AB’de Yunanistan rahatsızlığı

Avrupa Birliği’nin (AB) zirvesindekiler Yunan borç trajedisini tartıştıkça, kendilerinin de geçmişte hata yaptığını teslim etmek zorunda kalıyorlar.

Skandalın doğurduğu sorulardan çoğu halâ yanıt bulmadı. Avusturya Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Josef Pröll, ‘Yunanistan’ın kasıtlı olarak yanlış rakamlar verdiği doğruysa, o zaman bütün sistemin gözden geçirilmesi gerekir', diyor. Sistem tartışması, henüz genç sayılan Avrupa Para Birliği’ni temellerinden sarsacağa benziyor.

AB neden müdahele etmedi?

Gözlemciler, Brüksel’in çok önceden müdahale etmemiş olması nedeniyle şaşkın. Yunanistan’ın 2001’de Euro kulübüne üye olabilmek için gerçek dışı rakamlar verdiği 2004 yılında ortaya çıkmıştı. AB Komisyonu durmadan, yetkilerinin sınırlı olmasını gerekçe gösteriyor. Oysa yetki yetersizliğini ortadan kaldıracak adımlara zirvedekiler izin vermemişti. Avrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat’ın müdahale yetkisini arttırıp, para birliği üyelerinde denetleme yapabilmesine imkan tanınması için yapılan öneri 2005 yılında bizzat Avrupa Birliği yönetimleri tarafından bloke edilmişti.

Junker'den özür

Avrupa Para Birliği Maliye Bakanları Grubu’nun Lüksemburg’lu başkanı Jean-Claude Junker, ‘hata yaptık, bütün dünyadan özür diliyorum’, diyerek durumun vahametini de dolaylı olarak vurgulamış oldu. Yunan trajedisi olmasa başkentler belki halâ ‘eski tas, eski hamam’ diyecekti.

Atina'ya yöneltilen gerçekleri perdeleme suçlaması karşısında, Brüksel’in eli kolu sanki bağlı. On yıl önceki Atina hükümeti birtakım mali hilebazlıklarla vadesi gelen borç faizi ödemelerinin vadesini uzatmış ve kamu borçları toplamını olduğundan düşük göstermeyi başarmıştı.

Rehn'den ilk adım

Birlik komisyonunun paradan sorumlu yeni üyesi Olli Rehn, Atina’dan derhal bu konuyla ilgili bilgi vermesini istedi.Yunanistan’ın kurallara uyup uymadığının ortaya çıkarılacağını söyleyen Rehn, gerekirse Atina hakkında "antlaşmaları ihlal" işlemi başlatacaklarını ve bu işi Avrupa Adalet Divanına kadar da götürebileceklerini açıkladı. Yunanistan, istatistikleri tahrif ettiği için de böyle bir işleme muhatap olmuştu.

"Augias'ın ahırı" benzetmesi

Yunan hükümeti on yıl önceki mali ‘hareketlerin’ yasal olduğunu ve yüzde on üçü bulan bütçe açığının bu işlemlerden kaynaklanmadığını iddia ediyor. Bazı yetkililer, AB'de adı borç babasına çıkan Yunanistan ile Grek mitolojisindeki "Augias'ın ahırı" arasındaki benzerlikten söz ediyorlar.

Efsaneye göre, Augias'ın büyük, zengin sürüleri varmış ama ağıllarını temizlemeyi ihmal ettiği için davarları barınamaz olmuş. Ahırlar dağ gibi üst üste yığılan gübreden kullanılmaz olmuş ve gübresiz kalan toprak da bet-bereketini yitirmiş. Augias yiğit Herkül'ü çağırıp ağıllarının temizlenmesini istemiş. Herkül de bu işi bir günde yapacağını ama karşılığında sürünün onda birini alacağını bildirmiş. Pazarlıkta uyuşmuşlar. Yiğit de de Alpheios'la Peneios ırmaklarının yataklarını değiştirerek sularını ağıllardan geçirmiş ve bir günde hepsini temizlemiş.

Şimdi Avrupalılar, Atina’nın borç yığınından temizlenmesi için milyarlarca euroyu gözden çıkarmak zorunda kalmaktan endişe ediyorlar.

Christian Böhmer, dpa

(AG/AŞ)