ABD'de bankaları kurtarma operasyonu

Amerikan yönetiminin, finans piyasalarında ikinci bir kaosun yaşanmaması için hazırladığı 700 milyon dolarlık kurtarma planı hazır ve şimdi Kongre’nin onayından geçmesi bekleniyor. Kongre’den yetki bekleyen Bush yönetiminin bu nedenle muhalefetteki Demokratların da desteğini alması gerekli. Yönetim ile Kongre arasındaki görüşmelerinin uzlaşıyla tamamlanması halinde, ABD mali sisteminin önü açılmış olacak.

Ancak kurtarma planına temelde destek verdiklerini açıklayan Demokratlar, bazı koşullar öne sürdü. Washington yönetiminin planı şeffaf şekilde uygulanmasını istediklerini belirten Amerikan Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Başkanı Nancy Pelosi, her adımın vergi mükellefleriyle açıkça paylaşılması gerektiğini söyledi. Pelosi, planın uygulamasında güçlü denetim mekanizmalarının devreye sokulmasını ayrıca finans krizi yüzünden evlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olan milyonlarca ipotekzedenin de gözetilmesi gerektiğini vurguladı.

Ayrıca 700 milyar dolarlık yardım planı nedeniyle vergi mükellefleri üzerindeki yükün arttırılmaması isteyen Pelosi, sadece büyük bankalara değil, küçük ev sahiplerine yardım edilmesi gerektiğine dikkat çekti.

“Paket büyük, problem büyük”

Amerikan Başkanı Bush da konuyla ilgili olarak Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada “uzmanların mali krizin kaynağına ilşkin analizlerini tamamlayana kadar, piyasaların normal seyrinde çalıştığını, ancak analistlerin çalışmalarını tamamladıktan sonra, gerekli cesur adımları atmaya karar verdiğini” söyledi. "Tasarının çabucak geçmesi için Kongre ile birlikte çalışacağız" diyen Bush, "Bu büyük bir paket, çünkü problem de büyük" şeklinde sözlerini sürdürdü.

Cumhuriyetçilerin başkan adayı John McCain de plana destek bildirdi. McCain, "mali krizin etkilerinin azaltılması için atılacak her adımın, Amerikan mali sistemini korumakla birlikte, insanları kendi evlerinde yaşamalarını sürdürebilecek ve yaşam standartlarını koruyabilecek nitelikte tasarlanması gerektiğini“ söyledi. Demokrat Parti Başkan adayı Barack Obama ise “söz konusu planın Wallstreet Borsasına sorumlu ve sağlam bir gözetimle yenilenmesi imkânını sağlaması gerektiğini” savundu.

Kurtarma paketi ne öngörüyor?

Bush yönetiminin, zor durumdaki şirketleri iflastan kurtarmak için Kongre’ye önerdiği mali paket 1929 yılında yaşanan Büyük Bunalım'dan bu yana en büyük mali kurtarma planı olma özelliğini taşıyor. Amerikan yönetiminin hazırladığı 700 milyar dolar tutarındaki planda, iki yıl içinde, herhangi bir mali kuruluşun ödenemeyen borçlarının devralınması için hükümete geniş yetki veriliyor. Amerikan Hazinesi, 700 milyar dolar ile mali kurumların karşılıksız borçlarını, iki yıllık bir süreç içinde satmasına imkan verecek.

Hazine, bankalara karşılıksız sağlayacağı bu para karşılığında, bankalardan herhangi bir varlık satın almaz iken sadece, destek sağladığı bankalar ve mali kurumları yeniden düzenleyecek, operasyonlarına karışabilecek. Amerikalı yetkililere göre, böyle bir kurtarma paketi hazırlanmasaydı, vadesi gelen ancak tahsil edilemeyen konut kredileriyle derinleşen mali krizin, tüm sektörleri ve dünya ekonomisini etkileyebilir ve yıkıcı sonuçlar yaratabilirdi.

Merkel’den Amerikan yönetimine eleştiri

Uluslararası toplum da ABD’deki gelişmeleri yakından izliyor. ABD’de patlak veren mali krizden Amerikan yönetimini sorumlu tutan Almanya Başbakanı Angela Merkel, Avusturya’nın Linz kentinde düzenlenen bir ekonomi kongresinde önemli açıklamalar yaptı. Amerikalıların, bankaların kredi hizmetlerine ilişkin uluslararası yükümlülükleri yerine getirmekten kaçındığını ifade eden Merkel, finans piyasaları üzerinde sıkı denetim mekanizmalarının ve şeffaflığın oluşturulması gerektiğini ifade etti.