ABD'den diplomasi atağı

Amerikalı yetkililerin Ortadoğu ziyaretleri giderek sıklaşıyor, her iki tarafla da görüşmeler yapılıyor. Bu amaçla bölgede bulunan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama’nın Ortadoğu Özel Temsilcisi George Mitchell, Filistin Özerk Yönetimi Lideri Mahmud Abbas’la dün yaptığı görüşmeden sonra, bugün de İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile bir araya geldi. Mitchell, görüşmenin ardından yaptığı açıklamda olumlu adımlar atıldığını söyledi. Öte yandan, her iki tarafın da Amerika Birleşik Devletleri’nden beklentileri hayli yüksek.

Fırtına öncesi sessizlik

Şeyh Cerrah, Doğu Kudüs’teki bir Arap semti. Şey Cerrah’taki Eski Shepherd Oteli’nin bulunduğu arsa iki bekçi tarafından korunuyor. Etraf sakin, ama bu sükunet daha çok fırtına öncesi sessizliği andırıyor. Zira bu eski otel arsası üzerinde yeni bir Yahudi yerleşim yeri kurulacağının açıklanmasından bu yana, mahalleye korku ve endişe hakim. “Ir Amim” adlı sivil toplum örgütünden Orly Noy, endişelerinin haklı çıktığını savunuyor ve “haritaya bir bakmanız yeterli. İsrail hükümetinin kutsal toprakları dokuz ayrı ulusal parka dönüştürme planı var. Burada şehir planları ve özel girişimler söz konusu, tıpkı Şeyh Cerrah’da olduğu gibi. Hepsinin amacı aynı: Filistin kenti Doğu Kudüs’ün müstakbel Filistin Devleti’nin başkenti olmasını engellemek" diyor.

Kudüs'ün konumu tartışması

Halkın bu endişesi, Amerika Birleşik Devletleri Ortadoğu Özel Temsilcisi George Mitchell’in işini bir hayli zorlaştıracak. Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, Ortadoğu’da barış görüşmelerinin yeniden başlatılabilmesi için büyük çaba gösteriyor. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı Robert Gates, Obama’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı James Jones ve George Mitchell aynı hafta içinde bölgeye ziyaretlerde bulundu. Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen bu önemli misafirler açıklamalarında, Ortadoğu barışı için kapsamlı ve süreklilik gösterebilecek bir çözümün peşinde olduklarını vurguluyor. İsrail Milli Kalkınma Bakanı Uzi Landau ise Kudüs'ün konumunun tartışmaya açık olmadığını söylüyor. Bakan, “Kudüs ya da bizim şehirde ne yaptığımız hakkında hiçbir görüşme, istişare ya da müzakerenin yapılmadığı anlaşılmalı" diyor.

İsrail Kudüs’ü başkent kabul ediyor, ancak buna ne uluslararası toplum onay veriyor ne de Filistinliler. Filistinli siyasetçi Mustafa Barguti, İsrail hükümetini “Kudüs, geri dönüş hakkı ve yeni Yahudi yerleşim birimleri” gibi sorunlara ilişkin hiçbir çözüm önerisi hazırlamamakla eleştiriyor. Amerikan yönetiminden İsrail’e müsamahalı davranmamasını istiyen Barguti “burada söz konusu olan Amerika Birleşik Devletleri’nin samimiyeti ve bölge sakinlerinin lehine bir başarı kazanılması olasılığı. Her şey Amerika Birleşik Devletleri’nin baskı kurmasına ve ‘yeter, artık yeni Yahudi yerleşim birimleri inşa edilmeyecek’ demesine bağlı" şeklinde konuşuyor.

"ABD bizi anlamaya başladı"

İsrail medyası, Amerikan yönetiminin yeni Yahudi yerleşim birimleri kurulması konusunda taviz vereceği kanısında. Buna göre İsrail, ağırlıklı olarak Ortodoksların yaşadığı yerleşim yerlerinde 2 bin 400 adet konut daha yapabilecek, daha sonraki bütün yerleşim yeri kurma planlarını ise iptal edecek. İsrail Çalışma Bakanı Benjamin-Ben Eliezer, Washington’un İsrail’in koşullarını yeni yeni anlamaya başladığını belirtiyor. Ben-Eliezer, “Amerikalılar hatalarını düzeltmeye başlıyor, keza biz de hatalarımızı düzeltmeye başlıyoruz. Bence her iki taraf da zorlukların neler olduğunu anlamaya başlıyor. Ayrıca Amerikalılar, batılı ülkelerin çeşitli önlemlere başvurmaya ve İsrail karşıtı uygulamaları gündeme getirmeye hazır olmadığını da biliyor" diyor.

Torsten Teichmann / Çeviri: Başak Özay


Editör: Ahmet Günaltay