ABD ile Karzai arasında uçurum büyüyor

ABD, Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai’yi kendi saflarındaki yolsuzlukların üzerine yeterli kararlılıkla gitmemekle suçluyor. Karzai ise bu eleştirileri, Amerikalılar’ın dikkati kendi hatalarından başka yöne çekmeye çalışma çabası olarak görüyor.

Bağımsız gözlemcilere göre Afganistan’da sadece bu yıl 500 yabancı asker intihar saldırıları ve Taliban ile girişilen çatışmalarda hayatını kaybetti. Taliban yabancı birliklere karşı savaşını daha da yoğunlaştırma yolunda. Ülkedeki yabancı askerlerin sayısı 150 bine çıkarılmasına rağmen bunu yapacak güce de sahip görünüyor.

Karzai'nin ikilemi

ABD’li politikacıların gözünde Taliban’ın güçlenmesinin en önemli nedenlerinden biri Kabil hükümetindeki yolsuzluklar. Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ise karşı saldırıyla savunmaya geçiyor ve ABD’nin savaştaki tutumunu eleştirerek sivil ölümlerin yüksekliğine dikkat çekiyor. Afganistan uzmanı Seyid Celal, Karzai’nin içinde bulunduğu ikileme işaret ediyor ve ekliyor:

“Karzai şu an ne ABD ile ne de onsuz yapabilir. ABD onun iktidarda kalması için büyük bir destek unsuru değil. Çünkü ülkedeki güvenlik iyileştirilemiyor. Ama Amerikasız da olmuyor. ABD’nin desteği olmadan Karzai 24 saat bile iktidarda kalamaz. Diğer yandan yolsuzluklara karşı ciddi adımlar atabilecek durumda da değil. Dolayısıyla iki taraf da birbirinden beklediğini bulamıyor. Bu nedenle birbirlerine güvenleri kalmadı. Sonuçta olan Afgan halkına oluyor.”

'Sorun yeni değil'

ABD’de Barack Obama Başkanlık görevine geldiğinden beri Karzai’den yolsuzluklara karşı kararlılıkla mücadele etmesini talep ediyor. Bizzat Karzai’nin erkek kardeşi bile uyuşturucu işlerine bulaşmakla suçlanıyor. Kabil Üniversitesi'nden uluslararası ilişkiler uzmanı Ahmed Ratib, Karzai ile ABD arasındaki sorunların yeni olmadığını, gerginliklerin en başından beri gözlemlenebildiğini belirtiyor:

“Afganistan ve ABD arasındaki ilişkiler daha 2001’den beri sallantıda. İki ortak arasında sık sık kavga çıkıyor. Devlet Başkanı Karzai, Amerika’nın Afganistan’daki terörle mücadele stratejisinden pek hoşlanmıyor, bu stratejiyi her fırsatta eleştiriyor. Sorun da özellikle buradan kaynaklanıyor.”

Sivil kayıplar gerilimi artırıyor

İki müttefik arasındaki güvensizlik, özellikle de operasyonlardaki sivil kayıplar konusunda su yüzüne çıkıyor. Kısa süre önce NATO’ya bağlı uçakların Afgan bir politikacının konvoyuna yanlışlıkla ateş açması ve on kişiyi öldürmesi olayında Karzai tepkisini bizzat Amerikan Savunma Bakanı Robert Gates’e iletmişti. Karzai, büyük hedefler sözkonusu olduğunda Amerikalı dostlarının tarafında olduklarını belirterek, "Bizim eleştirdiğimiz, bu hedeflerin günlük hayata geçiriliş şeklidir. Değişiklikler talep ediyoruz" demişti.

Karzai’nin değişiklik talebi Afgan kamuoyunda destek bulsa da Kabil Üniversitesi’nden Ahmed Ratib’e göre talebin karşılanması pek de kolay değil. Ratib, “Karzai, terörün komşu Pakistan’da yuvalandığı görüşünde ve Amerika’dan Pakistan’a askerî müdahalede bulunmasını talep ediyor. ABD ise Kabil’den yolsuzluklarla mücadelede daha fazla adım atmasını istiyor. İki taraf ortak hedefler koyamadığı sürece işbirliği giderek daha da zorlaşacaktır” diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Cem Sey/Mirwais Celalsay

Çeviri: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Ahmet Günaltay