1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

ABD ve Libya arasında buzlar eriyor

Jürgen Stryjak11 Mart 2004

Önce tesislerini Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın denetimine açan, ardından nükleer bilgilerini sunan Libya, son olarak Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nın ek protokolünü imzaladı. ABD ile ilişkileri de olumlu yönde gelişiyor. Yıl sonuna kadar iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin başlaması bekleniyor. Jürgen Stryjak’ın değerlendirmesi...

https://p.dw.com/p/AbMi

Libya lideri Muammer Kaddafi geçtiğimiz yıl 19 Aralık’ta, ülkesinin kitle imha silahlarından vazgeçtiğini açıklayarak tüm dünyada şaşkınlık yaratmıştı. O günden bu yana şaşırtıcı adımlar art arda geldi. Libya, Lahey’e kimyasal silah programıyla ilgili 14 karton dolusu belge teslim etti, kimyasal silah olarak kullanılmaya elverişli 3300 adet bombayı da imha edeceğini açıkladı.

Hatta Uluslararası Af Örgütü’nün 15 yıldan sonra ilk kez Libya hapishanelerini teftiş etmesine bile izin verildi, Kaddafi, Örgüt’ün şikayetlerini değerlendirecekleri sözünü verdi. Son olarak Libya dün de Viyana’da, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nın ek protokolünü imzaladı.

Kulağa binbir gece masalları gibi geliyor. Despot artık kötü biri olmayacağı sözü verir ve herkes şaşırır. Ama despot hesabını da yapar. 1986 yılında ABD ticaret ambargosunu yürürlüğe sokmuş, 1992 yılında BM Güvenlik Konseyi’nin yaptırımları gelmişti. Aradan geçen yıllarda Libya ekonomisi de hızla geriledi.

Libya’nın bomba ve füzelerden çok, dünyaya açılmaya ihtiyacı olduğu ortaya çıktı. Ve bu açılım ne kadar erken gerçekleşirse o kadar iyi olacaktı.

Diplomatik ilişkiler

ABD, 1981 yılından bu yana yürürlükte olan Libya’ya seyahat yasağını kaldırdı. Amerikan petrol şirketlerinden yetkililer ülkeye akın etmeye başladı. Yıl sonuna kadar Washington ile Trablus arasında diplomatik ilişkilerin de yeniden başlatılması bekleniyor.

Amerikalılar’ın, Libya ile ilişkilerin normalleşmesinde acele etmeleri için her tür neden mevcut. Avrupalılar

, Libya ile yakın temasa geçti bile. Uzmanlar petrol zengini ülkede altyapının tamiri için en az 10 milyar dolarlık yatırım gerekeceğini tahmin ediyor.

BM’nin geçtiğimiz eylül ayında yaptırımları kaldırmasının hemen ardından İspanya Başbakanı Jose Maria Aznar, ardından İtlaya Başbakanı Silvio Berlusconi Libya’ya giderek Kaddafi ile görüştü. Birkaç gün önce de Fransa Ticaret Bakanı, kendisine eşlik eden 70 Fransız şirketinden temsilcilerle Trablus’taydı.

Libya’nın hatırını almak için yarış başladı. Muammer Kaddafi’nin hesabı tutmuş görünüyor.