıtlanması, güçlenen serbest piyasaya yönelik sınırlamalar ve tutuklamalar gibi konuları da görüşecek ve ABD’nin bu durumdan hoşnut olmadığını ifade edecek. Amerikan Dışişleri Bakanı, tüm bu eleştirel noktaları iletirken öngörülen dostluk çizgisini de aşmamaya özen gösterecek.

ABD – Rusya ilişkileri

Moskova ziyareti öncesinde Amerikan basınına konuşan Rice, demokratik, huzurlu ve refah içindeki bir Rusya’nın herkesin işine geleceğini belirtmişti. Rice ayrıca, Moskova ile ilişkilerinin geniş bir potansiyeli bulunduğunu ve Rusya’nın demokrasi yönündeki çabalarını arttırması halinde, Amerika ile birlikte birçok amaca daha kolay ulaşabileceğini söylemişti. Washington - Moskova arasındaki ilişki şimdilik süt-liman gibi görünse de iki ülkenin arasını açabilecek büyük bir sorun var: O da İran. ABD, İran’ı potansiyel terörist ve bölge için tehlike olarak değerlendirirken, Moskova açısından İran en önemli ticari ortaklardan biri.

Bu arada Amerikan karşıtı ve Küba yanlısı Venezüela da Amerika - Rusya ilişkilerini gerginliğe sürüklüyebilir, çünkü Venezüela hükümeti Rusya’dan 100 bin silah alıyor. ABD, Moskova’ya bu eleştirileri yöneltirken, Putin yönetiminin ABD’ye getirdiği eleştirilerin başında ise Irak politikası geliyor. Moskova ayrıca Bush’un Ortadoğu’daki genişleme planlarından da rahatsız. ABD’nin eski Sovyet cumhuriyetleri ile ilişki kurması iki ülke arasındaki ilişkiyi tehlikeye sokabilecek diğer bir konu.

Ortaklıklar

Farklılıkların yanı sıra iki ülkenin ortak kaygıları da var. Terör gruplarının Rusya’nın nükleer silahlarından bazılarını ele geçirme olasılığı hem ABD’nin hem de Rusya’nın ortak endişesi. Nükleer silah atıklarından El Kaide’nin patlayıcı imal edebileceği şüphesi Putin için olduğu kadar Bush için de adeta bir kabus. Her iki ülke yönetiminden bu yönde resmi bir açıklama gelmese de kaygılar orta olduğu biliniyor. Bu arada Putin’i rahatsız eden diğer bir konu da Bush’un Rusya ziyareti öncesinde Ukrayna, Gürcistan ve Baltık ülkelerine uğraması.

Moskova basını ne düşünüyor?

Rice’ın Moskova ziyareti Rus basınında geniş yer ayırıyor. Moskova’da yayımlanan Kommersant adlı gazete Rice’ın Rusya ziyaretini şu şekilde değerlendiriyor:

“ABD, Rusya’dan İran ile ilgili çabalarını aktif hale getirebilmek için destek arıyor. Condoleezza Rice’ın görevi ise Moskova’yı şu anki koşullar altında İran ile işbirliğinin olumsuz sonuçlar doğuracağına ikna etmek. Rice’ın elinde bu görüşü destekleyecek koz da var: Amerikalı Bakan, örneğin Ukrayna’nın yeni Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko’nun sözlerini anımsatabilir. Yuşçenko, selefinin İran’a çok sayıda balistik füze sattığını açıklamıştı. Ukrayna kaynaklarına göre bu alışveriş Rusya üzerinden yapılmıştı.”