1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

ABD'nin yeni planları tartışılıyor

Christoph Grabenheinrich, Washington17 Kasım 2003

Amerikan yönetimi, Irak’taki giderek artan direniş karşısında siyasi egemenliği 2004 ortalarında Geçici Yönetim Konseyi’ne devretmeyi planlıyor. Bush yönetiminin politika değişikliğine tepkileri DW’den Christoph Grabenheinrich derledi...

https://p.dw.com/p/AbVR
ABD, 2004 yılının haziran ayında yönetimi Iraklılar'a devretmeyi planlıyor
ABD, 2004 yılının haziran ayında yönetimi Iraklılar'a devretmeyi planlıyorFotoğraf: AP

"Görev bitmeden, çekilmeyiz. Hadise bu kadar basit" diyen Başkan George W. Bush Teksas’taki çiftliğinden dönüşünde, Irak’ta izledikleri yeni rotanın, politikalarının değiştiği anlamına gelmediğini ısrarla vurguladı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamalarda da bunun mantıklı bir adım olduğu ve Başkan’ın her zaman yönetimin bir an önce Iraklılar’a devredilmesinden yana çıktığı belirtildi. Bu kararın, Irak’taki Amerikan askeri mevcudiyetini doğrudan etkilemeyeceğine de açıklamalarda yer verildi.

Siyasi süreçte ilerleme kaydedildiğini belirten Başkan Bush, asker mevcudunun güvenlik ihtiyaçlarına göre ayarlanacağını ve ayrıntıların 2004 haziran ayına kadar görevlendirilmesi öngörülen yeni geçiş dönemi hükümetiyle kararlaştırılacağını duyurdu.

Amerikan yönetimi, aradaki nüansın son derece önemli olduğunu ve birliklerinin işgalci olmaktan çıkıp Irak yönetiminin daveti üzerine bu ülkede bulunacağını savunuyor. Bunun da Irak halkının Amerikan birliklerini benimsemesine ve kayıpların azalmasına yardımcı olacağı umuluyor. Washington yönetimi, haftalardır Iraklılar‘ı yönetime ve sorumluluğa ortak etmeye çalışmakta, ancak yönetimin kısa zamanda onlara devredilmesini tabu saymaktaydı. Geçen hafta Washington’da yapılan kriz buluşmasından sonra Washington’ın tavrı değişti.

ABD, kontrolü kaybetmek üzereydi

Beyaz Saray kontrolü kaybetmek üzere olduğunu anladı. Aylardır, Irak’ın geniş kesimlerinde güvenliğin sağlandığı ve sadece birkaç bölgede Saddam’ın fedaileri ile El Kaide teröristlerinin saldırıları sürdürdükleri anlatılıyordu. Amerikan yönetimi, büyük ilerleme sağlandığından ve olumlu gelişmelerden söz etmekteydi. Ancak gerçek öyle değildi.

CIA raporlarına göre, durum kötüye gidiyordu ve Amerikalılar‘ı düşman addeden Iraklılar‘ın sayısı durmadan artmaktaydı. Bu durumda, önce anayasa, sonra yeni hükümet formülünü yaşatmak imkansızdı. Eski Dışişleri Bakanı Eagleburger, "Bu formülü işletmek için askeri mevcudiyetin en az iki yıl daha sürmesi gerekirdi" diyor. Eagleburger’e göre, hergün ortalama üç askerin ölmesine Amerikan kamuoyu daha fazla seyirci kalamazdı.

Muhalefet tepkili

Muhalefetteki Demokratlar, Başkan Bush’u seçim taktiği gütmekle, ancak Irak macerasından nasıl sıyrılacağını bilememekle suçluyor. Demokrat başkanlık adaylarından Senatör Edwards, Beyaz Saray’ın bir türlü tutarlı Irak politikası belirleyemediğini söylüyor. "En önemli unsur, yani uluslararası katılım planda yok" diyen Demokrat Partili senatör, "BM ve NATO olmadan güvenlik sağlanamaz. Operasyon, Amerikan çehresi taşıdığı sürece başarılı olamayız" diye devam ediyor.

Savunma Bakanlığı’nın planlama hatasına düştüğünü öne süren Senatör Dodd ise Beyaz Saray’ın paniğe kapıldığını ve Vietnam’dan düzensiz çekilişi andıran bir manzarayla karşılaştıklarını belirtiyor. Washington’daki panik kokusunun kendini endişelendirdiğini ve bunun topyekün çekilişin ilk adımı olacağını söyleyen Dodd, siyasi açıklamalarda çelişkiye düşüldüğünü, Amerikan askeri mevcudiyetinin güvenlik durumuna bağlı olduğunun anlatıldığını ve Savunma Bakanı Rumsfeld’in her halükarda Irak’taki asker sayısını azaltmakta kararlı olduğunu sözlerine ekliyor.