ABD-Rusya hattında gerginlik tırmanıyor

Rusya ile ABD arasında savunma alanındaki gerginlik yeni bir boyut kazandı. Rusya Perşembe günü ABD ile Sovyetler Birliği döneminde imzaladığı kısa ve orta menzilli füzelerin imhası anlaşmasından tek taraflı olarak çekilebileceği açıkladı. Söz konusu anlaşma Soğuk Savaş döneminin en önemli anlaşmalarından biri.

Moskova yönetiminin Washington’la 1987 yılında imzaladığı ’kısa ve orta menzilli füzelerin imhası anlaşması’ndan tek taraflı olarak vazgeçebileceği yönünde ültimatom Rusya Genelkurmay Başkanı’ndan geldi. Rus Mayak Radyosu’na demeç veren Genelkurmay Başkanı Yuri Baluyevski, Rusya'nın söz konusu anlaşmadan çekilmesiyle ilgili kararın, ABD'nin füze kalkanı projesine devam etmesi nedeniyle alınabileceğini söyledi.

Rusya'nın bu anlaşmayı tek taraflı geçersiz ilan etmesi için elinde Washington'a sunabileceği çok kanıt olduğunu söyleyen Baluyevski, “Bu kanıtlar, ABD'nin Çek Cumhuriyeti ve Polonya'da füze kalkanı sistemleri kurma planlarıyla ilgili. Şimdi birçok ülke kısa ve orta menzilli füzelerini geliştirmeye ve modernleştirmeye devam ediyor. Ancak Rusya, ABD ile imzaladığı anlaşmaya uyarak bu füzelerin hazırlanmasıyla ilgili eşi olmayan teknolojik sistemlerini kaybetti. Washington ile Moskova arasında imzalanan bu anlaşma süresiz. Ancak bu anlaşmadan vazgeçmek için geçerli sayıda neden mevcut" diye konuştu.

Polonya'dan şartlı onay

ABD’nin, Doğu Avrupa’daki füze kalkanı projesi Moskova tarafından son günlerde eleştiriliyordu. İspanya'nın Sevilla kentinde yapılan NATO Savunma Bakanları gayri resmi toplantısında konuşan Rusya Savunma Bakanı Sergey İvanov, Doğu Avrupa’ya yerleştirilecek füzelerin ülkesi için tehdit oluşturabileceğini söylemiş, ardından da Putin Amerikan yönetiminin bu füzeleri Rusya’ya karşı yerleştirceği iddiasında bulunmuştu. Amerikan yönetiminin bu iddiaları yalanması bile Rusya’yı rahatlatmaya yetmemişti.

Bu arada Polonya Başbakanı Jaroslaw Kaczynski, ABD'nin ülkesine yerleştirmek istediği füze kalkanına şartlı onay verdiğini açıkladı. Kaczynski, füze kalkanı sisteminin kendileri için bazı tehlikeleri olduğunu belirterek bununla ilgili çekincelerini ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile ele alacağını kaydetti.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise ABD'nin Orta Avrupa'daki füze kalkanı sisteminin Rusya'yı hedef almadığını bir kez daha yineledi. Bakanlık sözcüsü Sean McCormack, projenin İran gibi 'haydut devletleri' hedef aldığını belirttiği açıklamasında, projenin kesinlikle Rusya'yı hedef almadığını vurguladı ve ''Füze kalkanı sistemi, ABD'yi, dostlarını ve müttefiklerini İran gibi haydut devletlerden atılabilecek olası füzelere karşı korumaya yardımcı olmaya yönelik bir sistemdir'' diye konuştu. McCormack, ''Aslında Rusya'ya bu projede bizimle işbirliği yapma olanağı sunduk. Ortadoğu ve başka bölgelerden gelen aynı tehditle karşı karşıyayız'' dedi.

ABD, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne füze kalkanı sistemi kurmak için Ocak ayında resmi girişimlerde bulundu. Bu iki ülke, sistemin yerleştirilmesine sıcak bakarken, Rusya buna sert biçimde karşı çıkıyor.

Savunma Bakanı terfi etti

Ayrıca Rusya’dan savunma konusunda bir başka haber ajanslara düştü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, gelecek yıl yapılacak devlet başkanlığı seçiminde halefi olarak gösterilen Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sergey Ivanov'u başbakan birinci yardımcılığı görevine atadı.

Putin imzaladığı kararnameyle Ivanov'un yerine eski Vergi Dairesi Başkanı Anatoliy Serdyukov'u Savunma Bakanı olarak atadı. Rusya Devlet Başkanı televizyondan yayınlanan açıklamasında, Ivanov'un, Savunma Bakanı olarak görevini başarılı biçimde tamamladığını söyleyerek, artık sorumluluk alanının savunma bakanlığı bütçesi ile ekonominin sivil sektör bölümüyle genişletildiğini belirtti.

Diplomatik gözlemciler, Rusya’da Savunma Bakanlığı’ndaki görev değişikliğinin Amerikan yönetimiyle yaşanan füze kalkanı projesiyle ilgili olabileceğine işadet ediyor. Dikkat çeken bir başka konu ise Rusya’daki devlet başkanlığı seçimleri için yapılan hazırlık. Rusya’da şimdiye dek Putin'in en güçlü haleflerinden biri olarak tanımlanan Dimitri Medvedev başbakan birinci yardımcılığını yürütüyordu.

Putin'in kararnamesiyle Medvedev yerinde kaldı ancak, başbakan birinci yardımcısı sayısı da ikiye yükselmiş oldu. Gözleciler bu atamayla hem Medeyev’in, hem de Ivanov’un devlet başkanlığı adayı olarak gösterilme şansının eşit hale geldiği yorumunu yapıyor.

Almanlar Putin'i destekliyor

Öte yandan Almanya'da yapılan kamuoyu yoklaması, halkın çoğunun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 43. Münih Güvenlik Konferansında, ABD'ye yönelik eleştirilerini haklı gördüğünü ortaya koydu.

Alman Der Spiegel dergisi tarafından yapılan kamuoyu yoklamasına göre, Alman halkının yüzde 70'i, Putin'in konuşmasında, özellikle Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne bir Amerikan füze savunma sisteminin parçalarının yerleştirilmesini eleştirmesini doğru buluyor. Halkın yüzde 14'ü Putin'in eleştirilerini haksız bulurken, yüzde 16'sı da bu konuda görüş belirtmedi. Putin'in eleştirilerini haklı görmesine rağmen halkın yüzde 87'si, Alman hükümetinin Rusya'yla ABD'ye karşı aynı düzeyde tarafsız politika izlemesini istiyor.