'Afganlar Suriyelilerle eşit muamele görmeli'

Alman medyasında yer alan haberlere göre, Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanlarının sığınmacı krizini ele aldığı pazar günü yapılan özel zirvede Alman hükümetinin daha fazla Afgan sığınmacıyı ülkesine geri göndermek istediği öne sürülmüştü.

Frankfurter Allgemeine Zeitung'un yer verdiği bir habere göre de Alman hükümeti, Avrupa Komisyonu'ndan Afganistan ile sığınma talebi reddedilenler için bir geri kabul anlaşmasını müzakere etmesini talep ediyor. Haberde Federal İçişleri Bakanlığı'nın, Afganistan'nın bazı bölgelerindeki güvenlik durumunu Suriye'ye göre nispeten istikrarlı bulduğu belirtiliyor. Haberde İçişleri Bakanlığı'nın bu bölgelerden sığınma başvurusunda bulunanların ülkelerine geri gönderilebileceği görüşüne yer veriliyor.

Afganlar, Suriyelilerin ardından hâlihazırda Almanya ve AB ülkelerinde sığınma başvurusunda bulunan ikinci büyük grubu oluşturuyor.

Alman hükümetinin bu hamlesine aktivistler ve yardım kuruluşları tepki gösteriyor. ‘Kinderhilfe Afganistan' adlı çocuklara yardım kuruluşunun kurucusu Reinhard Erös, Afganistan'ın güneyindeki durumun “Birçok alanda son 13 yıldır şu anki kadar kötü olmadığına” dikkat çekiyor. Erös, Afganistan’ın o nedenle güvenli ülke sayılamayacağını vurguluyor.

Pro Asyl adlı Alman mültecilere yardım kuruluşu da Alman hükümetinin bu planından sığınma talebinde bulunan yaklaşık 7 bin Afgan'ın etkileneceğini berlirterek kararı eleştiriyor.

Afganistan Mülteciler ve Göç Bakanı Said Hüseyin Alimi Belhi, Alman hükümetinin bu planlarına ilişkin Deutsche Welle'nin sorularını yanıtladı. Bakan, Almanya'nın ve diğer Avrupa Birliği ülkelerinin Afgan sığınmacıları geri göndermemeleri gerektiğini savunuyor. Belhi, Taliban ve IŞİD gibi terörist grupların ülkede giderek daha aktif hale gelmesinin sivillerin hayatını tehlikeye attığını vurguluyor.

DW: Alman hükümeti başvuruları reddedilmiş olan sığınmacıları ülkelerine geri göndermeyi planlıyor. Afgan hükümeti bu planlardan haberdar mı?

Said Hüseyin Alimi Belhi: Böyle bir karardan haberimiz yok. Almanya’yla sınır dışı edilebilecek olanlar üzerine bir anlaşmamız var. Bu anlaşma gereğince, bize sınır dışı etmeyi planladıkları sığınmacıların bir listesini vermeleri gerekiyor. Ancak bize şimdiye kadar böyle bir liste ulaşmadı. Kısa süre önce Cenevre'de Alman hükümetinden bir temsilciler heyetiyle görüştüm. Bu görüşmede Afganistan'da güvenliğin kötüye gittiği konusu üzerinde durdum. Afganistan'daki durum oldukça hassas olduğu için onlardan açıkça Afgan sığınmacıları sınır dışı etmemelerini istedim. Aynı zamanda Alman otoritelerini de daha fazla Afgan sığınmacıyı kabul etmeleri yönünde teşvik ettim.

Geçen hafta da Almanya'nın Afganistan büyükelçisini ofisime davet ettim ve Alman hükümetinden resmi olarak Afgan sığınmacıları sınır dışı etmemelerini istedim. Bu görüşmede de koşullar göz önünde bulundurulduğunda Almanya’nın daha fazla Afgan'ın sığınma talebini onaylaması gerektiğinin altını çizdim.

Kunduz, Beğlan, Nangarhar, Sar-i Pol ve Faryab'daki olaylara hepimiz tanık olduk. Diğer Afgan illerinde de güvenlik sıkıntısı yaşanıyor.

DW: Almanya, bu planı hayata geçirmeye başlarsa Afgan hükümeti bu duruma nasıl bir tepki verecek?

Said Hüseyin Alimi Belhi: Biz Alman hükümetiyle yapmış olduğumuz anlaşma çerçevesinde hareket edeceğiz. Anlaşmaya göre savunmasız durumdaki Afgan sığınmacılar, sınır dışı edildikten sonra aileleri bölünecek olanlar, güvenli olmayan yerlerden gelen Afganlar, çocuklar ve tek başına kalan anneler Almanya'dan sınır dışı edilemezler. Bu beş kategoriye girmeyen sığınmacılar ise ancak Alman hükümeti bize önceden isimlerinin bir listesini verirse ve süreç üzerinde anlaşma sağlarsak sınır dışı edilebilirler.

Kötüye giden güvenlik durumu Afganistan'dan göçlerin ana nedenini oluşturuyor. AB yetkilileriyle son görüşmemde Afganların ülkelerinde karşı karşıya kaldıkları tehlikelerin altını çizdim ve Almanya da dahil, AB ülkelerinin bu güvenlik durumunu göz önüne alarak daha fazla Afgan sığınmacının başvurusunu onaylamasını istedim.

Afgan hükümeti, AB ülkelerinin Afganistan'daki durumu anlayacağını ve bu ülkelerin Afgan göçmenlere destek vereceklerini umut ediyor.

DW: Afgan hükümeti olası bir sınır dışı ihtimalinde Afganlara sunacağı hizmetler için gereken kaynaklara sahip mi?

Bizim ne Almanya'dan ne de başka bir Avrupa ülkesinden olası sınır dışı edilenlere yardım etmemizi sağlayacak herhangi bir kaynağımız yok.

DW: Alman hükümeti Suriyeli sığınmacıları ‘yüksek koruma ihtiyacı bulunanlar' olarak sınıflandırıyor. Bu, Suriyelilerin yalnızca ‘orta seviyede bir koruma'dan yararlanan Afganlara göre öncelikli oldukları anlamına geliyor. Ülkenizde kötüleşen durumu göz önünde bulundurursak Alman hükümeti Afganları da ‘yüksek koruma ihtiyacı bulunanlar' olarak sınıflandırmalı mı sizce?

Said Hüseyin Alimi Belhi: IŞİD terör örgütü Doğu Afganistan'da aktif durumda. Bu grup her gün infazlar gerçekleştiriyor ve suikastlar düzenliyor. Suriye'deki tüm problemlerle Afganistan da karşı karşıya. Hatta bazı durumlarda bu problemler Suriye'dekilerden çok daha kritik.

Afganistan'daki güvenlik durumunu tüm AB ülkelerine anlattık ve onlardan bu durum nedeniyle Afganların sığınma taleplerine Suriye de dahil olmak üzere diğer çatışma içindeki ülkelerle aynı oranda öncelik tanımalarını talep ettik.

© Deutsche Welle Türkçe

Reza Shir Mohammadi