ABD'den AB'ye Çin tehdidi

Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ve Fransa Cumhurbaşkanı, AB’nin Çin’e uyguladığı silah ambargosunun kaldırılmasını istiyor. Ancak Çin Halk Cumhuriyeti’ne 1989’dan beri uygulanan silah ambargosunun kalkması fikrini reddeden Alman Sosyal Demokrat Parti’nin sol kanadıyla iktidar ortağı Yeşiller gibi Washington yönetiminin de bu aşamada böyle bir gelişmeye karşı olduğu öteden beri biliniyor. Amerikan Dışişleri Bakan Yardımcısı Robert B. Zoellick’in dün Brüksel’de söyledikleri ise ABD ile Avrupa arasında bu konuda yaşanan ayrışmanın dramatik bazı sonuçlara yol açabileceğine işaret ediyor.

AB’nin Çin’e uygulanan ambargoyu kaldırma niyetini gerçeğe dönüştürmesi halinde, ülkesinin Avrupa ile sürdürdüğü savunmayla ilgili işbirliğini sınırlayabileceği tehdidinde bulunan Zoellick, dün gerek NATO gerekse AB yetkilileriyle temaslarında, böyle bir adımın Kuzey Atlantik Savunma ittifakı açısından iyi olmayacağını sinyalini verdi.

ABD’nin tehdidi

NATO büyükelçileri ve AB Dışişleri Komisyonu Başkanı Benita Ferrero Waldner'le görüşmesinden sonra basına yaptığı açıklamada Robert Zoellick, ilk olarak Almanya ve Fransa’nın ortaya attığı, Çin’e uygulanan ambargonun kalkması fikrinin, Avrupa ile savunma işbirliğinin zaten sınırlanmasını isteyen bazı Kongre üyelerinin ekmeğine yağ süreceğini söyledi.

Amerikalı politikacı dile getirdiği tehdidi somutlaştırırken, AB’nin uçak endüstrisine sağladığı sübvansiyon nedeniyle çıkan anlaşmazlık konusunda Washington’un bu konuda Dünya Ticaret Örgütü’nün kararına başvurmaktan çekinmeyeceğini de kaydetti.

Ticari ilişkiler

ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice tarafından makamına atanmadan önce uluslararası ticaretten sorumlu üst düzeyde bir görevde bulunan Zoellick’in, AB’nin Haziran sonuna kadar kaldırılmasını sağlamayı tasarladığı silah ambargosunun, Çin ile olan ticaret ilişkileriyle aynı potada değerlendirilmediğinin altını önemle çizdi.

Buna karşılık Çin’in geçen yıl %9.5 olarak saptanan kalkınma hızına rağmen dolara göre ayarladığı parasının değerini sabit tutmasından Washington’un büyük rahatsızlık duyduğu kimse için sır değil. 2005’de de aynı trendin sürmesi ve Çin’in para politikasını değiştirmemesi halinde ABD’nin, bu ülkeyle ticaret dengesinin sağlanması için Çin’den gelecek ürünlere %25’in üzerinde gümrük uygulamayı tasarladığı öne sürülüyor.