ABD'de bugün Gaziler Günü

Maryland’deki muhteşem evinde yalnız yaşayan 45 yaşındaki John Smathers, Necef’teki kum fırtınasını, Kerbela ve Bağdat’a nasıl yürüdüklerini daha dün gibi hatırlıyor. Smathers, 2003 yılı Mart ayında Irak’a ve Bağdat’a ilk giren Amerikan askerlerinden biri. Bir yıl sonra isyancıların bir saldırısında ağır yaralanan Smathers’ın iki bacağı da sakat.

Smathers yalnız değil Amerika Birleşik Devletleri’nde. Başkent Washington’da Potomac Nehri kıyısındaki bakımlı parklarda kolu, bacağı kopmuş birçok genç insana rastlamak olanaklı. Smathers şöyle konuşuluyor:

“Hepimiz yaşamımızı tehlikeye attık. Bazılarımız orada Iraklı çocuklara yardım ederken öldü.”

Irak'ta ölenlerin sayısı artıyor

Beyaz Saray’ın Irak macerasında ölü sayısı birkaç hafta önce 2 bini aştı. Bu durum ülkede huzursuzluk yaratıyor. Politikacılarda yeni bir yol arayışı göze çarpıyor. Ancak savaşa karşı olsun olmasın, her Amerikalıda askere sahip çıkma duygusunun ön planda olduğu da gözleniyor. Amerikalılar, gazilerinin ülkelerinin özgürlüğüne büyük katkıda bulunduğu duygusunu paylaşıyor. Smathers, bunun tarihten alınan bir ders olduğunu vurguluyor:

“Ülkemizin Vietnam’dan çok şey öğrendiğini düşünüyorum. Vietnam Savaşı’nda birçok insan savaşa karşıydı. Fakat askerler evlerine döndüğünde onlara da karşı oldular, kötü davrandılar. Bu da geri dönen askerlerde büyük psikolojik sorunlara yolaçtı. Sanırım bundan şunu öğrendik: Savaşa karşı, ama askerden yana olabilirsiniz.”

Gazi İşleri Dairesi 1930'a kuruldu

Gazi İşleri Dairesi Amerika Birleşik Devletleri’nde 1930 yılında kuruldu. O tarihte ülkede 4 milyon 700 bin gazi yaşıyordu. Vietnam Savaşı’nın ardından başlayan tartışmalar, 1989 yılında dönemin Başkanı Ronald Reagan’ın bu daireyi Gazi İşleri Bakanlığı’na dönüştürmesiyle sonuçlandı.

Kurulduğu günden beri irili ufaklı tam 13 savaşa katılan Amerika Birleşik Devletleri’nde bugün 25 milyon gazi yaşıyor. Bunların 2 milyonu da kadın.

Gazilerin sorunları

Gazilerin sorunları çok çeşitli. Tıbbi bakım, yeniden toplumsal yaşama uyum sağlamada güçlükler, savaşa katıldığı dönemde işsiz kalmak bunların en başta gelenleri. Ülkedeki evsizlerin 200 binden fazlasının gazi olması da göze batan bir gerçek.

Gazilere destek

Amerikan hükümeti, 2004 yılında bu sorunların çözümü için tam 63,5 milyar dolar harcadı. Washington eski savaşçılarının tedavisinin ücretsiz yapılmasını sağlıyor, kendi evlerini inşa edebilmeleri için kredi veriyor, eğitimlerini destekliyor ve iş bulmalarına yardımcı oluyor. Örneğin, bugünlerde Amerikan kentlerinin sokakları, “İş önce gazilere” afişleriyle kaplı.

Bu yaklaşım, vatandaşların Beyaz Saray’ın savaş planları hakkında kuşkularını aşmasına yardımcı oluyor. Birçok gazi gibi John Smathers da, katıldığı savaşta haklı olandan yana olduğundan hiç kuşku duymuyor:

“Totaliter bir diktatörden kurtulmak, insanlara bir özgürlük şansı vermek... Biz Saddam’ı devirdikten sonra insanların yüzünde benim gördüğüm mutluluk ifadesini bir görseydiniz... Sadece bunun için bile değerdi.”

Pentagon asker bulmakta zorlanıyor

Buna rağmen Pentagon, son yıllarda yeni asker bulmakta zorlanıyor. Genç Amerikalıların, orduya katılanların ülkeye katkılarından haberdar olmadığını savunan Amerikan Kongresi, içinde bulunduğumuz haftayı Gaziler Haftası ilan etti. Başkan Bush da, geleneksel 11 Kasım Gaziler Günü’nde yayınladığı bir bildiriyle halkı, gazilerin ülkenin özgürlüğüne katkılarını yakından izlemeye çağırdı.