AB’nin Ortadoğu atağı sürüyor

Ortadoğu’nun istikrara kavuşması yönünde yoğun bir emek sarfeden AB, bir yandan gerek Filistin’deki iç çekişmenin gerek Filistin-İsrail arasındaki sorunların son bulması için çabalarını sürdürürken, bir yandan da diğer bölge ülkeleriyle de daha sıkı ilişkiler kurmaya çalışıyor. Bu kapsamda AB Ortak Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana da Ortadoğu turuna çıktı.

Sonala, Suriye'den Lübnan ve Irak'taki gerginliklerin giderilmesine daha fazla yardımcı olmasını istedi. AB'nin Şam yönetimi ile yaklaşık iki yıldır kesik olan diyaloğunu yeniden başlatan bu ziyareti sırasında Solana, Suriyeli yetkilileri, sınırdan Lübnan'a silah kaçakçılığının önüne geçmeye ve Irak'ın istikrarına katkıda bulunmaya çağırdı.

Siyasi gözlemciler, Solana'nın bu çağrıyla, "Bu bir başlangıç olabilir. Somut adımlar atıldığını görmek istiyoruz" mesajını vermek istediğini ifade etti. Ancak AB diplomatik çevreleri, Şam-AB temaslarının "yeni bir dönemin başlangıcı oyarak görülmemesi" gerektiğini vurguladı.

Sorunlu Golan tepeleri

Başkent Şam'da Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim ve Devlet Başkanı Yardımcısı Faruk El Şara ile bir araya gelen Solana, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüştükten sonra basın toplantısı düzenledi. Javier Solana, Suriye'nin 1967 yılındaki topraklarını yeniden elde etmesiyle ilgili olarak çalışmak istediklerini de kaydetti.

Suriye 40 yıl önceki Arap-İsrail savaşı sırasında İsrail tarafından işgal edilen Golan tepelerini yeniden kazanmak için diplomatik yoldan uğraşıyor. Şam yönetimi, Batılı ülkelerle, özellikle de ABD ile yapılan görüşmelerde, Irak'taki şiddetin sona ermesi ve Lübnan konusunda işbirliği yapmayı, 1967'de İsrail tarafından işgal edilen Golan tepelerinini geri alma şartına bağlıyor.

BM soruşturmasında, 2005'te eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri suikastının arkasında Şam'ın olduğu öne sürülmüştü. AB, Suriye'nin bu suikastın sorumlularının yargılanması için kurulacak mahkemeyi desteklemesini istiyor. Suriye ise bu iddiaları reddetmişti.

Fransa Şam ile temas istemedi

AB Ortak Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana, Ortadoğu gezisine Pazartesi günü Lübnan’dan başlamıştı. Aylardır siyasi krizi atlatmaya çalışan Lübnan, Suriye yanlısı ve karşıtı politikacıların karşılıklı restleşmesine sahne oluyor.

Ülkenin istikrara kavuşmasında Suriye’nin tutumunu oldukça önemli olduğuna dikkat çekiliyor. Suriye’nin sorunlar yaşadığı bir başka ülke olan Irak ise Şam yönetiminin, Saddam rejimi döneminde üst düzey asker ve istihbarat elemanlarına kucak açtığını iddia ediyor.

Solana'nın Lübnan, Suudi Arabistan ve Suriye’yi kapsayan Ortadoğu gezisi, ancak Fransa'nın AB'nin Şam ile temaslarına itirazını kaldırmasından sonra yapılabildi.