ABD 'Haydut Devletler' listesini gözden geçiriyor
27 Haziran 2008
Amerika Birleşik Devletleri, 2001 yılında işbaşına gelen George Bush'un başkanlığından itibaren muhalif rejimlerin işbaşında olduğu ülkeleri muhtelif başlıklar altında sınıflandırmaya başladı.
Başkan Bush, 29 Ocak 2002 tarihinde yaptığı Ulusa Sesleniş Konuşması'nda Şer Ekseni tanımlamasını ortaya attı. Kuzey Kore, İran ve Irak, artık bu başlık altında anılmaya başlandı. Washington yönetimine göre Kuzey Kore ordusunu füze ve ağır silahlarla donatıyor, İran terör ihraç ediyor; Irak, Amerika Birleşik Devletleri'ne düşman politikalar izliyordu. Bush, Şer Ekseni'ne dâhil ettiği ülkelerin dünya barışına bir tehdit oluşturduğunu savunuyordu.
Libya listeden çıkarıldı
Washington'un uzun yıllardır kullandığı bir başka kavram ise “Haydut Devlet”. Amerika Birleşik Devletleri, 80'li yılların sonundan itibaren “Haydut Devletler Listesi” hazırlamaya başladı. Irak'ın işgali ve Libya'nın kitle imha silahlarını yok etmeye karar vermesinin ardından listede yer alan ülke sayısı 5'e indi. Suriye, çeyrek asırdır “Haydut Devletler Listesi”nin müdavimlerinden. Şam yönetiminin Filistinli teröristleri himaye ettiği, Lübnanlı liderlere düzenlenen suikastları organize ettiği ve Irak'a yabancı militanların geçişine izin verdiği ileri sürülüyor.
Küba, 1982 yılından bu yana “Haydut Devlet” olarak tanımlanıyor. Küba'nın diğer “Haydut Devletlere biyolojik silah üretiminde yardımcı olduğu ve dünya genelinde terör faaliyetlerine destek verdiği iddia ediliyor. 1979 İslam Devrimi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri ile yolları ayrılan İran, 1984'ten beri “Haydut Devletler Listesi”nde yer alıyor. Filipinler’deki terörist gruplara destek verdiği ve tartışmalı nükleer programında ısrar ettiği gerekçesiyle Kuzey Kore de 1988 yılının Ocak ayında “Haydut Devletler Listesi”ne dahil edildi. Listeye 1993 Ağustos'unda Sudan'ın dahil edilmesine, Hartum yönetiminin Hamas ve İslami Cihad örgütleriyle bağlantıları gerekçe gösterildi.
Rice'ın ‘ileri karakol’ları
2005 yılı başında Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı görevine gelen Condoleezza Rice, Şer Ekseni ve Haydut Devlet tanımlamalarına bir başkasını ekledi: “Diktatörlüğün İleri Karakolu”. Halkın baskı altında tutulduğu, insan haklarının sistematik olarak ihlal edildiği ülkeler bu sınıfa sokuluyordu. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Rice'a göre; Beyaz Rusya, Küba, İran, Myanmar, Kuzey Kore ve Zimbabve bu tanımlamaya giriyor.